Negatywne zmiany klimatyczne, które są wynikiem nadmiernej eksploatacji naszej planety oraz intensywna hodowla zwierząt, dzięki której możemy jeść mięso, zagrażają przyszłości kolejnych pokoleń. Zrównoważony system gospodarki żywnościowej to konieczność, jeżeli chcemy zdrowo żyć i zatrzymać postępującą degradację środowiska naturalnego. W tym celu poleca się stosowanie diety ubogiej w produkty pochodzenia zwierzęcego (zwłaszcza czerwone mięso) i zwiększenie spożycia produktów roślinnych.
Rewolucja kulinarna to konieczność
Dieta planetarna jest nie tylko wartościowa pod względem odżywczym i dobra dla naszego zdrowia, ale także może służyć naszej planecie i ograniczyć m.in. emisję szkodliwych gazów cieplarnianych, która w dużej mierze ma związek z intensywną hodowlą zwierząt w celach konsumpcyjnych. Rekomendacje odnośnie do zmiany sposobu odżywiania i gospodarki żywnościowej powstały na podstawie twardych dowodów naukowych. Nie są one wymysłem ekologów, ale efektem pracy 37 ekspertów z Komisji EAT-Lancet, m.in. od spraw zdrowia, odżywiania, ekonomii i środowiska z 16 krajów, którzy przez 3 lata pracowali nad ważnym projektem. Ma on pomóc uniknąć katastrofy ekologicznej i ważącego się z nim globalnego kryzysu, który może doprowadzić do znacznego ograniczenia dostępu do żywności.
Dieta planetarna – dieta dla zdrowia
Od dłuższego czasu lekarze i dietetycy apelują o zmniejszenie spożycia mięsa. Przeciętny Kowalski zjada go kilka razy więcej niż powinien, co ma niebagatelny wpływ na stan zdrowia oraz prowadzi do rozwoju wielu poważnych schorzeń. Otyłość i nadwaga to tylko wierzchołek góry lodowej zagrożeń, które czyhają na mięsożerców. Dieta bogata w mięso powoduje też nadciśnienie tętnicze, schorzenia serca, miażdżycę oraz sprzyja rozwojowi nowotworów. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia jest czerwone mięso.
Dieta planetarna – założenia
Dieta planetarna zmienia podejście do odżywiania, bazując przede wszystkim na produktach pochodzenia roślinnego, jednak nie eliminuje całkowicie mięsa i innych produktów pochodzenia zwierzęcego z naszego jadłospisu. Mogą się one znaleźć w menu stosujących ją osób, ale w niewielkiej ilości. Nie jest to duża rewolucja, bo kilkadziesiąt lat temu nasi dziadkowie i pradziadkowie spożywali mięso jedynie okazjonalnie, zastępując je kaszami, roślinami strączkowymi, warzywami oraz produktami nabiałowymi i jajkami. Spożywane przetwory mięsne np. wędliny były wówczas wytwarzane samodzielnie, więc nie dostarczały do organizmu szkodliwych dodatków do żywności.
Główne założenia diety planetarnej uwzględniają nie tylko ograniczenie spożycia mięsa, ale także zmianę sposobów produkcji żywności i ograniczenie jej marnowania. Każdego dnia kilkaset ton produktów spożywczych marnuje się ze względu na działanie szeregu różnych czynników. Jednym z nich jest robienie zapasów żywności, której nie jesteśmy w stanie zjeść.
Dieta planetarna – zasady
Zasady diety planetarnej nie są skomplikowane. W dużym uproszczeniu podstawę naszego jadłospisu powinny stanowić białka pochodzenia roślinnego oraz węglowodany złożone obecne w produktach pełnoziarnistych, a także warzywa i owoce. Kilka razy w tygodniu należy spożywać ryby oraz inne źródła wartościowych kwasów Omega-3. Dieta uwzględnia także zwiększenie spożycia orzechów, nasion roślin strączkowych i zdrowych tłuszczów roślinnych. Należy całkowicie zrezygnować (ewentualnie znacząco ograniczyć) ze spożywania czerwonego mięsa oraz wysoko przetworzonych wyrobów mięsnych, które można zastąpić niewielką ilością mięsa drobiowego z naturalnej hodowli. Ograniczyć należy też spożycie nabiału, jajek oraz warzyw skrobiowych. W diecie planetarnej nie ma miejsca na produkty wysoko przetworzone, które oprócz znikomych wartości odżywczych cechuje zawartość cukru i tłuszczu dodanego oraz dodatków do żywności, których faktyczny wpływ na zdrowie nie został jeszcze poznany.
Podsumowując, dieta planetarna jest dobra dla zdrowia i środowiska naturalnego. Dostarcza ona optymalną ilość składników odżywczych i kalorii zdrowym osobom dorosłym. Nie jest typową dietą odchudzającą, ale powoduje spadek masy ciała ze względu na eliminację cukrów i tłuszczów dodanych, a także radykalną zmianę podejścia do odżywiania. Co więcej, dieta ta ma na celu redukcję efektu cieplarnianego i przeciwdziałanie globalnej klęsce głodowej, która może być wynikiem zmian klimatycznych oraz postępującego skażenia środowiska.
Czytaj też:
Czy kolor ma znaczenie? Co kryje się w barwach warzyw i owoców