Dziurawiec zwyczajny – jakie ma właściwości i kiedy go stosować?

Dziurawiec to zioło, które jest wszechstronnie stosowane, by wspomóc pracę organizmu. Działa uspokajająco, moczopędnie, przeciwzapalnie i wspomaga pracę układu trawiennego. Jak je stosować?

Dziurawiec zwyczajny – krótka charakterystyka

Dziurawiec zwyczajny (łac. Hypericum perforatum L., inaczej ziele świętojańskie) to roślina, która ma charakterystyczne liście, z otworkami przypominającymi dziury. Stąd też jej nazwa – dziurawiec. W otworach na liściach znajdują się olejki eteryczne.

Dziurawiec osiąga około 70 cm wysokości. W Polsce rośnie pospolicie na łąkach i leśnych polanach, na świecie występują uprawy dziurawca. Dziurawiec kupimy również w aptekach i w sklepach zielarskich.

Jak wygląda dziurawiec zwyczajny?

Dziurawiec to piękna roślina, która wspaniale kwitnie. W okresie letnim dziurawce obsypują się żółtymi kwiatami, przez co wyglądają bardzo efektownie. Tym, co jednak jest charakterystyczne dla dziurawca, są jego liście. Znajdują się na nich małe kropki, które w świetle słońca przypominają dziury. Znajdują się w nich olejki eteryczne, bardzo cenne.

Ze względu na swój niezwykły wygląd i bogactwo cennych składników, dziurawiec zwyczajny był przez stulecia uważany za roślinę cenną. Przypisywano mu magiczne właściwości, a także wiele cech wpływających pozytywnie na kondycję zdrowotną. Jak się okazało, dziurawiec rzeczywiście jest cenną rośliną w ziołolecznictwie i może znacząco wspomóc leczenie ran oraz niektórych schorzeń.

Dziurawiec – co to za zioło?

Dziurawiec zwyczajny (wł. Hypericum perforatum L. lub ziele Świętego Jana) to roślina pospolita, która w Polsce rośnie na łąkach i polanach. Dorasta do 70 cm wysokości i charakteryzuje się tym, że na liściach ma kropki, którym zawdzięcza swoją nazwę.

Dziurawiec kwitnie od czerwca do września, a w okresie kwitnienia ma mnóstwo drobnych żółtych kwiatów.

Właściwości lecznicze ziela Świętego Jana

Dziurawiec od wieków stosowany jest do leczenia różnych schorzeń. Jego dobroczynny wpływ na samopoczucie i działanie układu trawiennego był znany już w starożytności. Zioło to przede wszystkim doceniane jest ze względu na swoje uspokajające i wyciszające działanie.

Napar z dziurawca pomaga łagodzić schorzenia układu trawiennego. Leczy wrzody, wzdęcia, bóle brzucha, wspomaga pracę wątroby i wydzielanie soków żołądkowych. Wykorzystuje się go również do leczenia oparzeń, ran i stanów zapalnych skóry.

Magiczny dziurawiec

Dziurawiec stosowany był nie tylko w leczeniu depresji oraz schorzeń układu oddechowego czy jako wsparcie układu trawiennego, ale także jako środek wspierający wypędzenie z organizmu złych duchów. Przez stulecia wierzono w jego magiczną moc, dlatego mnisi suszyli dziurawiec i wykorzystywali go do leczenia chorych. Być może moc wypędzania złych duchów wynikała z wpływu dziurawca na funkcjonowanie układu nerwowego. Roślina ta wykazuje działanie uspokajające i przeciwdepresyjne, dlatego mogła stanowić remedium na nerwice i być stosowana w zaburzeniach równowagi nerwowej.

Ziele dziurawca – bogactwo składników aktywnych

Ziele dziurawca jest od lat znanym i skutecznym lekiem, wspierającym leczenie problemów żołądkowo-jelitowych, trawiennych, a także wspomagających zachowanie pozytywnej kondycji psychicznej.

W zielu dziurawca znajdują się kwasy organiczne, pektyny, witamina C, witamina A, sole mineralne, cukry. Dzięki temu ziele świętojańskie wspomaga kondycję zdrowotną. Najważniejszym składnikiem jest jednak czerwony barwnik, czyli hipercyna, która hamuje rozkład serotoniny i wspiera zachowanie równowagi psychicznej. Ze względu na te właściwości dziurawiec stosowany jest jako naturalny środek przeciwdepresyjny.

Wartości ziela świętojańskiego

Dziurawiec zawiera:

• witaminę A
• witaminę C
• flawonoidy
• rutynę
• hyperforynę
• kwasy
• pektyny
• garbniki
• olejki eteryczne
• sole mineralne

Na co pomaga dziurawiec?

Dziurawiec zwyczajny stosowany jest:

• na nerwicę
• na uspokojenie nerwów
• na bóle brzucha
• na wzdęcia i dolegliwości trawienne
• jako profilaktyka kamicy nerkowej
• jako środek rozkurczowy
• jako środek wspierający pracę żołądka
• do leczenia ran
• w stanach zapalnych skóry

Dziurawiec na uspokojenie

Roślina ta nazywana jest naturalnym środkiem wyciszającym, ponieważ ma właściwości uspokajające. Ziela dziurawca kojąco wpływa na układ nerwowy, pomagając wyciszyć bodźce i zminimalizować lęki. Preparaty zawierające dziurawiec poprawiają samopoczucie, działają przeciwdepresyjnie i pomagają zachować zdrowie psychiczne.

Jeśli zależy nam na uspokajającym działaniu dziurawca, powinniśmy sięgnąć po wyciąg, a nie napar z ziela świętojańskiego. Zawiera on hypercynę, która odpowiada za utrzymanie prawidłowego poziomu serotoniny w organizmie. Hypercyna jednak nie działa, gdy zaparzymy ziele w gorącej wodzie, dlatego napar nie pomoże na nerwicę.

Wyciąg z dziurawca natomiast jest bardzo skuteczny i można wykorzystywać go w stanach obniżonego nastroju, a także jako ziołoterapię pomagającą zwalczyć negatywne skutki stresu, przepracowania czy traumy spowodowanej chorobą lub innym trudnym wydarzeniem w rodzinie.

Dziurawiec przeciw depresji

Roślina dziurawca jest zalecana w stanach wyczerpania nerwowego, a także u osób, które cierpią na zaburzenia równowagi psychicznej. W listkach rośliny znajduje się hypercyna, która pomaga zrównoważyć i zbilansować poziom serotoniny w mózgu i która hamuje rozkład serotoniny. Z tego względu może wspomóc utrzymanie równowagi psychicznej. Niedobór serotoniny może odpowiadać za nerwicę lękową czy depresję.

Herbata z dziurawca jest zalecana wszystkim osobom, które cierpią na obniżenie nastroju. Zaleca się ją do picia również dzieciom, które cierpią na wszelkiego rodzaju lęki.

Zioło świętojańskie na bóle brzucha

Dziurawiec znakomicie wspiera układ trawienny i układ pokarmowy. Dzięki swojemu działaniu rozkurczającemu mięśnie gładkie, bywa uważany za remedium na niemal wszystkie dolegliwości przewodu pokarmowego.

Pomaga pozbyć się bólu brzucha, wzdęcia, niestrawności, stanów zapalnych żołądka, dwunastnicy, jelit. Wspomaga pracę wątroby, zapobiega kamicy. Działa moczopędnie, dlatego ułatwia pozbycie się z organizmu toksyn i szkodliwych substancji. Z badań wynika, że stymuluje produkcję moczu nawet o 1/3.

Jak działa dziurawiec na jelita?

Napary z dziurawca mogą wspomóc leczenie stanów zapalnych jelit i żołądka. Dziurawiec wspiera wydzielanie soków trawiennych, a dodatkowo działa spazmolitycznie, usprawniając pracę dróg żółciowych i przepływ żółci, co pozwala uniknąć zastoju żółci. Z tego względu ziele świętojańskie zalecane jest również w leczeniu kamicy żółciowej.

Korzystnych właściwości dziurawca jest więcej, ponieważ roślina ta przynosi też ulgę przy skurczach jelit. Dziurawiec jest stosowany również w stanach zapalnych żołądka i jelit, schorzeniach dróg żółciowych. Napary z dziurawca rozkurczają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego.

Roślina na zdrową skórę

Dziurawiec działa antyseptycznie i antybakteryjnie, dlatego wspomaga gojenie się ran. Wykorzystuje się go do przemywania różnych zmian skórnych, leczenia oparzeń, egzem, ropni, wrzodów, zapaleń skóry. Pomaga także w leczeniu bielactwa skóry. Można śmiało nim przemywać uszkodzone miejsca skóry, a także błony śluzowe. Ziele dziurawca łagodzi stany zapalne.

Należy jednak pamiętać, że dziurawiec ma właściwości fotouczulające, dlatego stosowania dziurawca nie zaleca się w sezonie wiosenno-letnim, kiedy nasza skóra jest mocniej narażona na działanie promieni słonecznych. Jeśli decydujemy się na przyjmowanie dziurawca, powinniśmy pamiętać o stosowaniu preparatów zawierających wysoką ochronę przeciwsłoneczną.

Dziurawiec na nadciśnienie tętnicze

Korzystny wpływ dziurawca obejmuje także układ sercowo-naczyniowy. Roślina ta wspiera zachowanie szczelności naczyń krwionośnych, dzięki czemu zapobiega zakrzepom oraz zatorom. Przy stosowaniu dziurawca należy jednak pamiętać, by nie łączyć go z innymi lekami przeciwzakrzepowymi.

Ziele dziurawca obniża również ciśnienie tętnicze krwi, dzięki czemu stosuje się go wleczeniu nadciśnienia.

Dziurawiec na bóle głowy

Pozytywny wpływ dziurawca na pracę układu nerwowego obejmuje również leczenie bólów głowy i migren. W medycynie ludowej był stosowany w celu łagodzenia dolegliwości bólowych.

Zioło Świętego Jana a inne leki

Roślina ta niestety wchodzi w interakcje z wieloma lekami, dlatego trzeba ostrożnie ją stosować. Nie jest polecana kobietom w ciąży, mamom karmiącym piersią ani małym dzieciom do 8. roku życia.

Naparu z dziurawca nie należy pić w trakcie przyjmowania preparatów hormonalnych, ponieważ może obniżyć poziom estrogenów. Ma też działanie fotouczulające i pod wpływem promieni słonecznych może spowodować wystąpienie plam na skórze.

Dziurawiec – przeciwwskazania i środki ostrożności

Stosowanie dziurawca wymaga wielu środków ostrożności. Należy nie tylko zrezygnować z picia dziurawca w okresie letnim ze względu na jego działanie fotouczulające, ale również nie powinno się go przyjmować w czasie leczenia hormonalnego.

Ziela świętojańskiego nie należy stosować też przy przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych, a także w czasie chemioterapii. Nie poleca się również u osób, które przyjmują środki przeciwwirusowe.

W przypadku przyjmowania środków na depresję może spowodować zespół serotonowy, który objawia się halucynacjami, drgawkami, nadciśnieniem i może stanowić zagrożenie dla życia. Roślina ta nie jest wskazana także u osób chorujących na wątrobę.

Jak zrobić napar z ziela świętojańskiego?

Aby wspomóc pracę układu trawiennego, wystarczy zaparzyć ziele dziurawca. Łyżeczkę ziela zalewamy 250 ml wrzącej wody i odstawiamy do wystudzenia. Po około 15 minutach możemy wypić napar.

Czytaj też:
Jak stosować olejki eteryczne? Właściwości i rodzaje olejków