Witamina D bierze udział w absorpcji wapnia, funkcji immunologicznej i ochronie zdrowia kości, mięśni i serca. Występuje naturalnie w pożywieniu i może być również wytwarzana przez twoje ciało, gdy skóra jest wystawiona na działanie promieni słonecznych.
Oprócz tłustych ryb, istnieje tylko kilka produktów bogatych w witaminę D. Co więcej, większość ludzi nie ma wystarczającej ekspozycji na słońce, aby wyprodukować odpowiednią ilość witaminy D. Zatem jej niedobór jest bardzo powszechny. Szacuje się, że około 1 miliarda ludzi na całym świecie nie ma wystarczającej ilości tej witaminy.
Suplementy witaminy D są bardzo powszechne – zarówno witaminę D2, jak i witaminę D3 można przyjmować w postaci suplementów. Witamina D3 jest wytwarzana w odpowiedzi na ekspozycję na słońce i znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, podczas gdy witamina D2 występuje w roślinach.
Stwierdzono, że witamina D3 znacznie zwiększa poziomy witaminy D we krwi niż D2. Badania wykazały, że każde dodatkowe 100 IU witaminy D3, które spożywasz dziennie, podniesie poziom witaminy D we krwi średnio o 2,5 nmol/l. Jednak przyjmowanie bardzo wysokich dawek witaminy D3 przez długi czas może prowadzić do nadmiernego gromadzenia się jej w organizmie.
Zatrucie witaminą D występuje, gdy stężenie we krwi wzrośnie powyżej 375 nmol/l. Ponieważ witamina jest magazynowana w tkance tłuszczowej i powoli uwalniana do krwiobiegu, skutki toksycznego poziomu mogą utrzymywać się przez kilka miesięcy po zaprzestaniu przyjmowania suplementów. Co ważne, toksyczność nie jest powszechna i występuje prawie wyłącznie u osób, które przyjmują długoterminowo suplementy w dużych dawkach bez monitorowania poziomu witaminy D we krwi.
Nie można osiągnąć niebezpiecznie wysokich poziomów witaminy D we krwi poprzez samą dietę i ekspozycję na słońce. Ale ten nadmiar mimo to zdarza się. Jakie są jego skutki?
Czytaj też:
7 składników odżywczych, których nie pozyskasz z roślin. Przestroga dla wegan!1. Podwyższony poziom witaminy D we krwi
Osiągnięcie odpowiedniego poziomu witaminy D we krwi może pomóc zwiększyć odporność i uchronić cię przed chorobami takimi jak osteoporoza i rak.
Jednak nie ma zgody co do optymalnego zakresu dla odpowiednich poziomów.
Chociaż poziom witaminy D wynoszący 75 nmol/l jest zwykle uważany za odpowiedni, amerykańska rada ds. Witaminy D zaleca utrzymanie poziomów 100-200 nmol/l i stwierdza, że jakiekolwiek wartości powyżej 250 nmol/l mogą być szkodliwe.
Coraz więcej osób suplementuje witaminę D, ale rzadko zdarza się znaleźć kogoś z bardzo wysokim poziomem tej witaminy we krwi.
W jednym z ostatnich badań przeanalizowano dane ponad 20 000 osób w okresie 10 lat. Stwierdzono, że tylko 37 osób miało poziomy powyżej 250 nmol/l. Tylko jedna osoba miała poważną toksyczność przy 899 nmol/l.
W jednym studium przypadku kobieta miała poziom 1171 nmol/l po zażyciu suplementu, który dawał jej 186,900 IU witaminy D3 dziennie przez dwa miesiące.
Było to aż 47 razy więcej niż ogólnie zalecana bezpieczna górna granica 4000 IU dziennie.
Kobieta została przyjęta do szpitala po tym, jak doświadczyła zmęczenia, zapominania, nudności, wymiotów, niewyraźnej mowy i innych objawów.
Chociaż tylko bardzo duże dawki mogą powodować toksyczność tak szybko, nawet silni zwolennicy tych suplementów zalecają górną granicę 10 000 IU dziennie
2. Podwyższony poziom wapnia we krwi
Witamina D pomaga organizmowi wchłonąć wapń z pożywienia, które jesz. W rzeczywistości jest to jedna z jej najważniejszych ról.
Jeśli jednak spożycie witaminy D jest nadmierne, wapń we krwi może osiągnąć poziomy, które mogą powodować nieprzyjemne i potencjalnie niebezpieczne objawy.
Objawy hiperkalcemii lub wysokiego poziomu wapnia we krwi obejmują:
zaburzenia trawienne, takie jak wymioty, nudności i bóle brzucha
zmęczenie, zawroty głowy i splątanie
nadmierne pragnienie
częste oddawanie moczu
Normalny zakres wapnia we krwi wynosi 2,1–2,5 mmol/l.
W jednym studium przypadku starszy mężczyzna z otępieniem, który codziennie otrzymywał 50 000 IU witaminy D przez 6 miesięcy, był wielokrotnie hospitalizowany z objawami związanymi z wysokim poziomem wapnia.
U innego dwóch mężczyzn przyjmowało nieprawidłowo oznaczone suplementy witaminy D, co prowadziło do wzrostu poziomu wapnia we krwi wynoszącego 3,3–3,7 mmol/l. Co więcej, normalizacja ich poziomów zajęła rok po tym, jak przestali przyjmować suplementy.
3. Nudności, wymioty i słaby apetyt
Wiele skutków ubocznych nadmiernej ilości witaminy D wiąże się z nadmiarem wapnia we krwi. Należą do nich nudności, wymioty i słaby apetyt. Jednak te objawy nie występują u wszystkich z podwyższonym poziomem wapnia.
W jednym badaniu wzięło udział 10 osób, u których wystąpił nadmierny poziom wapnia po zażyciu dużej dawki witaminy D w celu skorygowania niedoboru. Cztery z nich doświadczyły nudności i wymiotów, a trzy z nich utraciły apetyt.
Podobne odpowiedzi na megadawki witaminy D zostały zgłoszone w innych badaniach. Jedna kobieta doświadczyła nudności i utraty wagi po przyjęciu suplementu, który, jak stwierdzono, zawierał 78 razy więcej witaminy D niż podano na etykiecie.
Co ważne, objawy te wystąpiły w odpowiedzi na wyjątkowo wysokie dawki witaminy D3, które doprowadziły do poziomu wapnia powyżej 3,0 mmol/l.
4. Ból brzucha, zaparcia lub biegunka
Ból brzucha, zaparcia i biegunka są częstymi dolegliwościami trawiennymi, często związanymi z nietolerancją pokarmową lub zespołem jelita drażliwego.
Mogą jednak być również oznaką podwyższonego poziomu wapnia spowodowanego zatruciem witaminą D.
Objawy te mogą wystąpić u osób otrzymujących duże dawki witaminy D w celu skorygowania niedoboru. Podobnie jak w przypadku innych objawów, reakcja wydaje się być indywidualna, nawet gdy poziomy witaminy D we krwi są podobnie podwyższone.
W jednym studium przypadku u chłopca wystąpiły bóle brzucha i zaparcia po zażyciu niewłaściwie oznakowanych suplementów witaminy D, podczas gdy jego brat doświadczył podwyższonego poziomu we krwi bez żadnych innych objawów.
W innym studium przypadku, 18-miesięczne dziecko, któremu podawano 50 000 IU witaminy D3 przez 3 miesiące, doświadczyło biegunki, bólu brzucha i innych objawów. Objawy te ustąpiły po zaprzestaniu przyjmowania suplementów przez dziecko.
5. Utrata kości
Ponieważ witamina D odgrywa ważną rolę w absorpcji wapnia i metabolizmie kości, wystarczająca ilość jest niezbędna do utrzymania silnych kości.
Jednak zbyt dużo witaminy D może być szkodliwe dla zdrowia kości.
Chociaż wiele objawów nadmiernej witaminy D przypisuje się wysokiemu poziomowi wapnia we krwi, niektórzy badacze sugerują, że megadawki mogą prowadzić do niskiego poziomu witaminy K2 we krwi.
Jedną z najważniejszych funkcji witaminy K2 jest utrzymywanie wapnia w kościach i poza krwią. Uważa się, że bardzo wysoki poziom witaminy D może zmniejszać aktywność witaminy K2.
Aby uchronić się przed utratą kości, unikaj przyjmowania nadmiernych ilości witaminy D i weź suplement witaminy K2. Możesz także jeść produkty bogate w witaminę K2, takie jak nabiał od krów karmionych trawą i mięso.
6. Niewydolność nerek
Nadmierne spożycie witaminy D często powoduje uszkodzenie nerek.
W jednym studium przypadku mężczyzna był hospitalizowany z powodu niewydolności nerek, podwyższonego poziomu wapnia we krwi i innych objawów, które wystąpiły po otrzymaniu zastrzyków witaminy D przepisanych przez jego lekarza.
Rzeczywiście, w większości badań odnotowano umiarkowane do ciężkiego uszkodzenie nerek u osób, u których rozwija się toksyczność witaminy D.
W jednym badaniu z udziałem 62 osób, którym podano zbyt duże dawki witaminy D, u każdej osoby wystąpiła niewydolność nerek, niezależnie od tego, czy miała zdrowe nerki, czy istniejącą chorobę nerek.
Niewydolność nerek jest leczona doustnym lub dożylnym nawodnieniem i przyjmowaniem leków.Czytaj też:
Jak pozbyć się cukru z diety? Oto 12 skutecznych sposobówCzytaj też:
Jakie właściwości zdrowotne ma pomelo? 8 powodów, dla których warto je jeść