Dieta koktajlowa (smoothie diet) to jeden z ulubionych sposobów odchudzania gwiazd. 10-dniowe wyzwanie z nią związane podjęła nawet Lizzo – piosenkarka-ikona dla wielu osób plus size. Za ten wybór została jednak skrytykowana, ponieważ część fanów zarzuciła jej, że najwyraźniej wcale taka body positive nie jest, skoro chce schudnąć. Wokalistka zaczęła z kolei tłumaczyć, że wcale nie o schudnięcie, o bycie zdrowszą jej chodziło. Czy dieta koktajlowa rzeczywiście jest jednak taka zdrowa?
Na czym polega dieta koktajlowa?
Dieta koktajlowa została opracowana przez trenera Drew Sgoutasa i w zamierzeniu ma trwać 21 dni, choć popularne są też krótsze wyzwania, w ramach których dana osoba przechodzi na nią na np. 7 czy 14 dni. Główna teza twórcy diety głosi: zastąpienie niektórych posiłków koktajlami pozwala w szybki i łatwy sposób schudnąć. W ramach zbilansowanej diety koktajle rzeczywiście mogą wspomóc utratę kilogramów, ale sposób odżywiania składający się głównie z nich może nie u wszystkich zakończyć się sukcesem, zwłaszcza w dłuższej perspektywie. Sposób odżywiania oparty na smoothies jest bowiem bardzo restrykcyjny i trudno w nim wytrwać nawet przez te 21 dni.
Sgoutas dokładnie nakreślił plan diety, napisał nawet e-book „Th Smoothie Diet”, w którym podał 36 przepisów na koktajle, dodał trzytygodniowy harmonogram odchudzania oraz listę zakupów. Ważnym elementem 21-dniowej diety koktajlowej jest wstępna, trwająca trzy dni, „detoksykacja”, czyli zastąpienie koktajlami wszystkich posiłków. W pozostałe dni nie jest lepiej – codziennie należy zastępować koktajlami co najmniej 2 z 3 głównych posiłków (śniadania, obiadu, kolacji), tylko przez jeden dzień w ciągu tych trzech tygodni można jeść „normalne”, ale nadal zdrowe posiłki. Ten 21-dniowy cykl można powtarzać kilka razy.
Czytaj też:
Czy można schudnąć, jedząc śniadanie? Wystarczy wprowadzić kilka modyfikacji
Czy dieta koktajlowa jest zdrowa?
Twórca diety koktajlowej zaleca spożywanie około 1500 kcal dziennie, co zgadza się także z zaleceniami Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) dla osób na diecie redukcyjnej. Jednak przepisy na koktajle, które Sgoutas przedstawił w swojej książce proponują smoothies o znacznie mniejszej ilości kalorii niż to wymagane 1500. Ponadto, choć tworzenie deficytu kalorycznego jest skutecznym sposobem na trwałą redukcję masy ciała, nie dla każdej osoby to „przykazanie” spożywania tylko 1500 kcal dziennie jest dobre – ta właściwa danej osobie liczba kalorii do przyswojenia zależy od płci, wieku, wagi czy poziomu codziennej aktywności fizycznej.
Dieta koktajlowa, jeśli dana osoba wytrzyma na niej przez 21 dni, pozwoli zrzucić nadmiar kilogramów, jednak zastępowanie posiłków płynami i utrzymywanie się przez dłuższy czas na codziennej dawce 1500 kcal nie jest bezpieczne do kontynuowania przez dłuższy czas. Ponadto, codzienny talerz powinien być wypełniony i białkiem, i węglowodanami, i zdrowymi tłuszczami, co dotyczy każdego z posiłków, a nie tylko jednego. Choć owoce, a już zwłaszcza warzywa są wskazane do spożywania przez dietetyków, to jednak nie jako jedyny rodzaj posiłku.
Nie ma też jeszcze żadnych dowodów naukowych na to, że dieta koktajlowa jest dobra dla zdrowia, podobnie jak inne diety „detoksykacyjne”, ponieważ nie wiadomo, na czym ten „detoks” miałby polegać. Ciało bowiem w naturalny sposób „odtruwa się” poprzez trawienie i wydalanie. To dzięki nerkom ta naturalna detoksykacja organizmu się odbywa, a żadna żywność nie jest w stanie pełnić tej samej roli.
Ponadto, autor diety koktajlowej proponuje przede wszystkim smoothies na bazie owoców, a zbyt wysoka zawartość cukru w diecie może być problemem dla osób z niektórymi schorzeniami, np. dla diabetyków. Co więcej, jeśli ktoś schudnie szybko, co oferuje dieta koktajlowa, może też utracić masę mięśniową, a powrót do dawnych nawyków żywieniowych może równie szybko spowodować efekt jo-jo. Z drugiej strony, dłuższe niż 21-dniowe wytrwanie w spożywaniu niemal samych smoothies graniczy z niemożliwością.
Przygotowywanie sobie koktajli i uzupełnianie w ten sposób dziennej porcji warzyw i owoców jest jak najbardziej wskazane, ale zdecydowanie nie w takiej skali, jaką proponuje autor diety opartej na smoothies.
Jakie efekty daje dieta koktajlowa?
Dieta koktajlowa pozwala więc na szybką utratę wagi, ale wraz z kilogramami traci się coś więcej. Stosowana przez dłuższy czas dieta oparta na smoothies może prowadzić do niedoborów witaminy D i witaminy B12, ponieważ akurat te składniki są najczęściej pobierane z mięsa i nabiału. Co więcej, osobom pijącym koktajle przez dłuższy czas zabraknie też białka pochodzenia zwierzęcego, co może skutkować niedokrwistością. Dieta koktajlowa nie zawiera też wystarczających ilości cynku, choć jest on składnikiem soczewicy czy fasoli, które jednak jako składnik koktajli pojawiają się rzadko.
Długotrwałe picie koktajli może też spowodować wytworzenie się... kamieni nerkowych, ponieważ aż w 80 procentach składają się one ze szczawianu wapnia, obecnego m. in. w brokułach, szpinaku, jagodach. Większość tej substancji opuszcza organizm wraz z kałem i moczem, ale im więcej ich przyjmujemy, tym większe ryzyko, że dojdzie do wytworzenia się kamieni nerkowych.
Owoce zawierają również duże ilości kwasów, a te mogą prowadzić do uszkodzeń szkliwa zębowego. Badania wykazały, że szczególnie niebezpieczne dla szkliwa są koktajle z mango i marakui.
Z kolei glukozynolany, obecne w jarmużu, kapuście, kiełkach mogą utrudniać, jak wykazały badania, przyswajanie jodu przez tarczycę. Jod jest natomiast dla niej niezbędny do produkowania hormonów odpowiedzialnych m. in. za kontrolowanie metabolizmu.
Dieta koktajlowa: przepisy
Koktajle jako główny składnik diety nie są więc zalecane, ale warto je spożywać wyłącznie w ramach uzupełniania diety. Jeśli masz ochotę przygotować sobie taki pyszny napój, skorzystaj z przepisów umieszczonych w poniższym artykule: