W piątek o godzinie 6:00 ruszyła rejestracja osób powyżej 70 lat na szczepienia przeciw COVID-19. Seniorzy mogą zarejestrować się przez Internetowe Konto Pacjenta, specjalną infolinię (989) lub bezpośrednio w punkcie szczepień. Siedemdziesięciolatkowie muszą jednak być przygotowani na to, że nie wszyscy zdołają zapisać się na szczepienia w pierwszym kwartale. Dla tej grupy pozostało ok. 1,2 mln terminów, a między 70. a 80. rokiem życia jest ok. 2,7 mln osób.
Jak wyjaśnia pełnomocnik rządu ds. szczepień Michał Dworczyk, powodem niewystarczającej liczby dostępnych terminów jest zbyt mała liczba szczepionek dostarczonych do Europy przez producentów. – Warto pamiętać, że harmonogram szczepień jest całkowicie uzależniony od dostaw producentów. Najlepiej pokazał to ostatni tydzień i ograniczenie dostaw przez firmę Pfizer. Musimy się mierzyć z ubytkiem około 400 tys. szczepionek w ciągu najbliższych tygodni – podkreśla szef KPRM.
Szczepienia na COVID-19. Kłopoty z rejestracją
Wyjaśnienia ministra nie zmienią jednak faktu, że zainteresowanie akcją jest duże, a przed punktami z rejestracją od bladego świtu ustawiały się grupy starszych osób, chętnych do jak najszybszego dopisania się do listy. W mediach społecznościowych pojawiło się wiele głosów krytykujących takie zorganizowanie zapisów. Zwracano uwagę, że z jednej strony starsze osoby niepotrzebnie przez długi czas gromadzą się na zimnie, skoro w wielu miejscach i tak nie zostaną zarejestrowane z powodu przekroczenia limitów. Z drugiej z kolei podnoszono problemy z działaniem infolinii.
Dworczyk apeluje do seniorów: Nie przychodźcie do punktów szczepień
W reakcji na tworzące się kolejki koordynator programu ds. szczepień Michał Dworczyk zwrócił się do seniorów z prośbą, by nie przychodzili do przychodni. – Przede wszystkim apelujemy o to, żeby samodzielnie nie chodzić do punktów Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Nie tylko ze względu na warunki pogodowe, ale też ze względu na to, że stając w kolejce w przychodni można mieć kontakt z osobą zakażoną i w konsekwencji samemu się zarazić – zaznaczał w TVN24. Zalecał skorzystanie z infolinii, przy czym podkreślał, że podobnego „oblężenia” nie wytrzymałby żaden system.
Dworczyk przewidywał szybkie zajęcie terminów
Część dostępnych terminów zajęli już seniorzy 80 plus, którzy możliwość rejestracji mieli kilka dni temu – chęć zaszczepienia się w pierwszym kwartale zgłosiło dotychczas ponad 750 tys. osiemdziesięciolatków. Ponadto w tym tygodniu szczepienie otrzymało kilkadziesiąt tysięcy pensjonariuszy domów pomocy społecznej. W sumie ponad 800 tys. seniorów powyżej 80 lat albo zostało zapisanych na konkretny termin, albo już otrzymało szczepionkę.
– Przewidujemy, że szybko zarezerwowane mogą zostać wszystkie terminy dla seniorów, które mamy przewidziane do końca tego kwartału. Jest jednak szansa, że w ciągu kilku tygodni zarejestrowana zostanie szczepionka firmy AstraZeneca i jej dostawy trafią do Polski. Jeśli tak się stanie, wówczas natychmiast udostępnimy w kalendarzu szczepień kolejne terminy i uruchomimy dalszą rejestrację – mówił Dworczyk.
Infolinia oddzwoni ws. szczepienia
Minister Dworczyk poinformował, że seniorzy, którzy w najbliższym czasie nie zdążą się zarejestrować na szczepienie, będą mogli zgłosić na infolinii taką chęć. – Po wyczerpaniu konkretnych terminów na szczepienie dla seniorów 70 plus, dostępnych do 31 marca 2021 r., infolinia zarejestruje pacjenta i oddzwoni do niego w momencie pojawienia się wolnych miejsc na szczepienie – zapewnia szef KPRM.
Rząd wskazuje, że najlepszą metodą rejestracji jest infolinia, m.in. dlatego, że osoby, które nie będą miały terminu ze względu na wyczerpanie zapasów szczepionek, otrzymają telefon zwrotny, kiedy pojawią się wolne miejsca. Z kolei najszybszym sposobem zweryfikowania, gdzie i kiedy są jeszcze wolne miejsca, jest eRejestracja.
Dodatkowe terminy szczepień na COVID-19
Dodatkową pulę terminów szczepień mają przychodnie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), które do środy będą mogły rejestrować swoich pacjentów. Rząd wyjaśnia, że to lekarze rodzinni najlepiej znają sytuację swoich pacjentów i wiedzą, jakie są wskazania i przeciwskazania do szczepień. Pacjenci są zachęcani, żeby z punktem szczepień i POZ kontaktowali się telefonicznie.
Dotychczas Polska otrzymała z firm Pfizer i Moderna niecałe 1,26 mln dawek szczepionki przeciw COVID-19. Większość z nich została już przekazana do punktów szczepień. W Agencji Rezerw Materiałowych pozostało niemal 468 tys. dawek, należy jednak pamiętać, że część szczepionek przechowywanych w ARM jest zarezerwowana na drugie szczepienie pacjentów, którzy otrzymali już pierwszą dawkę.
Każdego tygodnia do Polski dostarczana jest kolejna dostawa szczepionek Pfizera, a co dwa tygodnie – Moderny. Firma Pfizer ograniczyła jednak ostatnią dostawę i do Polski trafiło o ponad połowę mniej szczepionek niż przewidywał harmonogram. Z tego powodu konieczne było ograniczenie szczepień w grupie zero, czyli wśród medyków. Pfizer zapewnia jednak, że w przyszłym tygodniu dostawy wrócą do normalnego poziomu. Rząd szacuje, że do końca pierwszego kwartału zaszczepionych zostanie 3 mln osób – głównie seniorzy i pracownicy medyczni.
Trzy sposoby umówienia się na szczepienie
E-skierowania wystawiane są automatycznie w systemie, według PESEL. Nie mają one kodu jak inne skierowania. Ważne są 90 dni. Nie obowiązuje też rejonizacja, co oznacza, że każdy może sobie wybrać dowolny punkt szczepień. Seniorzy mogą umawiać się na termin zastrzyków na trzy sposoby, z wykorzystaniem centralnego systemu e-rejestracji, integrującego indywidualne grafiki przyjęć poszczególnych punktów szczepień. Nie muszą tego robić osobiście, bo przy telefonicznej rejestracji wystarczy podać imię, nazwisko i numer PESEL osoby, która zgłasza się do szczepienia. Jedną z dróg umówienia się na nie jest zarejestrowanie przez całodobową infolinię NFZ pod numerem 989. Konsultant zaproponuje termin i miejsce szczepienia.
Drugim sposobem jest rejestracja elektroniczna z wykorzystaniem Internetowego Konta Pacjenta. Dostępne jest ono na stronie pacjent.gov.pl. Do logowania potrzebny jest profil zaufany lub dowód osobisty z warstwą elektroniczną (e-dowód). Do IKP można się też zalogować, wykorzystując konto internetowe iPKO lub Inteligo w PKO BP, konto internetowe w Pekao SA lub przez bank spółdzielczy.
Seniorzy mogą skorzystać też z trzeciej możliwości, czyli umówić wizytę w punkcie szczepień. Ich lista jest na bieżąco aktualizowana na stronie https://www.gov.pl/web/szczepimysie/punkty-szczepien. Takich miejsc jest obecnie na mapie Polski 5981.
Osoby mające trudność z dotarciem do punktu szczepień będą mogły skorzystać z transportu zorganizowanego dla nich przez gminy. Po ustaleniu terminu pacjent otrzymuje SMS na podany numer telefonu z potwierdzeniem umówienia wizyty na szczepienie.
Szczegóły szczepienia na koronawirusa
Do czasu wykonania pierwszego szczepienia pacjent może zmienić termin wizyty lub punkt szczepień. Jednak po pierwszym zaszczepieniu (dostępne są na tym etapie szczepionki dwudawkowe) nie można już wprowadzić zmiany, ponieważ dawka musi być podana w określonym przez producentów terminie (w ciągu 3-4 tygodni po pierwszej). Pacjent musi też zakończyć szczepienia preparatem, którym był szczepiony pierwszy raz, aby zagwarantować maksymalną skuteczność.
Szczepionka podawana jest domięśniowo w ramię. Do zastrzyku kwalifikuje lekarz w punkcie szczepień. Pacjent wypełnia też na miejscu kwestionariusz. Po zabiegu należy odczekać 15-30 minut w poczekalni, aby zobaczyć, czy nie wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne. Personel medyczny zapisuje szczepienie w e-karcie szczepień w systemie e-zdrowie (P1). Pacjent otrzymuje też zaświadczenie o iniekcji. Po przyjęciu dwóch dawek otrzymuje kod QR, który potwierdza, że został zaszczepiony. Może go pobrać w swoim Internetowym Koncie Pacjenta lub w aplikacji mObywatel albo poprosić o jego wydruk w punkcie szczepień.
Informacje o szczepieniach przeciw COVID-19 dostępne są pod numerem infolinii 989 i na stronach www.gov.pl/web/koronawirus i https://www.gov.pl/web/szczepimysie.
Autorki: Olga Zakolska, Klaudia Torchała
Czytaj też:
Dlaczego niektórzy nie chcą się szczepić? Wyjaśnia bioetyk