Nie gluten a FODMAP odpowiada za problemy ze zdrowiem? Naukowcy przeprowadzili badania

Nie gluten a FODMAP odpowiada za problemy ze zdrowiem? Naukowcy przeprowadzili badania

Celiakia, gluten fot. Richard Villalon/fotolia.pl
Badacze od lat spierają się o szkodliwość spożywania produktów z glutenem dla naszego organizmu. Okazuje się jednak, że to nie popularny gluten a FODMAP mogą być przyczyną problemów ze zdrowiem.

Celiakia, czyli choroba o podłożu genetycznym występuje faktycznie u około 1,3 proc. populacji. Osoby, które cierpią na to schorzenie, nie mogą spożywać produktów zawierających gluten, ponieważ jego obecność powoduje zanik kosmków jelitowych, a w konsekwencji również zaburzenia trawienia i wchłaniania. Wiele osób, u których lekarze nie stwierdzili celiakii, uważa, że źle się czują po spożyciu pieczywa czy ciasta przygotowanego na bazie produktów zbożowych (zawierające orkisz, pszenicę, żyto bądź jęczmień). Z badań wynika, że tzw. "nadwrażliwość" na gluten może występować u około 12 proc. populacji

W ostatnio przeprowadzonym badaniu naukowcy z Oslo University Hospital wykazali, że to nie gluten, a fruktany czyli związki pochodzenia roślinnego zawierające fruktozę czy glukozę, są odpowiedzialne za negatywne dolegliwości zdrowotne. Również dr Jessica Biesiekierski, wykładowca żywienia i gastroenterologii na Uniwersytecie La Trobe w Melbourne w Australii podkreśla, że nie ma żadnych naukowych badań potwierdzających, że podawanie produktów bezglutenowych osobom, które nie mają celiakii, przyniesie jakiekolwiek korzyści zdrowotne.

Badacze byli przekonani, że efekt nie jest psychologiczny

Zespół badawczy pod wodzą dr Biesiekierski przebadał ochotników z grupy kontrolnej, aby sprawdzić, jak glutenowa i bezglutenowa dieta wpłynie na ich organizm. Uczestnicy zostali poproszeni o przestrzeganie diety bezglutenowej, ale codziennie podawano im identyczne babeczki i chleb z dodatkiem glutenu oraz bez tego składnika, przez okres do sześciu tygodni. W tym czasie naukowcy sprawdzali stan zdrowia uczestników. Uczestnicy nie wiedzieli, że naprawdę jedzą gluten, więc badacze byli przekonani, że efekt nie jest psychologiczny. Okazało się, jednak, że gluten faktycznie prowadził do problemów ze zdrowiem.

Z kolei naukowcy pod wodzą prof. Petera Gibsona z Uniwersytetu Monash w Melbourne postanowili sprawdzić jak badani zareagują na specjalną dietę FODMAP, która opierała się na produktach o o małej zawartości fermentujących węglowodanów. Duże ilości FODMAP zawierają niektóre warzywa, owoce, produkty mleczne czy ziarna. Badanie zostało przeprowadzone w dwóch etapach. W pierwszym z nich przez 6-8 tygodni wyeliminowano produkty zawierające duże ilości FODMAP. Po tym okresie dieta była stopniowo rozszerzana, również o produkty z glutenem. Naukowcy byli zaskoczeni, kiedy wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że aż u 90 proc. osób nie odnotowano żadnych negatywnych konsekwencji spożycia produktów z glutenem. Dzięki eliminacji z diety dużej ilości FODMAP niemal żaden z uczestników badania nie skarżył się na problemy zdrowotne. Badacze podkreślają jednak, że biologiczna przyczyna wrażliwości na FODMAP pozostaje nieznana.