Ciąża urojona – kiedy brzuch się powiększa, a dziecka nie ma. Jak to możliwe?

Ciąża urojona to ciąża rzekoma, kiedy psychika podpowiada kobiecie, że jest w ciąży, a w rzeczywistości nie spodziewa się dziecka. Jej przekonanie jest jednak tak silne, że powoduje wystąpienie objawów charakterystycznych dla fizjologicznej ciąży. Ciąża urojona pojawia się często wtedy, gdy kobieta mierzy się z problemem niepłodności i przez długi czas nie może zajść w ciążę. Może zwiastować zaburzenia psychiczne, co wymaga pomocy specjalisty i terapii, inaczej stan kobiety może zacząć się pogłębiać. Niemożność zajścia w ciążę i usilne pragnienie zostania mamą sprawiają, że w organizmie kobiety zachodzą zmiany takie, jakby rzeczywiście spodziewała się dziecka. Ale nie jest w ciąży, a dana ciąża to ciąża rzekoma.

Czym jest ciąża urojona?

Ciąża urojona (pseudocyesis) to poważne zaburzenie psychiczne, w związku z którym kobieta jest przekonana, że spodziewa się dziecka. Bywa nazywana także ciążą histeryczną albo rzekomą. Kobieta tak mocno wierzy, że zaszła w ciążę, że zaczyna rozpoznawać u siebie charakterystyczne symptomy świadczące o tym, że doszło do zapłodnienia. Jej przekonanie może być tak silne, że powoduje fizjologiczne zmiany, co oznacza, że organizm kobiety zaczyna wierzyć w to, że naprawdę ona spodziewa się dziecka.

Kobieta obserwuje u siebie powiększenie piersi, wyciek wydzieliny z gruczołów piersiowych, brak menstruacji. Mózg kobiety tak silnie wierzy w prawdziwą ciążę, że organizm zaczyna zachowywać się tak, jakby rzeczywiście w jej ciele rozwijał się zarodek. Może się zdarzyć tak, że nawet test ciążowy wychodzi pozytywny, ponieważ w organizmie wzrasta poziom hormonu beta hCG. Zmiany pojawiają się także w narządach płciowych, kobieta może zaobserwować rozpulchnienie szyjki macicy, co wzmacnia jej przekonanie, że jest w odmiennym stanie.

W czasie badania ginekologicznego na obrazie USG nie widać jednak zarodka, co oznacza, że nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej. W takiej informacji lekarz informuje kobietę o braku ciąży, ale ona w to nie wierzy. Rozpoznaje u siebie wahania nastroju, może odczuwać poranne mdłości, a na bardziej zaawansowanym etapie wiary w ciążę nawet regularne skurcze. W rzeczywistości to jedynie ruchy robaczkowe jelit, choć kobieta wierzy, że to ruchy płodu. Zmiany somatyczne są duże, a kobiecie nie przychodzi do głowy, że odpowiada za nie jej silne pragnienie posiadania dziecka.

Objawy ciąży rzekomej

Ciąża urojona może powodować:

• poranne mdłości
• nudności
• zahamowanie lub zwiększenie apetytu
• zahamowanie miesiączek
• tkliwość piersi
• sygnały świadczące o uruchomieniu laktacji
• powiększenie brzucha
• wzrost masy ciała

Jak to możliwe?

Ciąża urojona potwierdza, że psychika człowieka ma niesamowite zdolności i może oddziaływać na fizjonomię. Silne przekonanie o ciąży ma moc wywoływania zmian w ciele kobiety. Może wpłynąć na produkcję hormonów i wydzielanie prolaktyny, co skutkuje uruchomieniem laktacji. Może także doprowadzić do zaburzeń w cyklu kobiecym, spowodować nieregularne miesiączki lub całkowity brak okresu, który również jest sygnałem świadczącym o ciąży. Oprócz tego kobieta może także odczuwać ruchy płodu, skurcze Braxtona-Hicksa, które w rzeczywistości są gazami jelitowymi.

Przyczyny zaburzenia

Wciąż nie wiadomo, co powoduje ciążę rzekomą. Wskazuje się jednak na jej związek z depresją i zaburzeniami psychicznymi. Najczęściej przyczyną tego stanu rzeczy są długotrwałe i bezskuteczne starania o dziecko. Gdy przyszli rodzice bezskutecznie starają się zajść w ciążę, w psychice kobiety zachodzą zmiany. Co miesiąc szuka oznak świadczących o tym, że się udało i że doszło do zapłodnienia. Pogodzenie się z problemem niepłodności jest bardzo trudne, a u kobiet kruchych i wrażliwych może spowodować traumę, która przyczyni się do rozwoju zaburzeń psychicznych.

W niektórych przypadkach ciąża urojona jest oznaką pogorszenia zdrowia psychicznego i sygnałem, że kobieta potrzebuje pomocy psychologa. Tego rodzaju ciąża może wystąpić również u kobiet samotnych, które bardzo pragną zostać matkami, a nie mają na to szansy, bo ich związek właśnie się rozpadł.

Ale ciąża rzekoma może powstawać również z odwrotnych przyczyn – jest wynikiem lęku, że antykoncepcja zawiodła i że doszło do zapłodnienia. Kobiety, które panicznie boją się niechcianej ciąży, mogą stosować kilka metod antykoncepcji (np. tabletki antykoncepcyjne i prezerwatywę lub żele plemnikobójcze), a i tak co miesiąc doszukiwać się objawów ciąży.

Ciąże urojoną obserwuje się także u:

• kobiet, które cierpią na nawracające poronienia
• kobiet, które leczą się z powodu bezpłodności
• kobiet, które są ofiarami przemocy

Diagnostyka ciąży urojonej

Wiara w ciążę jest w kobiecie tak silna, że jest ona w stanie przekonać najbliższych ludzi ze swojego otoczenia, a nawet ginekologa, że spodziewa się dziecka. Na podstawie symptomów, które opisuje, lekarz kieruje ją na USG, które ma potwierdzić obecność zarodka w macicy. Dopiero to badanie jest w stanie udowodnić, że ciąży fizjologicznej nie ma.

Czasem ciąża urojona jest tak silna, że nawet negatywny wynik badania USG nie przekonuje pacjentki o tym, że do zapłodnienia nie doszło. Szuka wtedy innych specjalistów i wykonuje kolejne badania, nie wierząc w diagnozę lekarza. Bardzo ważne jest wtedy, by była otoczona troską i miała obok siebie wspierającą osobę, która pomoże jej przejść przez ten trudny czas, w którym musi zmierzyć się z rzeczywistością.

Leczenie ciąży urojonej

Nie ma jednego sposobu leczenia ciąży urojonej. Pacjentka, u której potwierdzono, że jej myśli o ciąży są wyimaginowane, powinna wybrać się na terapię do psychologa. Tylko terapia jest w stanie uświadomić jej, że ciąża jest wytworem jej umysłu i pomóc jej wrócić do równowagi psychicznej. W trakcie spotkań ze specjalistą kobieta może odkryć przyczyny tego stanu rzeczy i pozbyć się traum i lęków.

W takiej sytuacji lekarz psychiatra może przepisać również leczenie farmakologiczne, jeśli się okaże, że zaburzenia psychiczna kobiety są szersze i wymaga ona dodatkowego leczenia. Podstawą jednak jest terapia, przepracowanie traumy i zdefiniowanie siebie na nowo.

Czytaj też:
Kapturek antykoncepcyjny – sposób użycia i działanie. Jak zakładać kapturek dopochwowy?Czytaj też:
Który tydzień ciąży jest najniebezpieczniejszy? Kiedy ryzyko poronienia spada?