Pracoholizm: jak go rozpoznać i jak sobie z nim poradzić?

Pracoholizm: jak go rozpoznać i jak sobie z nim poradzić?

Dodano: 
pracoholizm
pracoholizm Źródło: Pixabay / Comfreak
Pracoholizm czy po prostu zaangażowanie w wypełnienie zawodowych obowiązków? Jak rozpoznać, że jest się pracoholikiem i jak sobie z tym poradzić?

Pracoholizm stał się w ostatnich latach popularnym terminem, ale co on właściwie konkretnie oznacza? Jak rozpoznać, czy to już pracoholizm, czy po prostu lubienie swojej pracy?

Czym jest pracoholizm?

Terminu tego po raz pierwszy użył w 1971 roku psycholog Wayne Oates i zdefiniował go jako „przymus lub niekontrolowaną potrzebę bezustannej pracy”. Warto dodać, że pracoholizm, mimo iż potem powstały jeszcze różne inne jego definicje, nie jest zaburzeniem wyróżnionym w DSM-5, czyli stosowanej powszechnie klasyfikacji zaburzeń psychicznych. Bez wątpienia jednak pracoholizm to stan zdrowia psychicznego, mający określony wpływ na ludzi.

Jak zaznacza psycholog Matt Glowiak, pracoholizm to złożony stan, w którym dana osoba rozwija psychiczną, społeczną i emocjonalną zależność od pracy. Dr Brian Wind, psycholog kliniczny zarządzający centrum terapii uzależnień dodaje z kolei, że zaangażowanie w pracę odbija się na innych aspektach życia osoby od niej uzależnionej. Poświęca ona na wykonywanie zadań zawodowych wiele godzin, nawet jeśli nie jest to potrzebne. Nie śpi wystarczająco dużo, nie angażuje się w życie rodziny, stresuje się, gdy przestaje pracować.

Długie godziny pracy a pracoholizm

Należy też podkreślić, że istnieje różnica między tym, że ktoś wykonuje pracę, na którą musi poświęcić wiele godzin, a pracoholizmem. Np. ratownik medyczny przebywający na długim dyżurze może nie być uzależniony od pracy, ale po prostu wypełniać grafik opracowany przez przełożonego. Długa praca to nie zawsze pracoholizm. Problem zaczyna się wtedy, gdy dana osoba ma problem z psychicznym oderwaniem się od pracy, nawet gdy w niej nie przebywa.

Jakie są przyczyny pracoholizmu?

Terry McDougall, trener zajmujący się planowaniem kariery zauważa, że pracoholikami często zostają osoby, które zawsze dobrze się uczyły, dążyły do osiągnięcia jak najlepszych wyników w każdej dziedzinie i trudno im zrozumieć, że jeśli zwolnią, nic się nie stanie. Nie bez znaczenia bywa również wychowanie w rodzinie pracoholików. Ponadto, praca bywa czasem sposobem ucieczki od doznanej traumy, na poradzenie sobie z problemami. McDougall miał klientkę, która już jako nastolatka zaczęła pracować na pełen etat, by utrzymać siebie, matkę i siostrę po tym, jak mama zachorowała. Później, mimo że zyskała już zabezpieczenie finansowe, cały czas obawiała się, że znów nie będzie mieć pieniędzy, więc pracowała ponad siły.

Jakie są skutki pracoholizmu?

Jak wskazuje badanie z 2013 roku, pod wpływem chronicznego stresu związanego z pracą dana osoba zaczyna odczuwać jego skutki: wzrasta u niej poziom ciśnienia krwikortyzolu. Z kolei badanie z roku 2012 wykazało, że pracoholizm może doprowadzić do zwiększenia odczuwanego lęku, problemów ze snem, a nawet depresji. Pracoholicy mierzą się też nierzadko z samotnością, odizolowaniem od innych, co więcej, pracoholizm może współistnieć z jednostkami chorobowymi, np. z zaburzeniami obsesyjno-kompulsyjnymi i chorobą afektywną dwubiegunową.

Jak sobie poradzić z pracoholizmem?

1. Czas na przerwę

Choć dla pracoholika może to być bardzo trudne, warto z góry wyznaczyć sobie ramy czasowe, w których będzie się pracować. Pomoże także zrobienie sobie przerwy na lunch czy – w czasie pandemii – zjedzenie przekąski z dala od komputera. Warto sobie uświadomić, że krótsza, ale bardziej wydajna praca może być bardziej efektywna niż długie siedzenie przed ekranem.

2. Zaplanuj czas po ukończeniu pracy

Wykształcenie takiej codzienne rutyny ułatwi odejście od pracy. Potem można przecież iść na spacer, poczytać, posłuchać muzyki, porozmawiać z partnerem czy partnerką, spędzić czas z dziećmi. Ważne jest znalezienie sposobów, które sprawdzą się w przypadku danej osoby najlepiej i pozwolą psychicznie oderwać się od zadań w pracy.

3. Zwróć się o pomoc do terapeuty

Podobnie jak anonimowi alkoholicy, istnieją również anonimowi pracoholicy, którzy spotykają się na terapiach grupowych. Z pomocy można również skorzystać indywidualnie. Warto to zrobić, by uratować swoje zdrowie psychiczne, fizyczne, a czasem także swoją rodzinę.

Czytaj też:
Polacy w pracy spędzają niemal najwięcej czasu w Europie. Pracoholizm stanie się problemem?
Czytaj też:
Czy jestem pracoholikiem? Odpowiedź sobie na tych 6 pytań
Czytaj też:
Pracoholizm – problem co dziesiątej osoby w Polsce

Źródło: Healthline