Dieta Pritikina to cały system myślenia o jedzeniu i zdrowym trybie życia. Chcesz ją wypróbować?

Dieta Pritikina to cały system myślenia o jedzeniu i zdrowym trybie życia. Chcesz ją wypróbować?

Dodano: 
Zdrowe jedzenie
Zdrowe jedzenie Źródło: Pexels / Sharon McCutcheon
Dieta Pritikina została opracowana w latach 70. XX w. jako sposób na zdrowe zrzucenie kilogramów. Jakie są zasady diety Pritikina i jakie daje ona efekty?

Dieta Pritikina zyskała nazwę od nazwiska amerykańskiego dietetyka, który ją opracował. Mężczyźnie zależało na tym, by stworzyć metodę odchudzania i skuteczną, i zdrową. Dieta Pritikina kładzie nacisk na spożywanie produktów nieprzetworzonych, niskotłuszczowych i bogatych w błonnik. Co ciekawe, jej element stanowi również aktywność fizyczna. Warto podkreślić, że Pritikin nie był ani lekarzem, ani pracownikiem służby zdrowia, a swój sposób odżywiania opracował w dużej mierze na podstawie własnych doświadczeń i kłopotów zdrowotnych. Dlatego dieta Pritikina ma na celu również poprawę zdrowia serca, na które chorował sam jej twórca.

Jak została opracowana dieta Pritikina?

Początkowo sądzono, że choroby serca spowodowane są przede wszystkim stresującym trybem życia, więc oprócz tego, że konkretne przypadłości leczono farmakologicznie, zalecano pacjentom, by jak najmniej się stresowali. Jednak po II wojnie światowej, w czasach największej działalności Pritikina, liczba osób zmagających się z chorobami serca zmalała, a stres stawał się coraz większy. Dietetyk zaczął się więc zastanawiać, jak to możliwe. Zauważył kluczową rolę w jakości odżywczej wojennych racji żywnościowych – były one ubogie w tłuszczcholesterol, a bogate w błonnik. Pritikin zignorował więc rady swojego lekarza i zrezygnował z leczenia farmakologicznego, skupiając się na tym, co sam uważał za skuteczne – odpowiedniej diecie i ćwiczeniach. Udało mu się cofnąć u siebie chorobę serca, zaczął prowadzić na ten temat długoletnie badania, które – choć pochodziły od człowieka niezwiązanego zawodowo z medycyną – były publikowane również w oficjalnych, prestiżowych pismach medycznych. Pritikin zmarł w 1985 roku, a Centrum Długowieczności jego imienia działa do dzisiaj.

Pritikin nazywał swoją dietę „najzdrowszą na Ziemi”, oparł ją przede wszystkim na spożywaniu nieprzetworzonych produktów, te o niskiej zawartości tłuszczu oraz regularne ćwiczenia. Podkreślał, że ważne jest utrzymywanie równowagi między zdrowym ciałem a umysłem, poprzez wprowadzanie zdrowych nawyków, takich jak prowadzenie żywieniowego dziennika i... śmianie się jak najczęściej.

Czytaj też:
Najgorsze skutki uboczne trzech popularnych diet

Jakie są zasady diety Pritikina?

Dieta, a właściwie program, Pritikina opiera się na trzech filarach: samej diecie, ćwiczeniach oraz równowadze między zdrowym ciałem i umysłem.

1. Co jeść, a czego nie

Pritikin zalecał spożywanie całych, nieprzetworzonych produktów o niskiej zawartości tłuszczu i wysokiej zawartości błonnika. Około 10-15 procent kalorii powinno pochodzić z tłuszczów, 15-20 procent z białka, a 65-75 procent z węglowodanów złożonych. Plan diety Pritikina opiera się na zasadzie... sygnalizacji świetlnej. Tzn. istnieją produkty, którym przypisano formułę „idź, możesz śmiało je jeść”, a także te, z którymi należy postępować ostrożnie, chwilę się przed nimi zatrzymać oraz jedzenie z wyraźną komendą „stop”, którego spożywanie nie jest zalecane.

Produkty typu „idź”

Do produktów, których spożywanie Pritikin zaleca należą:

Produkty typu „zatrzymaj się”

Tego typu jedzenie należy w diecie ograniczyć, ale nadal można je od czasu do czasu spożywać. Wśród produktów, którym Pritikin przypisał żółte światło znajdują się:

  • oleje
  • cukry nierafinowane (np. syropy i soki)
  • zboża rafinowane (biały chleb, makaron, ryż)

Produkty typu "stop"

Wbrew nazwie, nie są zakazane całkowicie, ale można je spożywać najwyżej raz w miesiącu. Należą do nich:

Czytaj też:
Dieta Dukana – wszystko co musisz wiedzieć, zanim się zdecydujesz. Faktycznie szkodzi?

2. Ćwiczenia

Pritikin skupił się na trzech rodzajach zalecanych ćwiczeń: aerobowych, treningu siłowym oraz stretchingu. Choć szczegółowy plan treningowy nie jest znany, ponieważ instytut założony przez Pritikina nie zdradza go innym osobom niż swoim klientom, podstawy zostały "ujawnione".

Ćwiczenia aerobowe należy wykonywać przez 60-90 minut przez 6 dni w tygodniu, a nawet 7, jeśli ktoś choruje na cukrzycę.

Trening siłowy obejmuje z kolei dwie lub trzy 20-minutowe sesje treningowe w tygodniu.

Stretching, czyli rozciąganie, należy wykonywać codziennie, przez 10 minut, pozostając w jednej pozycji przez co najmniej 10-30 sekund.

3. Zdrowy umysł i ciało

Dieta Pritikina to nie tylko jedzenie, to cały styl życia, który obejmuje także umiejętność zarządzania stresem, próby wyzbycia się lęku. I tutaj inny ośrodek założony przez dietetyka – w Miami na Florydzie oferuje swoje usługi chętnym klientom. Ich szczegóły nie są znane, jednak Pritikin zalecał wszystkim korzystanie z treningu relaksacyjnego, terapii poznawczo-behawioralnej, by zbudować swoją odporność na stres.

Czy dieta Pritikina to dobry sposób na odchudzanie?

Dieta Pritikina nie skupia się na odchudzaniu, ale daje efekty w postaci utraty wagi. Jej twórca zalecał spożywanie produktów bogatych w białko i błonnik, a te dłużej się trawią, przez co zwiększa się uczucie sytości, a zmniejsza – głód. Dieta ściśle ogranicza również produkty bogate w tłuszcz, sól i cukier, które zwykle zawierają bardzo dużo kalorii.

Oprócz tego Pritikin zachęca również do ograniczenia czynników powodujących stres i ćwiczeń, co także pomaga w racjonalnym zarządzaniu wagą. Wszystkie te działania, zebrane razem, mogą doprowadzić do uzyskania deficytu kalorycznego, a więc i utraty wagi.

Jakie efekty daje dieta Pritikina?

Skuteczność diety Pritikina w wybranych aspektach potwierdzają badania naukowe. W badaniu z 2007 roku przeprowadzonym wśród 67 osób, które zapisały się do uczestnictwa w programie w Centrum Długowieczności Pritikina wykazano, że jego zalecenia przyczyniają się do spadku BMI – o 3 procent w ciągu 12-15 dni. O 10-15 procent spadł również poziom ciśnienia u badanych.

W innym badaniu, które trwało 15 dni, wzięło udział 21 dzieci z otyłościąnadwagą, również zapisanych do instytutu założonego przez Pritikina. Dieta i ćwiczenia pozwoliły na zredukowanie u dzieci wskaźników zapalenia oraz spadku skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi o odpowiednio 7,8 i 6 procent. Co ciekawe, waga u uczestników tego akurat badania nie zmniejszyła się.

Z kolei autorzy przeglądowego badania z 2014 roku zauważyli, że przestrzeganie diety opartej przede wszystkim na roślinach, produktach o niskiej zawartości tłuszczu i wysokiej zawartości błonnika, jak dieta Pritikina, obniża poziom cholesterolu i poprawia zdrowie serca. Dieta Pritikina do produktów niewskazanych zalicza również tłuszcze odzwierzęce i rośliny bogate w tłuszcze nasycone, a to one są często wskazywane na czynniki powodujące pogorszenie się stanu zdrowia serca.

Jakie są wady diety Pritikina?

Przede wszystkim, dieta Pritikina wymaga bardzo wielu poświęceń, jak codzienne ćwiczenia i ograniczenia w spożywaniu wielu rodzajów produktów. Nie dla każdego będzie więc odpowiednia, a u niektórych osób może spowodować efekt jo-jo.

Wadą diety Pritikina jest także to, że zaleca spożywanie bardzo niewielkich ilości tłuszczów – około 10-15 procent kalorii powinno, według tego sposobu odżywiania, pochodzić właśnie z tłuszczów, a ogóle zalecenia wynoszą 20-35 procent. Co więcej, tłuszcze, zwłaszcza te nienasycone, mogą działać na zdrowie dobroczynnie, więc ich ograniczenie w codziennym jadłospisie nie jest takie wskazane.

Co więcej, dieta Pritikina jest również uboga w białko, które ma stanowić tylko 10 procent wszystkich kalorii przyjmowanych codziennie. Kto będzie przestrzegał zaleceń tego dietetyka, może nawet nie osiągnąć minimalnego dziennego zapotrzebowania na białko, wynoszącego 0,8 g na kg masy ciała dla osób prowadzących siedzący tryb życia.

Dieta Pritikina nie jest też ogólnodostępna – choć z zaleceń mogą korzystać wszyscy, szczegóły poznają tylko osoby korzystające z usług Centrum Długowieczności Pritikina.

Czytaj też:
7 wskazówek dotyczących zdrowego odżywiania się w domu