Zwyrodnienie plamki żółtej jest najczęstszą przyczyną poważnej utraty wzroku w świecie zachodnim wśród osób w wieku 50 lat i starszych, a częstość zachorowań wzrasta z wiekiem.
Jak działa siatkówka?
Siatkówka zawiera receptory świetlne (fotoreceptory), które pochłaniają światło. Informacje są następnie przetwarzane i przekazywane do mózgu. Plamka żółta, centralny obszar siatkówki, przetwarza większość informacji docierających do mózgu z oka, umożliwia widzenie podczas czytania i prowadzenia pojazdu, rozpoznawania twarzy i wszelkich innych czynności wymagających dokładnego widzenia. W siatkówce obwodowej, obszarze siatkówki poza plamką, która pomaga głównie w ocenie przestrzennej, widzenie jest 10-20 razy mniej dokładne. W zwyrodnieniu plamki żółtej precyzyjne widzenie jest zaburzone z powodu uszkodzenia środka siatkówki, podczas gdy widzenie peryferyjne pozostaje prawidłowe.
W przypadku uszkodzenia warstw fotoreceptorów w siatkówce może zostać wszczepiona sztuczna siatkówka – urządzenie zbudowane z maleńkich elektrod cieńszych niż włosy. Aktywacja tych elektrod powoduje elektryczną stymulację pozostałych komórek siatkówki i, choć częściowo, przywrócenie wzroku. Pacjenci ze zwyrodnieniem plamki żółtej z wszczepioną sztuczną siatkówką mają połączenie sztucznego widzenia centralnego i normalnego widzenia obwodowego. Ta kombinacja sztucznego i naturalnego widzenia jest ważna do studiowania, aby zrozumieć, jak pomóc niewidomym. Jednym z kluczowych pytań w tym przypadku jest to, czy mózg może prawidłowo zintegrować sztuczne i naturalne widzenie.
Czytaj też:
Nowatorskie badania przesiewowe w kierunku jaskry w wyjątkowej placówce
Synteza sztucznego i naturalnego widzenia
W nowym badaniu opublikowanym w czasopiśmie Current Biology badacze z Bar-Ilan University i Stanford University po raz pierwszy zgłaszają odkrycie dowodów wskazujących na to, że mózg wie, jak zintegrować naturalne i sztuczne widzenie, zachowując przy tym przetwarzanie informacji istotnych dla prawidłowego widzenia. „Zastosowaliśmy unikalny system projekcji, który stymulował zarówno naturalne widzenie, sztuczne widzenie, jak i połączenie naturalnego i sztucznego widzenia, jednocześnie rejestrując reakcje korowe u gryzoni z implantem podsiatkówkowym” – powiedziała Tamar Arens-Arad, która przeprowadziła eksperymenty jako część jej studiów doktoranckich. Implant składa się z kilkudziesięciu maleńkich ogniw słonecznych i elektrod opracowanych przez prof. Daniela Palankera z Uniwersytetu Stanforda.
„Te pionierskie wyniki mogą być pomocne w celu lepszego przywracania wzroku u pacjentów ze zwyrodnieniem plamki żółtej, którym wszczepiono protezę siatkówki. Wyniki również potwierdzają naszą hipotezę, że protezę i naturalne widzenie można zintegrować z mózgiem. Wyniki mogą również mieć wpływ na przyszłe zastosowania połączenia mózgu z maszyną, w których sztuczne i naturalne procesy są zintegrowane” – powiedział prof. Yossi Mandel, kierownik laboratorium okulistyki i inżynierii Uniwersytetu Bar-Ilana oraz główny autor badania.
Czytaj też:
Cukrzyca. Jak uchronić się przed utratą wzroku? Eksperci sugerują jedno badanie