Lukrecja – podstawowe informacje
Lukrecja rośnie w Europie i Azji i zwykle można ją spotkać na polach uprawnych oraz przy rzekach. Osiąga z reguły 2 m wysokości i cechuje ją rozbudowany system korzeniowy, co sprawia, że obok kłącza, najczęściej wykorzystywanym surowcem tej rośliny jest korzeń. Jest chętnie stosowana w lecznictwie – już w starożytności uważano, że „słodki korzeń” świetnie działa na choroby układu oddechowego i pokarmowego. Obecnie powszechnie stosowana jest także w kosmetyce oraz przemyśle spożywczym.
Jaki skład i właściwości ma lukrecja?
Lukrecja zawiera glicyryzynę, która nadaje jej charakterystycznego, bardzo słodkiego smaku. W bogatym składzie chemicznym wyróżnia się także wiele węglowodanów, w tym sacharozę, glukozę i skrobię, co sprawia, że lukrecja jest 50 razy słodsza od cukru. Oprócz tego wśród 400 substancji chemicznych zawiera również flawonoidy, beteinę, cukrowce, cholinę, olejek eteryczny, związki kumarynowe i fitosterole.
Zawartość glicyryzynę, a także innych saponin triterpenowych, sprawia, że lukrecja wykazuje działanie przeciwdrobnoustrojowe, a także wykrztuśne, gdyż zwiększa wydzielanie śluzu i go upłynnia. Ponadto cechują ją także właściwości przeciwzapalne na błony śluzowe przewodu pokarmowego, dzięki czemu między innymi przyspiesza proces gojenia owrzodzeń. Ma także wpływ na przemiany hormonalne i tak np. hamuje przemianę kortyzolu do kortyzonu. Dodatkowo zawartość związków flawonoidowych działa również rozkurczowo na mięśnie przewodu pokarmowego oraz oskrzela. Z kolei ekstrakt z korzenia lukrecji wykazuje działanie przeciwwrzodowe, a także ma korzystny wpływ na procesy poznawcze, szczególnie istotne np. u chorych na Alzheimera. Lukrecja wykazuje także działanie łagodzące, nawilżające oraz wybielające skórę.
Lukrecja – zastosowanie lecznicze
Lukrecja to roślina, którą od dawna stosowano także w celach leczniczych. Stosuje się ją np. w stanach zapalnych przewodu pokarmowego. I tak np. dowiedziono na grupie 15 pacjentów z wrzodem trawiennym, że podawanie przez 1-3 miesiące 3 g sproszkowanego korzenia lukrecji zmniejsza u 56 proc. dolegliwości bólowe, a także u 78 proc. objawy zgagi. Dodatkowo po tym czasie badanie radiologiczne dowiodło, że połowę pacjentów wyleczono, a u 40 proc. nastąpiło częściowe wyleczenie. Chociaż na 15 chorych leczenie korzeniem lukrecji było skuteczne, to już inne badania, gdzie chorych było 271, nie przyniosło efektów. Ponadto surowiec wykorzystywany jest także w leczeniu kaszlu, a także dzięki działaniu przeciwdrobnoustrojowemu z jej pomocą można usunąć wirusy, bakterie i grzyby (np. wirusa opryszczki, grzyby Candida i gronkowca złocistego).
Gdzie jeszcze stosuje się lukrecję?
Lukrecja jest chętnie stosowana do produkcji kosmetyków. Wykorzystuje się ją do produkcji preparatów przeciw wypryskom oraz innych, przeznaczonych do skóry problematycznej. Dzięki działaniu oczyszczającemu można ją znaleźć w szamponach do włosów ze skłonnością do łupieżu i przetłuszczania. Można ją także znaleźć w kosmetykach do skóry suchej i alergicznej, gdyż świetnie nawilża i nie powoduje podrażnień. Znajduje się także w składzie kosmetyków do cery dojrzałej, gdyż zatrzymuje wodę w skórze. Można znaleźć ją również w preparatach po opalaniu. Ponadto przeciwdziała powstawaniu stanów zapalnych oraz działa przeciwpróchniczo, dlatego stosuje się ją także do wytwarzania past do zębów i płynów do płukania jamy ustnej.
Lukrecję wykorzystuje się także w przemyśle spożywczym. Jest dodatkiem do słodyczy, gum do żucia i napojów. Można ją znaleźć także w alkoholach oraz wyrobach tytoniowych. Z kolei w przemyśle farmaceutycznym stosuje się ją do leków w celu złagodzenia gorzkiego smaku.