Związek powszechnie stosowany jako dodatek do produktów higieny osobistej wywołuje proces uszkadzający neurony

Związek powszechnie stosowany jako dodatek do produktów higieny osobistej wywołuje proces uszkadzający neurony

Dodano: 
Kobieta pod prysznicem (zdj. ilustracyjne)
Kobieta pod prysznicem (zdj. ilustracyjne) Źródło: Fotolia / rh2010
Triklosan w znaczący sposób wpływa na funkcjonowanie neuronów kory mózgowej. Związek powszechnie stosowany jako dodatek do produktów higieny osobistej takich jak: mydła, pasty do zębów czy szampony do włosów wywołuje proces uszkadzający neurony. Podobnie działają ftalany – wykazało badanie, o którym informuje Uniwersytet Rolniczy w Krakowie.

Zaburzenia układu nerwowego człowieka wywołane zanieczyszczeniem triklosanem i ftalanami zbadała prof. dr hab. Anna Wójtowicz z UR. Jak stwierdziła, do tej pory żaden inny zespół badawczy na świecie nie podjął tej tematyki badawczej, mimo, że wykazano obecność triklosanu w mózgu ludzi i zwierząt.

„Triklosan (2,4,4'-trichloro-2'-hydroksy-difenylo eter) (TCS), obecny jest w handlu pod ponad 15 nazwami, z czego najbardziej rozpowszechnionymi są Irgasan, Microban czyCloxifenolum. Związek ten wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, dlatego jest powszechnie stosowany jako dodatek do produktów higieny osobistej takich jak mydła, pasty do zębów czy szampony do włosów. Ponadto stosowany jest również w innych produktach takich jak deski do cięcia produktów spożywczych, sprzęt sportowy, ubrania, zabawki, meble, a nawet papier” – wylicza badaczka.

Uszkodzenia neuronów

Tłumaczy, że triklosan może dostawać się do organizmu ludzi i zwierząt, gdzie zdolny jest przekraczać barierę krew mózg i gdzie jest wykrywany w znaczących ilościach. Jej zdaniem, uzyskane wyniki mogą uzasadniać wprowadzenie zakazu stosowania tego związku w wymienionych przez nią produktach.

„Związek wywołuje apoptozę i eksyctotoksyczność aktywując zarówno receptor AhR jak i NMDA oraz wpływa na ekspresję enzymów Cyp1a1 i Cyp1b1, zaburzając w ten sposób prawidłowy metabolizm neuronów” – argumentuje prof. Wójtowicz. Apoptoza jest to proces śmierci komórki, który w prawidłowo funkcjonujących organizmach jest inicjowany naturalnie. Ekscytotoksyczność oznacza patologiczny proces, w którym uszkadzane są neurony.

Badania prof. Wójtowicz dotyczyły również ftalanów. Są one w dużej ilości stosowane przy produkcji syntetycznych materiałów polimerowych takich jak polichlorek winylu, farby, lakiery, sylikony oraz plastiki o znacznej elastyczności. Wykorzystuje się je do wytwarzania kosmetyków najnowszych generacji.

Niebezpieczne ftalany

„Ze względu na szerokie zastosowanie ftalanów do produkcji folii i opakowań do żywności mogą również przedostawać się one do organizmu z produktami spożywczymi – ostrzega naukowiec. – Małe dzieci są grupą szczególnie narażoną nie tylko ze względu na skłonność do brania do ust zabawek oraz innych przedmiotów zawierających ftalany, ale również dlatego, że związki te obecne są w mleku kobiet”.

Jak wyjaśnia prof. Wójtowicz, związki te z łatwością przenikają do pokarmów o dużej zawartości tłuszczów. Przeprowadzone przez nią badania dotyczące mechanizmów działania dwóch najczęściej stosowanych ftalanów: DEHP i DBP pozwalają wnioskować o poziomie cytotoksyczności tych związków w stosunku do komórek układu nerwowego.

Badaczka ma nadzieję, że opublikowane przez nią wyniki badań przyczynią się do powszechnego zalecenia wycofania ftalanów z produkcji polichlorku winylu. Jej zdaniem, do produkcji zabawek i kosmetyków oraz elementów wyposażenia medycznego powinny być stosowane inne związki i tworzywa, np. nie-ftalowe plastyfikatory.

Badania prowadzone były na komórkach in vitro i na myszach.

Publikacja dotycząca triklosanu pt. „Triclosan-Evoked Neurotoxicity Involves NMDAR Subunits with the Specific Role of GluN2A in Caspase-3-Dependent Apoptosis” ukazała się w czasopiśmie „Molecular Neurobiology” z 2019 r.

Artykuły dotyczące ftalanów opublikowało w 2017 i 2019 r. czasopismo Neurotoxicity Research. Wyniki badań opisano w publikacjach pt. „Dibutyl Phthalate (DBP)-Induced Apoptosis and Neurotoxicity are Mediated via the Aryl Hydrocarbon Receptor (AhR) but not by Estrogen Receptor Alpha (ERα), Estrogen Receptor Beta (ERß), or Peroxisome Proliferator-Activated Receptor Gamma (PPARγ) in Mouse Cortical Neurons” z 2017 r. oraz „The Action of Di-(2-Ethylhexyl) Phthalate (DEHP) in Mouse Cerebral Cells Involves an Impairment in Aryl Hydrocarbon Receptor (AhR) Signaling” z 2019 r.

Czytaj też:
Ten jeden błąd podczas kąpieli niszczy skórę. Też go popełniasz?

Źródło: Nauka w Polsce PAP