Pojęcie żywności funkcjonalnej ma bezpośredni związek z filozofią Wschodu, która zakłada, że spożywane przez nas produkty mogą wykazywać działanie lecznicze oraz terapeutyczne. Największy rynek żywności funkcjonalnej obejmuje Japonię oraz Chiny, gdzie od wielu lat zdrowa żywność w formie naturalnej oraz modyfikowanej technologicznie cieszy się ogromną popularnością.
Co to jest żywność funkcjonalna?
Możemy znaleźć kilka definicji żywności funkcjonalnej. W każdym przypadku żywność funkcjonalna to produkty, które nie tylko dostarczają niezbędnych składników odżywczych, ale także wykazują działanie lecznicze lub terapeutyczne, wpływając zarówno na funkcjonowanie narządów i układów, jak i naszą psychikę. Do żywności funkcjonalnej zalicza się produkty naturalne o potwierdzonym, pozytywnym wpływie na stan zdrowia oraz produkty, które zostały w pewien sposób wzbogacone oraz zmodyfikowane podczas procesu technologicznego. Warto wiedzieć, że chodzi tutaj np. o zmianę naturalnej formy produktów spożywczych lub usunięcie z nich szkodliwych dla zdrowia substancji m.in. cholesterolu. Do grupy żywności funkcjonalnej, która jest modyfikowana podczas procesów technologicznych, zalicza się m.in. żywność liofilizowaną oraz żywność w formie proszku i koncentratów.
Żywność funkcjonalna konwencjonalna i modyfikowana technologicznie
Żywność funkcjonalna w formie konwencjonalnej to dobrze znane nam wszystkim produkty spożywcze określane terminem zdrowa żywność. Produkowana jest ona zazwyczaj w tradycyjny sposób, jednak wymaga zastosowania produktów pochodzących z naturalnych upraw i hodowli. Nieco kontrowersji budzi produkcja żywności funkcjonalnej z zastosowaniem modyfikacji biotechnologicznych oraz inżynierii genetycznej – w ten sposób powstają produkty spożywcze o optymalnym składzie jakościowym i ilościowym cennych substancji odżywczych oraz obniżonej zawartości szkodliwych związków. Żywność funkcjonalną modyfikowaną technologicznie otrzymuje się dzięki zastosowaniu wielu procesów, które mają na celu:
- zwiększenie zawartości substancji bioaktywnych w składzie gotowego produktu,
- poprawę przyswajalności składników odżywczych m.in. witamin oraz minerałów,
- usunięcie ze składu produktu szkodliwych związków np. cukru i soli,
- obniżenie zawartości tłuszczu,
- poprawę konsystencji, smaku i zapachu bez szkody dla prozdrowotnego działania produktu spożywczego.
Żywność funkcjonalna – przykłady
Istnieje wiele podziałów żywności funkcjonalnej. Dzieli się ona nie tylko na produkty naturalne w formie konwencjonalnej i niekonwencjonalnej oraz produkty modyfikowane technologicznie. Podział żywności funkcjonalnej wyodrębnia także poszczególne rodzaje produktów ze względu na ich skład. Wyróżniamy np.:
- żywność funkcjonalną niskocholesterolową,
- żywność funkcjonalną wysokobiałkową,
- żywność funkcjonalną o działaniu energetyzującym,
- żywność funkcjonalną probiotyczną,
- żywność funkcjonalną niskosodową.
Podział żywności funkcjonalnej obejmuje także produkty spożywcze, które zostały stworzone pod względem składu lub formy dla konkretnych grup docelowych, m.in.:
- żywność dla sportowców (np. odżywki białkowe),
- żywność dla niemowląt (np. mleko modyfikowane),
- żywność dla osób niedożywionych (preparaty medyczne przeznaczone np. dla osób po chemioterapii),
- żywność dla seniorów,
- żywność dla osób zestresowanych,
- żywność o korzystnym wpływie na układ krążenia,
- żywność, która zmniejsza ryzyko rozwoju chorób nowotworowych.
Podsumowując, żywność funkcjonalna to ogromna grupa produktów naturalnych i modyfikowanych technologicznie, które mają wpłynąć na poprawę stanu naszego zdrowia oraz zapewnić optymalną ilość niezbędnych składników odżywczych. Aby produkt mógł zostać zaliczony do grupy żywności funkcjonalnej, musi przejść odpowiednie badania, które potwierdzą, jego wysokie walory odżywcze, działanie lecznicze lub działanie terapeutyczne.
Czytaj też:
Naukowcy: Ten rodzaj żywności najbardziej szkodzi twojemu sercu