Od dziesięcioleci lit był często lekiem ratującym życie osób z zaburzeniami nastroju, zwłaszcza chorobą afektywną dwubiegunową, z udowodnioną zdolnością stabilizowania nastroju i zmniejszania ryzyka samobójstwa u tych bardzo wrażliwych pacjentów. Dawki stosowane w psychiatrii są stosunkowo wysokie – co najmniej 200 miligramów dziennie. Skutki uboczne należy dokładnie monitorować. Jednak niektóre badania wykazały, że nawet mikrodawki tego pierwiastka, zaledwie 400 mikrogramów dziennie, mogą powodować poprawę nastroju (w miligramie jest 1000 mikrogramów).
Czytaj też:
Biegunka w czasie urlopu. Czy aby na pewno zawsze trzeba ją hamować?
Czy lit szkodzi?
Od lat 90. naukowcy zastanawiali się, czy naturalnie występujący lit w wodach pitnych na całym świecie może wywołać skutki na poziomie całej populacji: niższe wskaźniki samobójstw i przemocy, a nawet mniejszą liczbę zachorowań na demencję.
Na przestrzeni lat mnóstwo badań obserwacyjnych wskazało na związek między wyższym poziomem litu w wodzie dystrybuowanej przez wodociągi publiczne a niższymi wskaźnikami śmiertelności samobójczej w lokalnej populacji. Teraz zespół naukowców z Wielkiej Brytanii opracował pierwszą w historii metaanalizę takich badań, potwierdzając ten związek. Nie wiemy, dlaczego tak się dzieje, ale jest to ciekawa ścieżka.
– To obiecujące wyniki. Wskazują na to, że wyższy poziom śladowych ilości litu w wodzie pitnej może mieć działanie przeciw samobójstwom i potencjalnie poprawić zdrowie psychiczne społeczności – mówi główny autor przeglądu, epidemiolog Anjum Memon z Brighton and Sussex Medical School.
Zespół dokładnie przeszukał literaturę i wybrał 15 badań, które wykorzystano w syntezie jakościowej. Następnie naukowcy zawęzili obszar do metaanalizy dziewięciu badań. W sumie ich analiza obejmowała dane z 1286 miejscowości w Japonii, Austrii, USA, Anglii, Grecji, Włoszech i na Litwie. Średnie poziomy litu znalezione w próbkach wody pitnej wahały się od zaledwie 3,8 mikrogramów na litr (μg / l) do 46,3 μg / l, przy czym w kilku społecznościach osiągały szczyt powyżej 80 μg / l.
Czytaj też:
Zbijanie wody z organizmu. Jak usunąć nadmiar wody z organizmu?
Niższy poziom śmiertelności dzięki litowi?
Badania ujawniły, że wyższe poziomy litu naturalnie występujące w wodzie pitnej były rzeczywiście powiązane z niższymi poziomami śmiertelności samobójczej na tym obszarze i była to tak zwana zależność odwrotna.
Oczywiście, podobnie jak w przypadku każdej złożonej analizy dostępnej literatury, wyniki zawierają ważne zastrzeżenia. Zespół podkreśla, że badania ekologiczne są prowadzone w celu sformułowania hipotez: zamiast być odpowiedzią, po prostu stawiają pytanie.
Szczegóły dotyczące klas społecznych, rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych w populacji, a nawet tego, jak dużo ludzie się przemieszczają, mogą wpływać na wyniki obserwacji, nie wspominając nawet o tym, że lit otrzymujemy również z naszego pożywienia – a wpływ ten nie został zbadany.
„Co więcej, butelkowana woda pitna (przetworzona / uzdatniona lub naturalna woda mineralna ze źródeł) często ma znacznie wyższą zawartość litu niż woda z kranu. Związek między narażeniem na lit w wodzie butelkowanej a samobójstwem nie został zbadany” – zauważa zespół.
W świetle swoich ustaleń naukowcy zalecają randomizowane próby społecznościowe uzupełniania zasobów wody litem jako „możliwy sposób sprawdzenia hipotezy”, wraz z badaniami źródeł litu z pożywienia. Naukowcy wciąż starają się nakreślić pełny obraz tego, jak w ogóle działa lit, dlaczego może mieć tak korzystny wpływ na poziom nastroju i czy anty-samobójcze działanie tego pierwiastka jest rzeczywiste.
Czytaj też:
Jak być zdrowszym w te wakacje? Wystarczy kilka tych prostych nawyków