Niedoczynność tarczycy – dieta odchudzająca. Jak schudnąć przy niedoczynności tarczycy?

Niedoczynność tarczycy – dieta odchudzająca. Jak schudnąć przy niedoczynności tarczycy?

Dodano: 
Samobadanie tarczycy
Samobadanie tarczycy Źródło: Fotolia / RFBSIP

Niedoczynność tarczycy to często występująca choroba tarczycy. Objawy niedoczynności tarczycy są różne i mogą zaburzać pracę wielu narządów. Co trzeba wiedzieć o niedoczynności tarczycy i czy choroba ta sprawia, że nie można schudnąć?

Co to jest niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy to stan, w którym brakuje hormonów tarczycy. Choroba częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn i jest bardzo powszechna – szacuje się, że z powodu niedoczynności tarczycy cierpieć może nawet co piąta kobieta. Jest to też choroba podstępna, ponieważ objawy niedoczynności tarczycy mogą dotyczyć różnych partii ciała, przez co często trudno ją zdiagnozować.

Czym jest tarczyca?

Tarczyca to gruczoł, który położony jest na szyi, nad tchawicą. Wytwarza on hormony tarczycy (przede wszystkim TSH, ale nie tylko), które regulują pracę układu hormonalnego, układu rozrodczego i wpływają na pracę wielu narządów. Nieodpowiednia ilość hormonów tarczycy może powodować u kobiet zaburzenia miesiączkowania, blokować owulację i stanowić przeszkodę do zajścia w ciążę. Hormony tarczycy biorą udział również w procesach metabolicznych, dlatego w diecie osób chorych powinny znaleźć się składniki, które pobudzą metabolizm.

Aby tarczyca wyprodukowała hormony (T3 i T4) w przysadce mózgowej, potrzebuje jodu. Jod umożliwia syntezę hormonów tarczycy. Dziś sól kuchenna, której używamy na co dzień, to sól jodowana, pozytywnie wpływająca na pracę tarczycy. Niegdyś, gdy brakowało jodu w pożywieniu, choroby tarczycy zdarzały się częściej i dotykały również noworodków. W leczeniu tarczycy ma ogromne znaczenie także przyswajalność jodu. Jod znajduje się w suplementach diety, tranie, ale również w powietrzu nadmorskim, dlatego osoby chorujące na tarczycę mogą regularnie wyjeżdżać nad morze w okresach, gdy w powietrzu jest najwięcej jodu (wiosną i jesienią).

Za co odpowiadają hormony tarczycy?

Hormony tarczycy wpływają na pracę wielu układów w organizmie człowieka. Biorą udział w metabolizmie białek i tłuszczy, a także węglowodanów. Od poziomu hormonów tarczycy zależy funkcjonowanie serca, układu sercowo-naczyniowego czy pokarmowego. Hormony te wpływają także na układ rozrodczy i na gospodarkę hormonalną całego organizmu. Dodatkowo, są powiązane z właściwą termoregulacją ciała. Chorzy na tarczycę często skarżą się na nadmierne uczucie zimna.

Do chorób tarczycy zaliczają się przede wszystkim:

  • niedoczynność tarczycy
  • nadczynność tarczycy – to choroba, która objawia się nadmiarem hormonów tarczycy. Przy nadczynności tarczycy objawy mogą być przeciwne do niedoczynności i powodować np. nagłą utratę na wadze. Nadczynność tarczycy powoduje również kołatania serca, tachykardię, niepokój i zwiększoną drażliwość, często pogarsza kondycję psychiczną u chorych, powodując obniżenie nastroju i stany lękowe. Chorobę trzeba leczyć za pomocą przyjmowania leków regulujących pracę tarczycy
  • zapalenie tarczycy – zapalenie tarczycy może być efektem infekcji wirusowej, zaburzeń autoimmunologicznych, stresu, a nawet przyjmowania niektórych leków
  • choroba Hashimoto – często choroba Hashimoto jest wstępem do niedoczynności tarczycy
  • wole guzkowe nietoksyczne
  • nowotwór tarczycy

Rodzaje niedoczynności tarczycy

Wyróżnia się aż cztery rodzaje niedoczynności tarczycy:

  • niedoczynność pierwotna
  • niedoczynność wtórna
  • niedoczynność nabyta
  • niedoczynność wrodzona

Niedoczynność tarczycy może mieć charakter pierwotny, np. wrodzony, ale może być również nabyta (np. na skutek uszkodzenia tarczycy w czasie wypadku).

Niedoczynność tarczycy a choroba Hashimoto

Niedoczynność tarczycy często występuje przy chorobie Hashimoto. Przyczyny choroby Hashimoto są nieznane, natomiast objawia się ona podobnie do niedoczynności tarczycy: wytwarzaniem przez gruczoł zbyt małej ilości hormonów.

U osób chorych na Hashimoto, konieczne jest wzbogacenie diety o produkty bogate w odpowiednią ilość składników mineralnych, m.in. cynk, jod, żelazo czy witaminę D. Oprócz tego należy spożywać odpowiednią ilość kwasów z grupy Omega. Chorobę Hashimoto zazwyczaj ma się już do końca życia i konieczne jest leczenie farmakologiczne. Zazwyczaj chorzy przyjmują lek, który reguluje pracę tarczycy.

Przy Hashimoto należy także uważać na to, co jemy. Jadłospis należy komponować w ramach zasad prawidłowego żywienia z wykluczeniem tłuszczów trans, które mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie tarczycy. Warzywa i owoce, produkty z pełnego ziarna, chude mięso to zalecenia żywieniowe dla osób na diecie odchudzającej, ale również dla chorych na Hashimoto.

Jak rozpoznać niedoczynność tarczycy?

Niedoczynność tarczycy może dawać różne objawy. Często pierwszym z nich jest nadmierny i nagły przyrost masy ciała. Mogą wystąpić również problemy z pracą układu pokarmowego, wzdęcia, niestrawność, zaparcia. Do pozostałych objawów zaliczają się chroniczne zmęczenie, ospałość, zaburzenia pamięci, chrypka i problemy ze strunami głosowymi.

U osób chorujących na niedoczynność tarczycy obserwuje się także wypadanie włosów, problemy z cerą (np. nagły trądzik), zaburzenia miesiączkowania.

Niedoczynność tarczycy a otyłość

Przy niedoczynności tarczycy mogą pojawiać się problemy z przybieraniem na wadze. Metabolizm bardzo spowalnia, przez co dość szybko można nabrać dodatkowej masy ciała. Dieta w niedoczynności tarczycy powinna być dokładnie zbilansowana, bo utrata dodatkowych kilogramów może być trudna. Nie oznacza to jednak, że przy niedoczynności tarczycy nie można schudnąć.

Niedoczynność tarczycy – skąd biorą się problemy z chudnięciem?

Nieuregulowane hormony tarczycy mogą sprawiać, że u osób z niedoczynnością tarczycy występują problemy ze zrzuceniem dodatkowych kilogramów. To może być szczególnie uciążliwe, bo osoby dbające o dietę, niesięgające po słodycze czy słone przekąski i uważnie komponujące posiłki mogą czuć się źle z tym, że robią wszystko, co w ich mocy, by stracić na wadze, a ta stoi w miejscu.

Prawidłowa dieta to jednak tylko jeden z elementów pomagających przyspieszyć metabolizm i schudnąć. Aby waga spadła, konieczne jest uregulowanie hormonów tarczycy i sięgnięcie po leki.

Osoby chorujące na niedoczynność tarczycy powinny przebywać pod stałą kontroląendokrynologa.

Dieta w niedoczynności tarczycy

Przy niedoczynności tarczycy dieta powinna być właściwie skomponowana. Zaleca się przede wszystkim jedzenie 5 posiłków dziennie, w których dużo miejsca zajmuje błonnik. Błonnik pokarmowy przyspiesza pracę układu pokarmowego, perystaltykę jelit i trawienie, dlatego warto dodawać go do każdego posiłku. Oprócz tego stosuje się produkty pełnoziarniste i produkty zbożowe, warzywa i owoce.

Warto również wzbogacić dietę o witaminy z grupy B. Szczególnie pomocna jest witamina B6, która reguluje pracę układu nerwowego, a także wpływa na prawidłową pracę tarczycy. Zawierają ją pełnoziarniste produkty zbożowe, jaja, wątróbka, niekiedy także oleje roślinne.

Dieta przy niedoczynności tarczycy – zasady

Dieta przy niedoczynności tarczycy powinna być dobrze skomponowana, bogata w składniki mineralne i witaminy. Oprócz tego powinna zawierać dużą ilość składników odżywczych, a także wspomagać przemianę materii.

Podstawowe zasady diety przy niedoczynności tarczycy to:

  • 5 posiłków dziennie
  • posiłki powodujące przyspieszenie metabolizmu
  • posiłki bogate w błonnik
  • posiłki zawierające witaminy i składniki mineralne

Dieta przy niedoczynności tarczycy: produkty dozwolone i zakazane

Dieta przy niedoczynności tarczycy powinna być dobrze zbilansowana i bogata w produkty pełne składników mineralnych. W diecie przy niedoczynności tarczycy można jeść:

  • warzywa kapustne
  • owoce
  • produkty mleczne
  • chude mleko
  • produkty pełnoziarniste
  • razowe pieczywo
  • płatki owsiane
  • chude mięso
  • nasiona roślin strączkowych
  • pestki dyni
  • orzechy włoskie
  • ryby
  • jaja
  • awokado
  • olej lniany

Dozwolone są wszystkie produkty bogate w błonnik, które powodują przyspieszenie procesów metabolicznych.

Czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?

Należy wyeliminować z diety produkty bogate w węglowodany, cukier oraz skrobię, produkty gotowe czy fast foody, które dostarczają niewielu składników odżywczych. Osoby z niedoczynnością tarczycy powinny wykluczyć z diety:

  • proso
  • pieczywo pszenne
  • oczyszczone kasze
  • orzechy brazylijskie
  • orzeszki ziemne
  • czerwone mięso
  • tłuste mięso
  • tłuste wędliny
  • alkohol
  • słodycze
  • słodkie napoje
  • słone przekąski
  • napoje gazowane
  • fast foody
  • żywność przetworzoną

Należy również ograniczyć produkty bogate w soję. Soja zawiera fitoestrogeny, porównywane w budowie do estrogenów, żeńskich hormonów. Jej nadmierne spożycie może wpływać na pracę tarczycy.

Jak poprawić metabolizm przy niedoczynności tarczycy?

Aby poprawić metabolizm przy niedoczynności tarczycy warto restrykcyjnie trzymać się zasad diety. Zrezygnowanie ze słodyczy i słonych przekąsek może sprawić, że organizm oczyści się, a metabolizm przyspieszy.

Regularne posiłki i aktywność fizyczna mogą pomóc usprawnić perystaltykę jelit i wyeliminować dolegliwości trawienne. Osobom chorującym na niedoczynność tarczycy zaleca się przede wszystkim wykonywanie regularnych ćwiczeń aerobowych, które powinny zostać skomponowane przez trenera personalnego. Aby usprawnić metabolizm, warto również regularnie spacerować, biegać czy uprawiać jakiś rodzaj sportu, który pobudza do pracy wszystkie mięśnie. Pływanie, jazda na rowerze czy rolkach to doskonały sposób na to, by zaangażować ciało do pracy i by wyrównać bilans energetyczny.

Bardzo ważny jest również wypoczynek. Ciało powinno dobrze się regenerować, należy więc dbać o odpowiednią ilość snu. 7-8 godzin snu dziennie może okazać się niezbędne do tego, by zwalczyć ospałość i zmęczenie występujące przy niedoczynności tarczycy.

6 wskazówek, które pomogą schudnąć przy niedoczynności tarczycy

Wytnij proste węglowodany i cukier
Dieta od umiarkowanej do niskowęglowodanowej, która koncentruje się na złożonych węglowodanach (pomyśl o skrobiowych warzywach i roślinach strączkowych) i unika prostych cukrów (słodycze i napoje) może być najlepszym rozwiązaniem dla osób zmagających się z niedoczynnością tarczycy. Według Linus Pauling Institute z Oregon State University, produkty o wysokim ładunku glikemicznym (takie jak rafinowane produkty zbożowe i słodkie napoje) mogą zwiększać stan zapalny w organizmie.

Jedz więcej produktów przeciwzapalnych
Dieta przeciwzapalna może pomóc uspokoić układ odpornościowy i nadmierne stany zapalne oraz wspierać odpowiednie spożycie składników odżywczych niezbędnych do zdrowego funkcjonowania tarczycy, w tym magnezu, witamin z grupy B, cynku, selenu, żelaza i witaminy C. Zielone warzywa liściaste, pomidory, tłuste ryby, orzechy, owoce i oliwa z oliwek to dobra żywność przeciwzapalna.

Jedz często, ale mało
Niedoczynność tarczycy spowalnia funkcje trawienne. Jedzenie mniejszych, częstszych posiłków ze zrównoważonymi makroskładnikami odżywczymi - wysokiej jakości białka, złożonych węglowodanów i zdrowych tłuszczy - wspiera zrównoważony poziom cukru we krwi. Nagłe skoki są natomiast typowe dla żywności przetworzonej.

Prowadź dziennik żywienia
Prowadzenie dziennika żywności jest ważne dla osoby z niedoczynnością tarczycy. Dieta bogata w zdrowe tłuszcze, umiarkowane białka i umiarkowane do niskich węglowodany jest najlepsza dla funkcji tarczycy. Jeśli będziesz zapisywać wszystko, co zjadasz i planować swoje posiłki, zdecydowanie łatwiej będzie ci wychwycić potencjalne błędy. Kluczowa jednak jest szczerość z samym sobą.

Pamiętaj o ruchu
Przy niedoczynności tarczycy można zaobserwować znaczny spadek energii. Chorzy są zmęczeni i nie mają siły na ćwiczenia. Warto podejść do sprawy indywidualnie i porozmawiać o tym z lekarzem. Jeśli przyjmujesz leki i czujesz się dobrze, powinieneś regularnie uprawiać sport. Ćwiczenia są ważnym uzupełnieniem zdrowej diety w celu spalania kalorii.

Przyjmuj leki zgodnie z zaleceniami
Leki na niedoczynność tarczycy należy przyjmować rano na czczo z dużą ilością wody. Nie bierz go z innymi lekami i odczekaj co najmniej 30 do 60 minut przed zjedzeniem śniadania. Lekarz indywidualnie dopiera dawkę, którą na początku leczenia czasem trzeba korygować. Odpowiednie leczenie jest kluczowym elementem i nie chodzi tylko o odchudzanie czy utrzymanie masy ciała. NIeprawidłowo leczona niedoczynność tarczycy ma fatalny wpływ na zdrowie.
Czytaj też:
Jak schudnąć raz na zawsze? 10 praktycznych wskazówek