Tętniaki to jedna z częstych przyczyn nagłego, przedwczesnego zgonu. Nazywane są one tykającymi bombami zegarowymi z opóźnionym zapłonem, bo dają o sobie znać dopiero w momencie pęknięcia. Czy można uniknąć tętniaka? Jakie objawy świadczą o tym, że możemy mieć do czynienia z tym cichym zabójcą?
Co to jest tętniak?
Tętniak to poszerzone w ograniczonym zakresie światło naczynia krwionośnego. Zmiany najczęściej pojawiają się w obrębie największych tętnic, jednak mogą także dotyczyć żył. Wyróżnia się 3 rodzaje tętniaków, czyli:
- tętniaki prawdziwe,
- tętniaki rzekome,
- tętniaki rozwarstwiające.
Mogą one pojawiać się w obrębie układu krwionośnego oraz w niektórych narządach np. w mózgu, nerkach i w sercu. Ze względu na lokalizację, w której występują, tętniaki dzielimy na:
- tętniaki tętnic mózgowych,
- tętniaki tętnicy udowej,
- tętniaki tętnicy podkolanowej,
- tętniaki serca,
- tętniaki tętnicy nerkowej,
- tętniaki aorty brzusznej, piersiowej i piersiowo-brzusznej.
Wyróżniamy też inne, rzadziej występujące rodzaje tętniaków.
Tętniak powstaje w wyniku uwypuklenia się ściany naczynia krwionośnego i może mieć różny kształt. Wyróżniamy:
- tętniaki workowate,
- tętniaki prosowate,
- tętniaki wrzecionowate.
Tętniak – przyczyny
Przyczyny powstawania tętniaków możemy podzielić na dwie grupy. Jedna z nich obejmuje czynniki, na których pojawienie się nie mamy wpływu. W tym przypadku główną przyczyną występowania tętniaków są wrodzone nieprawidłowości w obrębie układu krwionośnego. Druga grupa obejmuje czynniki, które są związane z naszym trybem życia. Zaliczamy do niej m.in.:
- spowodowaną nieprawidłowym odżywianiem i siedzącym trybem życia miażdżycę,
- nadciśnienie tętnicze,
- urazy,
- stany zapalne naczyń krwionośnych,
- przebyty zawał serca,
- palenie papierosów,
- nadużywanie alkoholu,
- czynniki genetyczne.
Tętniaki występują nie tylko u osób dorosłych oraz seniorów. Coraz częściej diagnozowane są u dzieci i młodzieży.
Tętniak – objawy
Większość tętniaków rozwija się bezobjawowo i daje o sobie znać dopiero w momencie pęknięcia. Wówczas szanse na uratowanie życia pacjenta są niewielkie. Wyróżnia się jednak kilka objawów, które powinny wzbudzić niepokój i skłonić do wykonania specjalistycznych badań. O profilaktycznych badaniach powinny pamiętać przede wszystkim osoby, w których rodzinie zdarzały się przypadki tego schorzenia, bo skłonność do powstawania tętniaków jest dziedziczona wraz z genami.
Tętniaki objawiają się różny sposób, co ma związek z ich lokalizacją. W przypadku tętniaków, które powstają w jamie brzusznej, częstym objawem jest uczucie dyskomfortu, pulsowania lub ucisku, uczucie pełności po posiłkach oraz nawracający ból brzucha. Tętniaki zlokalizowane w obrębie kończyn dolnych mogą być widoczne pod skórą w postaci pulsującego wybrzuszenia. W przypadku tętniaków mózgu częstym objawem są bóle głowy, zaburzenia neurologiczne oraz objawy pozorujące guz mózgu. Pęknięcie tętniaka i związane z nim krwawienie powodują nagły, przeszywający ból oraz utratę przytomności.
Tętniaki – grupy szczególnego ryzyka
Jak już zostało wspomniane, tętniaki mogą dotyczyć każdego z nas. Brak charakterystycznych objawów na etapie powstawania zmian jest bardzo dużym zagrożeniem, bo nie mamy pojęcia o tym, że w naszym ciele pojawiła się niebezpieczna zmiana. Do grupy szczególnego ryzyka zalicza się m.in.:
- osoby genetycznie obciążone skłonnością do powstawania tętniaków,
- osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze,
- osoby, u których często pojawia się zapalenie żył powierzchniowych i głębokich,
- osoby ze schorzeniami wieńcowymi,
- osoby po wypadkach i poważnych urazach głowy,
- osoby chorujące na łuszczycę,
- osoby otyłe.
- osoby, które przeszły zabiegi wewnątrzżylne,
- osoby, u których występują przewlekłe stany zapalne organizmu,
- osoby po zawale serca,
- osoby chorujące na miażdżycę,
- palaczy tytoniu,
- osoby nadużywające alkoholu.
Czytaj też:
Nie tylko rak płuc – jakim chorobom sprzyja palenie?