Badanie dna oka stosuje się zarówno w diagnostyce okulistycznej, jak i w przypadku wielu chorób ogólnoustrojowych. Dno oka wiele mówi na temat naszego stanu zdrowia i może być dla lekarza cenną wskazówką odnośnie do skuteczności prowadzonego leczenia oraz tego, jak szybko postępuje choroba.
Badanie dna oka w okulistyce
Dnem oka określa się wewnętrzną część gałki ocznej, na której znajduje się m.in. siatkówka oraz liczne naczynia krwionośne. Badając dno oka, lekarz okulista może ocenić kondycję kluczowych części gałki ocznej m.in. plamki żółtej, żył i tętnic oraz niezwykle ważnego nerwu wzrokowego. Co więcej, dno oka pozwala zdiagnozować wiele schorzeń oczu, które przez dłuższy czas mogą objawiać się jedynie niewielkim dyskomfortem np. jaskrę, zwyrodnienie plamki żółtej, które pojawia się u osób w podeszłym wieku, prowadzące do utraty wzroku problemy z siatkówką czy wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Badanie dna oka wskazuje nie tylko na choroby oczu, ale jest także cennym narzędziem diagnostycznym w przypadku oceny zmian, jakie poczyniły w organizmie miażdżyca i cukrzyca. U osób po urazach głowy pozwala wykryć np. krwotoki wewnątrzgałkowe oraz inne poważne zaburzenia w funkcjonowaniu np. nerwu wzrokowego. Dzięki badaniu dna oka można także wykryć zmiany nowotworowe i zmiany zwyrodnieniowe w obrębie oczu oraz zmiany w naczyniach i tętnicach.
Badanie dna oka – wskazania
Ze względu na ogromny potencjał diagnostyczny badanie dna oka polecane jest zarówno dla osób, które ukończyły 50. rok życia w celach typowo profilaktycznych, jak i w przypadku oceny postępu różnych chorób ogólnoustrojowych np. miażdżycy, cukrzycy, chorób kardiologicznych i schorzeń neurologicznych.
Wskazaniem do wykonania badania dna oka są, m.in.:
-
problemy z widzeniem o różnym przebiegu,
-
urazy głowy,
-
nawracające bóle głowy i szumy uszne,
- nadciśnienie,
-
cukrzyca,
-
miażdżyca,
-
udar mózgu,
-
wcześniactwo i podejrzenie retinopatii wcześniaczej (w przypadku przedwcześnie urodzonych dzieci warto wykonać badanie dna oka w pierwszym miesiącu życia),
-
zaburzenia neurologiczne o różnym podłożu,
-
podejrzenie guzów i innych patologicznych zmian w obrębie mózgu,
-
zez oraz pogorszenie widzenia u dzieci,
- nagłe pojawienie się zeza i „uciekanie” gałek ocznych.
Badanie dna oka – na czym polega?
Badanie dna oka może zostać przeprowadzone trzema metodami. Zawsze odbywa się w zaciemnionym gabinecie, aby lekarz mógł dokładnie obejrzeć dno oka. W zależności od wybranej metody badania stosuje się specjalne krople, które rozszerzają źrenice (atropina) i umożliwiają wykonanie badania; kropli nie stosuje się podczas najnowszej metody badania dna oka, w której wykorzystywany jest funduskamer. Dzięki temu możliwe jest uniknięcie dyskomfortu, który związany jest z działaniem atropiny.
Po odpowiednim przygotowaniu pacjenta i przeprowadzeniu wywiadu lekarz za pomocą wybranej metody ocenia wygląd kluczowych elementów dna oka. Badanie może trwać od kilku do kilkunastu lub kilkudziesięciu minut; w czasie badania pacjent musi spoglądać w różne strony zgodnie ze wskazówkami lekarza.
Czy badanie dna oka boli?
Badanie dna oka nie boli i nie trzeba się go obawiać. W przypadku zastosowania kropli rozszerzających źrenice może być nieco nieprzyjemne ze względu na ich działanie (delikatne uczucie pieczenia) oraz przemijające problemy z widzeniem po zakończeniu badania. Utrzymują się one do czasu, kiedy krople rozszerzające źrenice przestaną działać.
Jak przygotować się do badania dna oka?
Badanie dna oka nie wymaga specjalnych przygotowań. Przed badaniem warto zapytać, czy zastosowane zostaną krople z atropiną, bo uniemożliwi to prowadzenie samochodu oraz może powodować problemy z samodzielnym poruszaniem się po ulicy. W takim przypadku na badanie warto przyjść z osobą towarzyszącą, która zadba o nasze bezpieczeństwo. W przypadku osób, które cierpią na różne schorzenia, warto zabrać ze sobą do gabinetu okulistycznego dokumentację medyczną, która pozwoli lekarzowi zyskać wiedzę na temat naszego stanu zdrowia. Jest to szczególnie ważne w przypadku badania osób starszych, które mogą mieć problem z zapamiętaniem np. nazw przyjmowanych leków i szczegółów dotyczących choroby.
Czytaj też:
Oscylopsja – co należy o niej wiedzieć? Problem może dotyczyć także ciebie