Witamina D to bardzo istotny związek organiczny, który ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu kostnego, nerwowego oraz odpornościowego. Znana jest również jako witamina słoneczna, ponieważ jej naturalne źródło wytwarzania to ekspozycja na promienie ultrafioletowe B (UVB) ze słońca.
Witamina D a ryzyko nowotworu
Osoby żyjące w chłodniejszym klimacie i bliżej północnych szerokości geograficznych mają większe ryzyko zachorowania na raka niż osoby zamieszkujące południowe szerokości geograficzne. Wynika to przede wszystkim ze stosunkowo większej ekspozycji na światło słoneczne u osób mieszkających bliżej równika przez całe życie.
Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że wzrost komórek rakowych był ograniczony w obecności witaminy D. Różne inne działania, takie jak apoptoza (śmierć komórki) komórek nowotworowych, ograniczona ekspansja naczyń krwionośnych guza i wzrost różnicowania komórkowego w komórkach rakowych są, jak wykazano w drodze badań, stymulowane przez witaminę D. Zróżnicowane komórki rakowe mają wolniejsze tempo namnażania niż komórki niezróżnicowane. Obecność witaminy D pozwala również zapobiegać rozwojowi komórek rakowych.
Jaką rolę odgrywa witamina D w zapobieganiu rakowi piersi?
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat rak piersi został uznany za drugą najczęstszą przyczynę zgonów kobiet na całym świecie. Badania wykazały, że dieta odgrywa istotną rolę w obniżeniu ryzyka raka piersi. Diety bogate w witaminę D i pokarmy z błonnikiem wykazują m.in. działanie obronne przeciwko nowotworowi piersi.
Witamina D jest inicjatorem powstania hormonu kalcytriolo-steroidowego. Kalcytriol odgrywa kluczową rolę w rozwoju raka w organizmie. Hormon ten wykazuje takie właściwości, jak zapobieganie wzrostowi komórek rakowych poprzez inicjowanie apoptozy, wzrost różnicowania komórek oraz działanie przeciwzapalne i przeciwproliferacyjne.
W związku z tym odpowiednio wysoka ilość witaminy D w naszym organizmie może potencjalnie zmniejszyć ryzyko raka piersi. Jednak inne czynniki, takie jak niezdrowy styl życia spowodowany brakiem aktywności fizycznej, paleniem tytoniu, zwiększoną wagą lub życiem w chłodniejszym klimacie, zmniejszają ilość kalcytriolu w organizmie.
Stwierdzono, że ryzyko raka piersi jest znacznie zmniejszone u kobiet w wieku menopauzalnym, które miały optymalny poziom witaminy D w organizmie. Wysoki poziom krążącego estrogenu zwiększa ryzyko raka piersi. Znaczne ilości witaminy D we krwi minimalizują ekspresję receptorów estrogenowych. Chociaż było wiele badań, które sugerowały rolę witaminy D w zmniejszaniu ryzyka raka piersi, nadal potrzebne są szczegółowe badania, aby w pełni zrozumieć skutki.
Źródła witaminy D
Witamina D jest naturalnie pozyskiwana z pokarmów, takich jak ryby i mleko. Jednak najlepszym naturalnym mechanizmem syntezy witaminy D w organizmie jest produkcja skórna. Poziomy poniżej 20 ng/ml należą do kategorii niedoboru witaminy D. Uważa się, że witamina D wykazuje zdolność zapobiegania proliferacji komórek piersi, a aktywowana postać witaminy D – 1,25-hydroksywitamina D – wykazuje działanie chemoprofilaktyczne.
25-hydroksywitamina D nie tylko wykazuje to działanie, ale także ogranicza wzrost komórek rakowych piersi poprzez indukowanie różnicowania, apoptozy i angiogenezy. Zdrowe komórki piersi uniemożliwiają wzrost i różnicowanie komórek poprzez interferencję receptora witaminy D (VDR).
Komórki gruczołu mlekowego przekształcają 25-hydroksywitaminę D (25 (OH) D) do 1,25 (OH) 2D poprzez ekspresję enzymu o nazwie CYP27B1 (1∝ hydroksylaza). Enzym ten odpowiada za rozwój komórek gruczołu sutkowego w czasie ciąży i laktacji.
Badania wykazały, że w zdrowej komórce piersi zachodzi ekspresja VDR, CYP27B1 i kompleksu megalina-kubilina. Kompleks ten zlokalizowany jest na nerkach, co umożliwia podwiązanie kompleksów utworzonych między 25 (OH) D a białkiem wiążącym witaminę D. Po utrwaleniu 25 (OH) D oddziela się od białka wiążącego witaminę D, a następnie przekształca się w 1,25 (OH) 2D. Wykazano, że wysokie stężenia 25 (OH) D chronią przed zmianami nowotworowymi wywołanymi przez chemiczne czynniki rakotwórcze.
Rola witaminy D w profilaktyce i progresji raka jelita grubego
Metabolity witaminy D pomagają w utrzymaniu standardowego gradientu wapnia w komórkach nabłonka okrężnicy. Wysokie stężenia witaminy D pomagają zminimalizować proliferację komórek nienowotworowych. Efekt antyproliferacyjny uzyskuje się poprzez indukowanie fazy G1 cyklu komórkowego.
Witamina D wywiera również działanie przeciwnowotworowe poprzez pobudzenie tworzenia czynników wzrostu i cytokin. Ponadto witamina D działa synergistycznie w indukowaniu różnicowania komórek rakowych okrężnicy.
W ciągu ostatnich kilku lat naukowcy lepiej poznali wpływ witaminy D na zapobieganie rakowi jelita grubego. Witamina D okazała się korzystna nie tylko w zapobieganiu rakowi jelita grubego, ale także we wspomaganiu regresji wzrostu komórek rakowych jelita grubego.
Witamina D a rak skóry
Podsumowując, różne badania dowiodły ochronnego wpływu witaminy D w zapobieganiu różnym nowotworom, ale ekspozycja na witaminę D przez bezpośrednie działanie promieni słonecznych może narażać na raka skóry, w tym czerniaka i raka skóry innego niż czerniak. Eksperci sugerują, że stosowanie diety bogatej w witaminę D jest idealnym sposobem na uzupełnienie odpowiedniej ilości witaminy D w organizmie, ponieważ przyjmowanie witaminy D poprzez bezpośrednią ekspozycję na światło słoneczne zwiększa ryzyko raka skóry w wyniku ekspozycji na promieniowanie UV.
Czytaj też:
Oto oznaki ukrytego stanu zapalnego w twoim organizmie. Nie lekceważ ichCzytaj też:
Jak zrobić domowy syrop na kaszel? To prostsze, niż myślisz