Badanie z wykorzystaniem skanów MRI wykazało oznaki uszkodzenia w mózgach nastolatków z otyłością. Badania sugerują, że wraz z przybieraniem na wadze otyłość może wywoływać stany zapalne w całym ciele i układzie nerwowym, co może prowadzić do uszkodzenia mózgu. Zmiany w mózgu stwierdzono u otyłych nastolatków związane z ważnymi regionami odpowiedzialnymi za kontrolę apetytu, emocji i funkcji poznawczych, jak powiedziała Pamela Bertolazzi, współautorka badań i doktorantka z University of São Paulo w Brazylii.
Jednak Danelle M. Fisher, pediatra z Providence Saint John's Health Center w Santa Monica w Kalifornii twierdzi, że wyniki mogą zmienić podejście do badań nad otyłością. „Myślę, że to poprowadzi badaczy w innym kierunku. To naprawdę wyjaśniałoby te wzorce zachowań, które widzimy u nastolatków, którzy mają problemy z otyłością. Czasami jedzenie ma charakter behawioralny, zagłusza pewne emocje zamiast radzenia sobie z nimi w inny sposób. To by tłumaczyło wzrost otyłości, który obserwowaliśmy w ciągu ostatnich lat” – dodaje.
Czytaj też:
Czy osoba otyła może zmagać się z anoreksją?
Otyłość narasta w zatrważającym tempie
W ciągu ostatnich 50 lat wzrosła liczba osób otyłych. Według Centr Kontroli i Prewencji Chorób, rozpowszechnienie otyłości u osób w wieku od 12 do 19 lat wynosi obecnie 20 procent. Ten problem zdaniem Giny L. Posner, pediatry z Fountain Valley w Kalifornii staje się coraz gorszy. „Wśród moich pacjentów jest to naprawdę znaczące. Mamy dużo otyłych nastolatków. W tym momencie prowadzimy bardzo siedzący tryb życia. Wielu nastolatków po prostu gra na telefonie, ogląda telewizję. Naprawdę nie wstają i nie poruszają się tak często, jak kiedyś. To zdecydowanie stanowi większy problem, ponieważ nasza kultura jest po prostu bardziej rozleniwiona”.
Skutki zdrowotne otyłości wśród nastolatków stanowią nowe wyzwania dla lekarzy, takich jak dr Posner. „Widzimy o wiele więcej cukrzycy typu 2 u młodszych ludzi. Kiedyś typ 2 częściej występował u otyłych dorosłych, a teraz widzimy go również u otyłych dzieci. Obserwujemy otyłych nastolatków z cukrzycą, z wysokim ciśnieniem krwi i wysokim poziomem cholesterolu. Jako pediatra nie miałam do czynienia z lekami na wysokie ciśnienie krwi i wysoki poziom cholesterolu, a teraz miewam coraz częściej. Nadal nie czuję się dobrze, przepisując te leki, ponieważ większość z nich jest przeznaczona dla osób starszych i nie są tak naprawdę dobrze przebadane u młodszych dzieci” – dodała.
Co wykazały badania?
Badacze w badaniu MRI porównali mózgi 59 nastolatków z otyłością do 61 zdrowych nastolatków. Odkryli uszkodzenie mózgu związane z markerami stanu zapalnego, w tym leptynąleptyną, hormonem wytwarzanym przez komórki tłuszczowe, który pomaga regulować zapasy tłuszczu i poziomy energii. U niektórych osób z otyłością mózg nie reaguje na ten hormon, więc osoba nadal je, mimo że ma wystarczające lub czasami nadmierne ilości zapasów tłuszczu.
„Przy prawidłowym funkcjonowaniu leptyna jest hormonem sytości, co oznacza, że nasze komórki tłuszczowe wytwarzają ją, dzięki czemu nie czujemy się głodni i już nie jemy. W idealnym świecie byłoby tak, że im więcej mielibyśmy tłuszczu, tym więcej leptyny byśmy wytworzyli i tym mniej byśmy jedli, co prowadziłoby nas do utraty wagi” – mówi dr Dana Hunnes, dietetyk z University of California Los Angeles Medical Center. Niestety nie żyjemy w idealnym świecie i według tego badania brzmi to tak, jakby zmiany w mózgu wywołane stanem zapalnym, związane z otyłością, spowodowały, że mózg nie reagował prawidłowo na leptynę i nie obniżył odpowiednio apetytu” – dodała.
Bertolazzi mówi, że naukowcy mają nadzieję powtórzyć badanie po tym, jak uczestnicy przeszli program utraty wagi, aby sprawdzić, czy uszkodzenie mózgu jest odwracalne.
Czytaj też:
Jak urządzenia elektroniczne wpływają na dzieci? Będziesz zaskoczony
Wczesne leczenie otyłości
Eksperci zgadzają się, że ważne jest jak najszybsze podjęcie leczenia otyłości w okresie dojrzewania, aby ograniczyć szkody wyrządzone nastolatkowi zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Jeśli problem nie zostanie rozwiązany, skutki otyłości mogą być znaczące.
„Oddziaływania są zarówno fizyczne, jak i emocjonalne” – powiedziała Sophia Yen, profesor kliniczny w Stanford Children's Health's Clinic w Kalifornii. Otyłość jej zdaniem „może zdecydowanie wpłynąć na samoocenę i powodować depresję. Może powodować powiększenie piersi u chłopców i dziewcząt. U młodych kobiet może powodować zespół policystycznych jajników, nieregularne miesiączki, porost włosów i trądzik. Może powodować problemy ze stawami, problemy z sercem, problemy z oddychaniem, obturacyjny bezdech senny, problemy z wątrobą i cukrzycę”.
Dr Yen mówi, że utrata masy ciała wynika w 90 procentach z tego, co jesz i w 10 procent z ćwiczeń. Radzi, żeby przy każdym posiłku 50 procent talerza stanowiły owoce i warzywa, co najmniej 25 procent powinno stanowić białko, a nie więcej niż 25 procent powinno stanowić węglowodany. Posner mówi, że znacznie łatwiej jest odwrócić otyłość u nastolatka niż czekać na dorosłość, aby dokonać pozytywnych zmian. „Jeśli jesteś otyłym nastolatkiem, prawdopodobieństwo, że będziesz otyłym dorosłym, jest bardzo wysokie. Trudno przerwać ten cykl” – powiedziała.
Czytaj też:
Skutki otyłości u dzieci