Cholesterol – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Cholesterol – wszystko, co musisz o nim wiedzieć

Dodano: 
Fiolka z krwią do badania
Fiolka z krwią do badania Źródło: Fotolia / Kovalchuk Anna
Cholesterol zaczyna nas interesować dopiero wtedy, gdy w badaniach krwi pojawi się nieprawidłowy wynik. To moment, w którym zastanawiamy się, jak obniżyć poziom „złego cholesterolu”, ale... czym właściwie jest ten „zły cholesterol” i jakie konsekwencje dla zdrowia może mieć jego nadmiar? Oto wszystko, co musisz wiedzieć na temat cholesterolu.

Słowo cholesterol na ogół kojarzy nam się z czymś złym – otyłością, niezdrową dietą, nadmiarem jajek w diecie i chorobami układu krążenia. Często zapominamy o tym, że cholesterol jest niezbędnym do prawidłowej pracy całego organizmu. Musimy jednak wiedzieć, że dzieli się on na „dobry” i „zły” cholesterol. Czym różnią się między sobą i jaka właściwie jest rola cholesterolu?

Cholesterol – co to jest?

Cholesterol jest rodzajem lipidu. To woskowata, podobna do tłuszczu substancja, którą wątroba wytwarza w sposób naturalny. Cholesterol, jakkolwiek źle by nam się nie kojarzył, odgrywa bardzo ważną rolę – jest niezbędny do tworzenia błon komórkowych, niektórych hormonów (żeńskich i męskich) i witaminy D, ułatwia także trawienie tłuszczu i wydalanie toksyn z organizmu.

Cholesterol nie rozpuszcza się w wodzie, więc nie może samodzielnie krążyć we krwi. Aby pomóc w transporcie cholesterolu, wątroba wytwarza lipoproteiny. Lipoproteiny są cząstkami wytwarzanymi z tłuszczu i białka. Transportują cholesterol i trójglicerydy (inny rodzaj lipidów) przez krwioobieg. Dwie główne formy lipoprotein to lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL – czyli tzw. „zły cholesterol”) i lipoproteiny o dużej gęstości (HDL – czyli tzw. „dobry cholesterol”).

Czytaj też:
Co się stanie, gdy zaczniesz jeść jedno jajko dziennie?

Cholesterol – za wysoki poziom

Określenie „wysoki poziom cholesterolu” oznacza stan, w którym we krwi krąży za dużo LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości). Niestety, stan ten nie daje żadnych objawów i najczęściej podwyższony poziom „złego cholesterolu” wychodzi dopiero w badaniach krwi. Nawet osoby, które nie narzekają na swój stan zdrowia, powinny regularnie wykonywać podstawowe badania, w tym właśnie oznaczenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów.

Jeśli poziom cholesterolu LDL jest zbyt wysoki, może on odkładać się na ścianach tętnic, powodując ich zwężenie, ograniczając przepływ krwi i sprzyjając powstawaniu zakrzepów. Co dalej? Blokujący skrzep może doprowadzić do zawału lub udaru – wszystko zależy od tego, którą tętnicę zablokuje.

Czytaj też:
Odkryto przyczynę cukrzycy? Winny pigment obecny niemal we wszystkich produktach

HDL – „dobry cholesterol”

HDL pomaga obniżyć LDL, dlatego nazywany jest „dobrych cholesterolem”. Jeśli HDL jest na odpowiednim poziomie, może pomóc zmniejszyć ryzyko powstawania zakrzepów, chorób serca i udaru mózgu. Oznacza to, że cholesterol wcale nie musi być taki zły jak nam się wydaje. Trzeba jedynie zrozumieć mechanizmy, które zachodzą w naszym organizmie, regularnie robić badania i wiedzieć, które produkty spożywcze powodują wzrost „złego cholesterolu” we krwi.

Wysoki poziom cholesterolu – przyczyny

Do czynników ryzyka m.in. zalicza się:

  • nadwagę lub otyłość,
  • prowadzenie niezdrowej diety,
  • brak regularnych ćwiczeń,
  • palenie tytoniu,
  • choroby wątroby,
  • nadmiar alkoholu,
  • wysoki poziom cholesterolu u krewnych,
  • cukrzycę, chorobę nerek lub niedoczynność tarczycy.

Czytaj też:
Rak przełyku – objawy, których nie wolno ignorować

Wysoki poziom cholesterolu a miażdżyca

Wzrost poziomu LDL może prowadzić do choroby zwanej miażdżycą. W jej przebiegu przepływ krwi przez tętnice jest ograniczony. Wzrasta wówczas prawdopodobieństwo wystąpienia bardzo groźnych dla życia zakrzepów krwi. Miażdżyca może prowadzić m.in. do:

  • udaru,
  • zawału,
  • nadciśnienia,
  • bólu w klatce piersiowej,
  • chorób sercowo-naczyniowych,
  • niewydolności serca,
  • choroby nerek.

Czytaj też:
Nadmiar białka w diecie – co powinno zaniepokoić?

Wysoki poziom cholesterolu – leczenie

W przypadku wysokiego poziomu LDL kluczowa jest zmiana stylu życia, a przede wszystkim diety. Należy zrezygnować lub ograniczyć żywność bogatą w cholesterol, tłuszcze trans i tłuszcze pochodzenia zwierzęcego, a także żywność smażoną w głębokim tłuszczu. Warto natomiast wprowadzić produkty bogate w HDL – np. ryby, orzechy czy awokado. Warto rzucić palenie, więcej się ruszać i zgubić zbędne kilogramy. Lekarz może zalecić stosowanie odpowiednich leków, obniżających poziom cholesterolu.