Pacjent zero, czyli dogodny wróg

Pacjent zero, czyli dogodny wróg

HIV
HIV Źródło: Fotolia / gamjai
Kiedy choroba tak poważna, jak AIDS czy koronawirus pojawia się na świecie, media poszukują jej źródeł, a ludzie starają się określić jej sprawców.

Od 1970 r. do dziś na AIDS zmarło ponad 35 mln ludzi. Wirus został odkryty w 1983 r. w Afryce Subsaharyjskiej, ale ludzie umierali na wywoływane przez niego choroby znacznie wcześniej. Zaczęto go badać, dopiero kiedy przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i Europy oraz kiedy zrozumiano, że choroba nie dotyczy tylko gejów, lecz także osób heteroseksualnych. Poszukiwanie leku i szczepionki znalazło się wtedy w centrum polityki światowej. Na ten cel przeznaczono dotychczas miliardy dolarów. HIV i AIDS stały się synonimami śmierci, ale z czasem nauczono się z nimi żyć, nauczono się ich działania i zaczęto je coraz skuteczniej leczyć.

Dżuma gejów

Przez długi czas winą za rozprzestrzenianie się choroby obarczani byli homoseksualiści. Nazywano ją karą boską i dżumą gejów.

Zaledwie 10 lat przed odkryciem wirusa, w 1973 r., Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne usunęło homoseksualizm z listy chorób psychicznych. Przez kolejne lata geje byli dumni i wolni. Wolność polegała głównie na tym, że wychodzili z szafy, czyli ujawniali się, a w niektórych klubach mogli oficjalnie ze sobą tańczyć. W latach 70. w Nowym Jorku, San Francisco, Los Angeles życie gejowskie opierało się na wolnym seksie i nieskrępowanej potrzebie zaznaczania swojej tożsamości i osobowości. Wszyscy uprawiali niekonwencjonalny, szybki, jednorazowy – wolny – seks. W 1978 r. Larry Kramer napisał książkę pod znaczącym tytułem „Faggots” – wielki manifest swobodnego seksu i szokujący obraz gejowskiego getta. Jeszcze nie wiedział, że pochwała „wolnej miłości” skończy się wielką stygmatyzacją.

HIV przenosi się nie tyle wśród gejów i niekoniecznie w wyniku wielu kontaktów seksualnych, ile na drodze transmisji wirusa we krwi lub spermie. Może dotyczyć każdego, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, heteroseksualnych i homoseksualnych. Jest to choroba demokratyczna, nie ma szczególnego wroga, za to potrafi w miarę łatwo przenosić się między ludźmi. Dlaczego więc uznawano, że AIDS to choroba gejów?

Dlatego, że tworzą oni środowiska często hermetyczne, skupiające ograniczoną liczbę osób, które nie tworząc sformalizowanych struktur rodzinnych, miewają wielu partnerów seksualnych. Bycie homoseksualnym mężczyzną oznaczało właśnie uprawianie seksu, którego konsekwencją była śmiertelna choroba. Jeśli ktoś był gejem, wiedział, że ryzykuje życiem – nie dlatego, że to była prawda, ale dlatego, że taki był obraz przekazywany przez media i utwierdzany w chłonnym na uprzedzenia, lęk i panikę społeczeństwie.

Tym, czego brakowało do pełni wizji choroby sodomitów, była konkretna twarz, człowiek, którego dałoby się globalnie naznaczyć i znienawidzić.

750 kochanków

Tym człowiekiem stał się Kanadyjczyk Gaëtan Dugas, Pacjent Zero. Dugas urodził się 19 lutego 1952 r. i został adoptowany przez rodzinę z miasteczka Ancienne-Lorette niedaleko Quebecu. Wybrał karierę stewarda linii lotniczych. Dostał się do Air Canada. Pracował, a w końcu także wziął ślub w Kalifornii, co pozwoliło mu na swobodne przemieszczanie się między USA i Kanadą. Współpracownicy określali go jako pełnego życia, ciężko pracującego i przyjacielskiego. Miał też bardzo o siebie dbać, z czego sam chętnie żartował, mówiąc o sobie „the queen of the queens”. Nosił makijaż, włosy w kolorze platynowy blond Marilyn Monroe i dopasowany uniform. Uwielbiał seks, podrywał w Kanadzie i w USA, nie oszczędzał nawet pasażerów na pokładzie samolotu.

Artykuł został opublikowany w 12/2020 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 12/2020 (1928)

  • Człowiek Roku „Wprost”15 mar 2020, 20:00Historię tworzą konkretni ludzie, także tę historię najnowszą, która dzieje się dziś. Od 1991 r. tygodnik „Wprost” stara się ich honorować, przyznając tytuł Człowieka Roku. Otrzymują go osoby, które w mijających 12 miesiącach odcisnęły największe...3
  • Niedyskrecje parlamentarne15 mar 2020, 20:00Współpracownicy prezydenta Andrzeja Dudy są w szoku po tym, jak Jarosław Kaczyński rozegrał konflikt o Jacka Kurskiego, prezesa TVP.6
  • 7 dni dookoła świata15 mar 2020, 20:00Chile Kolejny napad stulecia Siedmiu uzbrojonych ludzi zrabowało z lotniska w Santiago de Chile 15 mln dolarów w gotówce. Sprawcy zbiegli autem przemalowanym na pojazd DHL. Po napadzie z pracy zwolniono szefa ochrony lotniska, na którym w 2014 r....8
  • Zaśpiewałam na Oskarach15 mar 2020, 20:00Rozmowa z Kasią Łaską, piosenkarką i aktorką.11
  • Cała nadzieja w zdrowym rozsądku15 mar 2020, 20:00Komu politycznie pomoże koronawirus: rządzącym czy opozycji?12
  • „Huragan Georgette” w Warszawie15 mar 2020, 20:00Nie rusza się nigdzie bez szminki na ustach. Jej znakiem rozpoznawczym są kapelusze i bardzo wysokie obcasy. Patriotka, republikanka, ale i autorka książek, które mogłyby służyć za biblię feministek. Pani ambasador Georgette Mosbacher, zdobywczyni...14
  • Dyrygentka dyplomatycznej orkiestry15 mar 2020, 20:00Działam inaczej niż zawodowy dyplomata. Potrafię znaleźć drogę w biurokratycznej dżungli i nie daje się jej pochłonąć – mówi Georgette Mosbacher, ambasador USA w Polsce.18
  • Georgette Mosbacher. Człowiek Roku „Wprost”15 mar 2020, 20:00„Za zwieńczone sukcesem starania o zniesienie wiz do USA, będące krokiem milowym w relacjach polsko-amerykańskich, i likwidację ostatniego reliktu zimniej wojny” tytuł Człowieka Roku 2019 redakcja tygodnika „Wprost” przyznała Georgette Mosbacher,...22
  • Jak Amerykanie wizy znosili15 mar 2020, 20:00Dwa specjalne zespoły w Warszawie i Waszyngtonie koordynowały akcję włączenia Polski do ruchu bezwizowego ze Stanami. Walka trwała dwa lata. A tak wyglądały kulisy całej kampanii.24
  • Transatlantyk się rozpędza15 mar 2020, 20:00My sprzedajemy Amerykanom trotyl, tytoń i lakiery do paznokci. Oni nam gaz i myśliwce. Wymiana handlowa między Polską a USA pobiła w zeszłym roku kolejny rekord.26
  • Nasza Unia na start15 mar 2020, 20:00To najlepszy czas dla Polaków w USA. Warto go wykorzystać, by poznać Stany bliżej – przekonuje Bogdan Chmielewski, dyrektor wykonawczy Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej (PSFCU).28
  • Wspieramy polskie firmy za granicą15 mar 2020, 20:00Umacniamy obecność polskiego biznesu za granicą. Polskie firmy śmielej wchodzą na mniej znane rynki i dywersyfikują eksport.29
  • Przyszłość to cyfrowy pieniądz15 mar 2020, 20:00Polacy chętnie korzystają z płatności cyfrowych – mówi Jakub Kiwior, dyrektor zarządzający regionem Europy Środkowo-Wschodniej, Visa.30
  • Silniejsi przez partnerstwo15 mar 2020, 20:00Współpraca z amerykańskimi partnerami to dla Wojskowych Zakładów Elektronicznych istotny motor rozwoju32
  • Miłość ważniejsza niż msza15 mar 2020, 20:00W niedzielę nie pójdę na Mszę. I zachęcam Was, żebyście zrobili tak samo. Zdaję sobie sprawę, że pewnie ta deklaracja i zachęta wywoła wiele skrajnych reakcji, ale długo o tym myślałem i brałem tę sprawę na modlitwę. W rezultacie podjąłem taką...33
  • Koronawirus budzi strach – jak mu się nie dać15 mar 2020, 20:00Bardziej zaraźliwy niż koronawirus jest lęk, o który łatwo w chaosie sprzecznych informacji. Kiedy emocje sięgają zenitu, warto wiedzieć, jak je ostudzić.34
  • 12 sposobów na ochronę przed koronawirusem15 mar 2020, 20:00Wiedza o tym, jak się przenosi wirus i jak go zwalczać, wciąż się zmienia. Jakie dziś znamy sposoby, żeby uniknąć zakażenia?37
  • Rozsądek przede wszystkim15 mar 2020, 20:00To miał być tekst o pozytywnych skutkach epidemii. Sytuacja rozwija się jednak tak szybko, że zanim przyjdzie czas na pozytywy, czeka nas długa droga przez mękę.40
  • Idzie zaraza, alleluja!15 mar 2020, 20:00Z powodu epidemii koronawirusa włoscy biskupi odwołali msze i zalecają, by wierni modlili się w domach. No i tak im się za to dostało, że birety im z głów pospadały – redaktor Lisicki, naczelny tygodnika „Do Rzeczy”, odżegnał ich od czci i wiary,...43
  • Do TVP powinien zawitać pluralizm15 mar 2020, 20:00Konieczność przesunięcia wyborów oznaczałaby, że doszło do jakiegoś pandemonium, że konieczne jest izolowanie poszczególnych regionów – mówi Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki.45
  • Nie zmienia się konia podczas przeprawy przez rzekę15 mar 2020, 20:00W czasach niepokoju ludzie jednoczą się przy władzy. Jeśli państwo poradzi sobie z epidemią, pomoże to kampanii wyborczej Andrzeja Dudy.48
  • Małość w czasach zarazy15 mar 2020, 20:00Dariusz Joński: „Kościół litościwy – dostaniecie dyspensę. O ile biskup pozwoli. A jak nie pozwoli, to zasuwacie na msze i rekolekcje po koronawirusa. Taca, misiu, taca”.51
  • Ci, którzy łamali konstytucję, powinni siedzieć w więzieniu15 mar 2020, 20:00Gdy brak odwagi, by przyznać się do swoich poglądów, politycy zasłaniają się referendami, jak Władysław Kosiniak-Kamysz, albo radami konsultacyjnymi, jak Małgorzata Kidawa-Błońska – mówi Robert Biedroń, kandydat Lewicy na prezydenta.52
  • Transakcja15 mar 2020, 20:00Ustawa za głowę. Taka transakcja jest nowością w polskiej polityce. Rozpędzona kampania wyborcza sprawiła, że polityków i komentatorów interesował w zasadzie tylko jeden i to bynajmniej nie najważniejszy aspekt owej transakcji: to mianowicie, czy...56
  • Hejter15 mar 2020, 20:00Nowy film Komasy nie cacka się z widzem. Taranuje jak rozpędzony pociąg, ładuje w czuły punkt niczym Gołota w najlepszych latach. Stawiane w nim społeczne diagnozy są przy tym zupełnie inne niż te z „Bożego Ciała”. Zresztą „Sala samobójców....57
  • Kto przegrał z zimą15 mar 2020, 20:00Niespotykanie łagodna zima spowodowała straty w najmniej spodziewanych segmentach gospodarki. Narzekają warsztaty blacharskie, lumpeksy, apteki, nawet solaria.58
  • Hossa bessa15 mar 2020, 20:00Maseczki zamiast ciuchów Białorusinki nie miały w tym roku wyjątkowego Dnia Kobiet. Tysiące pracownic wysłano na pierwszy front walki z koronawirusem. Kobiety pracują w białoruskich szwalniach, które już całkowicie zaprzestały produkcji ubrań....62
  • Gaszenie mentoli15 mar 2020, 20:00Aż połowa palących mentole nie ma pojęcia, że już 20 maja ich papierosy znikną ze sklepowych półek. Wśród tych, którzy wiedzą, połowa zamierza palić dalej, a prawie jedna piąta – szukać mentoli na czarnym rynku – alarmuje Forum Konsumentów.64
  • Uwolnić faktury15 mar 2020, 20:00Opóźnienia w płatnościach to norma. Rozwiązaniem mógłby być faktoring, tyle że nie każda firma może z niego skorzystać. Kodeks cywilny zawiera zapis o zakazie cesji wierzytelności – coraz głośniej mówi się, że czas go zmienić.66
  • Pomagamy małym i dużym15 mar 2020, 20:00Nie zamykamy się na mikrofirmy – mówi Tomasz Kurzynka, Head of Sales and Business Development w Smart Faktor SA.68
  • Orły kujawsko-pomorskie15 mar 2020, 20:00W ubiegły wtorek odbyła się już czwarta z tegorocznych regionalnych gal wręczenia Orłów Wprost. Nagrodzone zostały najlepsze firmy z województwa kujawsko-pomorskiego.70
  • Przyszłość w soi15 mar 2020, 20:00Wzrasta zapotrzebowanie na krajowe ziarno soi będące alternatywą dla importowanej poekstrakcyjnej śruty sojowej, stanowiącej dotychczas podstawowy komponent białkowy w paszach dla zwierząt gospodarskich.72
  • Wraca moda na wino15 mar 2020, 20:00Polacy chcą odkrywać tajniki winiarstwa, próbować nowych szczepów i aromatów, chętnie uczestniczą w szkoleniach winiarskich – mówi Tomasz Głoskowski, dyrektor generalny Partner Center, importera i dystrybutora win.73
  • Italian Collection – włoski styl w Twoim domu15 mar 2020, 20:00Italian Collection to dynamicznie rozwijający się sklep internetowy. Jego asortyment to hołd złożony włoskiej modzie i lifestyle’owi. Prezentuje szeroką ofertę włoskich marek odzieży, obuwia i torebek, jak również akcesoriów do domu.74
  • Know-how15 mar 2020, 20:00Buty z jabłek Tommy Hilfiger zaprezentował dwa modele butów wykonanych częściowo z przetworzonych skórek po jabłkach. Włókno pozyskane z odpadów po owocach ma być alternatywą dla skóry, która jest wykorzystywana w przemyśle obuwniczym. Nowe buty...75
  • Pacjent zero, czyli dogodny wróg15 mar 2020, 20:00Kiedy choroba tak poważna, jak AIDS czy koronawirus pojawia się na świecie, media poszukują jej źródeł, a ludzie starają się określić jej sprawców.76
  • Jestem feministą15 mar 2020, 20:00W walce o równe prawa nie ma ani grama przesady. To, jak traktowane są kobiety, daje obraz jednej wielkiej dyskryminacji – mówi Remigiusz Mróz, autor serii opowieści kryminalnych o przygodach warszawskich adwokatów Joannie Chyłce i Kordianie...81
  • Chyłka locuta, causa finita15 mar 2020, 20:00Początkowy fragment nowej powieści Remigiusza Mroza „Ekstradycja”, którą będzie miała premierę 25 marca.83
  • Otwarte głowy15 mar 2020, 20:00Nowe pokolenie raperów odmienia hip-hop. Mata, Koza, Oki, Kabe, Jan-Rapowanie czy Bartocuta’12 nie udają łysych, ulicznych gangsterów. Proponują za to świetną muzykę.86
  • Nieodporna kultura15 mar 2020, 20:00Pandemia koronawirusa mocno uderza w kulturę. Nic w tym dziwnego – pierwsze ulegają jej najmniej odporne części organizmu. Nie ma powodu, by w przypadku organizmów społecznych było inaczej.90
  • Film15 mar 2020, 20:00Ich dwoje Serial „Fosse/ Verdon”: 5/6 Nie trzeba kochać musicali, żeby zafascynować się serialem „Fosse/Verdon”. To opowieść o relacji choreografa, reżysera „Kabaretu”, Boba Fosse’a i tancerki Gwen Verdon. O ich współpracy, związku, przyjaźni....91
  • Muzyka15 mar 2020, 20:00Sen o ucieczce Noon,„Nobody Nothing Nowhere”, Elektronika, 5/6 Noon jest doskonale znany w polskim środowisku muzycznym jako producent. Płyty, za którymi stoi, zawsze są wydarzeniem. Teraz wraca do własnej twórczości. Na „Nobody Nothing Nowhere”...92
  • Nieoczekiwana zamiana miejsc15 mar 2020, 20:00Ponad 20 lat temu Juliusz Machulski na koncepcie spotkania skrajnie różnych charakterologicznie sobowtórów utkał kultowych „Kiler-ów 2-óch”. Teraz ten motyw powraca, ale spokojnie – reżyser nie funduje nam powtórki z rozrywki.93
  • Książka15 mar 2020, 20:00Kobiecy los Elena Ferrante, „Czas Porzucenia”, powieść, 5/6 Nie wiadomo, kim jest, ale wiadomo, że jest gwiazdą światowej literatury. Sławę przyniosła jej tzw. tetralogia neapolitańska, a teraz – w ramach odrabiania zaległości – dociera do nas jej...94
  • Polska zbunkrowana!15 mar 2020, 20:00Każdy w bunkrze na swoim cukrze” – tak to genialnie określił Miron Białoszewski. Jego określenie odnosiło się oczywiście do czegoś innego, ale zjawisko „każdy na swoich kartoflach” jest głęboko wryte w naszą świadomość. Zaczęło się od wojen i...96
  • Nie dla wegan15 mar 2020, 20:00W czasach, gdy w sklepowych witrynach straszą kurczaki z masowych hodowli, a o zaletach diety warzywnej mówi się wszędzie i bez przerwy, kawałek dobrego mięsa z ekologicznego gospodarstwa stał się towarem prawie ekskluzywnym.98
  • Mama, tata, Beckham15 mar 2020, 20:00David Beckham imponował mi sportową karierą i tym, jak zrewolucjonizował rynek marketingu sportowego, stając się jedną z najpotężniejszych osób w sportowym świecie.102
  • Niemodlińskie historie15 mar 2020, 20:00Wiele mamy w Polsce słynnych karpi, a wśród nich jest karp niemodliński. Historia stawów rybackich w tej części Opolszczyzny oraz samego Niemodlina może zaimponować zarówno smakoszom, jak i historykom.104
  • Design biofiliczny15 mar 2020, 20:00To nie kolejna moda. To sposób na powrót do natury, nawet w środku betonowego miasta. Natury, z którą mamy coraz mniejszy kontakt, mimo że potrzebuje go każdy.105
  • Zrób sobie… Santanę15 mar 2020, 20:00Dla wszystkich artystów, których koronawirus pozbawił chleba, zagra Carlos Santana. Chociaż, stop – jemu też odwołano koncert w Krakowie.106