Hipoksja jest niebezpiecznym dla zdrowia stanem, ponieważ bez wystarczającej ilości tlenu mózg, wątroba i inne narządy mogą ulec uszkodzeniu w zaledwie kilka minut po wystąpieniu jej objawów. Co ważne, należy odróżnić termin hipoksja od terminu hipoksemia, które często używane są zamiennie na określenie niedotlenienia, a oznaczają dwa różne stany. Hipoksja dotyczy niedotlenienia całego organizmu, natomiast hipoksemia to niedobór tlenu we krwi, który hipoksję może powodować, nie jest z nią jednak tożsamy.
Jakie są objawy hipoksji?
Natężenie i występowanie konkretnych objawów może się różnić w zależności od konkretnej osoby, jednak najczęściej występują:
- zmiana zabarwienia skóry, która może przybierać kolor od niebieskawej do nawet wiśniowej, objaw ten nazywa się sinicą centralną i występuje na twarzy, języku oraz błonie śluzowej; pojawia się, gdy do więcej niż 5 procent wzrasta ilość nieutlenowanej hemoglobiny we krwi tętniczej;
- przyspieszone tętno i przyspieszone oddychanie; oddech staje się też krótszy, urywany;
- kaszel;
- dezorientacja;
- duszności;
- świszczący oddech.
Jakie są przyczyny hipoksji?
Hipoksja może wystąpić na skutek ataku astmy, gdy na skutek zwężenia dróg oddechowych powietrze ma trudności z dostaniem się do płuc. Kaszel powoduje jeszcze pogorszenie objawów, ponieważ wymaga zużycia jeszcze większych ilości tlenu, jednak trudno się przed nim powstrzymać.
Do hipoksji może dojść również w wyniku uszkodzenia płuc na skutek urazu, a także w przebiegu takich chorób jak:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP),
- rozedma płuc,
- niedodma,
- anemia,
- zatrucie tlenkiem węgla,
- zatrucie cyjankiem,
- niewydolność serca,
- obrzęk płuc,
- zatorowość płucna,
- choroba wysokościowa, spowodowana zbyt małym stężeniem tlenu w mieszaninie oddechowej; to właśnie ona pojawia się na skutek zbyt długiego przebywania na dużych wysokościach w górach.
Hipoksja a COVID-19
Szczególny rodzaj hipoksji lekarze odkryli wśród niektórych osób chorych na COVID-19. Występuje u nich tzw. ukryta hipoksja, co jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ pojawia się ona u tych pacjentów, którzy nie mają żadnych innych objawów zakażenia SARS-CoV-2. Co więcej, niektórzy długo też nie odczuwają też duszności, mimo że nasycenie krwi tlenem jest bardzo niskie. Do ukrytej hipoksji dochodzi, ponieważ cząsteczki wirusa atakują woreczki powietrzne w płucach, co z kolei prowadzi do zapalenia płuc i upośledzenia dyfuzji tlenu. Poziom tlenu zaczyna więc drastycznie spadać, a to może powodować uszkodzenia w funkcjonowaniu kolejnych narządów. Wtedy w końcu dochodzi do pojawiania się pierwszych objawów, czyli duszności.
Ukryta hipoksja może zagrażać zwłaszcza osobom młodym i zdrowym, których organizm dłużej potrafi znosić niedotlenienie. Zanim wystąpią u nich jego pierwsze objawy, może bowiem dojść do uszkodzeń funkcjonowania wielu narządów. Dlatego dr Martin J. Tobin, jeden ze współautorów badania, podkreśla, że nawet osoby, które nie mają objawów, a otrzymały pozytywny wynik testu na COVID-19 powinny monitorować swój stan zdrowia za pomocą pulskoksymetru. Jeśli poziom wysycenia krwi tlenem spadnie poniżej 94, natychmiast należy wezwać pogotowie.
Rodzaje hipoksji
- Hipoksja krążeniowa – występuje na skutek spowolnienia przepływu krwi.
- Hipoksja anemiczna – występuje na skutek osłabienia jakości i ilości krwi w organizmie.
- Hipoksja hipokseniczna – występuje na skutek zmniejszonej dyfuzji tlenu w płucach.
- Hipoksja hipotoksyczna – występuje na skutek zatrucia organizmu np. cyjankiem.
Czy można zapobiegać hipoksji?
Jako że do hipoksji może dojść w przebiegu wyżej wymienionych chorób, w zapobieganiu jej wystąpieniu pomoże dostosowywanie się do zasad i planu leczenia konkretnej jednostki chorobowej, opracowanych przez lekarza.
Jak przebiega leczenie hipoksji?
Hipoksja jest leczona w szpitalu, gdzie stosuje się tlenoterapię – pacjentom podawany jest czysty tlen w celu zwiększenia jego zawartości we krwi i tym samym, dostarczenia go do potrzebujących tkanek.
Czytaj też:
COVID-19 czy atak astmy? Podobieństwa i różniceCzytaj też:
Jak zwiększyć ilość tlenu we krwi bez specjalistycznych urządzeń?Czytaj też:
Zatorowość płucna. Co musisz o niej wiedzieć?