Zablokować reaktywację wirusa
Artykuł sponsorowany

Zablokować reaktywację wirusa

Dr hab. Beata Piątkowska-Jakubas
Dr hab. Beata Piątkowska-Jakubas 
Obudzenie uśpionego wirusa cytomegalii to poważne ryzyko ciężkich, a niekiedy śmiertelnych powikłań przeszczepienia szpiku. Można temu zapobiec – mówi dr hab. Beata Piątkowska-Jakubas, hematolog.

Allogeniczny przeszczep szpiku (od innego dawcy) to jedna z przełomowych metod leczenia nowotworów hematoonkologicznych. Jakie są jego efekty?

Przeszczepienie allogeniczne szpiku jest wykonywane, gdy zawodzą inne metody leczenia, głównie w takich chorobach jak ostre białaczki, zespoły mielodysplastyczne, niektóre przewlekłe nowotwory mieloproliferacyjne. Możemy wyleczyć lub znacznie przedłużyć życie mniej więcej połowy chorych, którzy bez przeszczepienia nie mieliby na to szans. To sukces medycyny.

Sam przeszczep często się udaje, ale pojawiają poważne skutki uboczne, nawet śmiertelne. Jaka jest ich przyczyna?

Przeszczepienie szpiku, a precyzyjnie mówiąc, komórek hematopoetycznych, to ogromna ingerencja w funkcjonowanie wszystkich narządów, a przede wszystkim szpiku i układu odpornościowego, które muszą się odnowić z przeszczepionych komórek. Dla pacjenta najbardziej niebezpieczne są trzy grupy powikłań. Pierwsze są związane z ostrą i przewlekłą chorobą „przeszczep przeciw biorcy”, kiedy podane pacjentowi komórki układu odpornościowego dawcy identyfikują organizm biorcy jako wroga i zwalczają jego tkanki. Druga grupa powikłań jest związana z infekcjami, trzecia to zagrożenie wznową choroby nowotworowej.

Ciężkie powikłania są spowodowane reaktywowaniem uśpionego wirusa cytomegalii. Dlaczego to tak groźne?

70-80 proc. osób poddawanych przeszczepowi szpiku jest nosicielami wirusa cytomegalii, który przebywa w ich organizmie w formie uśpionej. By przeszczepić szpik, konieczne jest „wyłączenie” układu immunologicznego pacjenta, inaczej odrzuciłby nowe komórki. Układ odpornościowy odbudowywujący się z przeszczepionych komórek dawcy jest niezdolny nawet przez kilka miesięcy do walki z wirusami. Gdy przestaje działać, wirus cytomegalii może się uaktywnić i zacząć namnażać. Konsekwencje są poważne, włącznie z ciężką niewydolnością oddechową i ciężkimi zapaleniami jelit, które mogą się zakończyć śmiercią pacjenta. Dawcami szpiku są zwykle osoby młode, które często nie miały styczności z wirusem cytomegalii, zatem nie mając odporności, nie przekazują jej biorcy szpiku. Największe ryzyko wystąpienia poważnej infekcji istnieje wtedy, gdy biorca jest nosicielem uśpionego wirusa, a dawca nigdy się z nim nie zetknął. Układ immunologiczny biorcy będzie bezbronny wobec reaktywacji wirusa cytomegalii.

Jest już lek, który można podawać biorcy przeszczepu, chroniący przed tymi powikłaniami. Kto powinien go dostać?

To pierwszy lek przeznaczony do profilaktyki. Może być stosowany u pacjentów z wysokim ryzykiem reaktywacji wirusa. To ważne, gdyż leki przeciwwirusowe są silnie toksyczne dla szpiku. Nie możemy ich podać pacjentowi profilaktycznie, bo spowodowałoby to uszkodzenie przeszczepionego szpiku. Nowy lek nie ma takich działań ubocznych, może być podawany nawet bardzo wcześnie po transplantacji przez cały okres, gdy reaktywacja wirusa jest najgroźniejsza dla pacjenta, czyli do setnej doby po transplantacji. Ma unikalny mechanizm działania; jest małe ryzyko, że wirus wytworzy oporność, co się zdarza, gdy stosujemy leczenie standardowe. Podawanie leku nie oznacza, że na 100 proc. wirus się nie uaktywni, jednak grupa wymagająca leczenia będzie ograniczona.

To leczenie w Polsce na razie jest możliwe tylko w ramach tzw. ratunkowego dostępu do technologii lekowych (RDTL). To dobre rozwiązanie?

Nie, dlatego że po przeszczepie liczy się czas, a procedury administracyjne związane z RDTL trwają długo. Dla pacjenta, którego poddajemy tak ciężkiemu zabiegowi, jakim jest przeszczepienie szpiku, musimy mieć lek dostępny w każdej chwili, musi czekać na półce, i to w sensie dosłownym. „Bramka”, przez którą musimy przeprowadzić pacjenta, która jest jego przepustką do życia, jest wąska. Nie możemy sobie pozwolić na niewykorzystanie wszystkich możliwości terapeutycznych w celu zminimalizowania ryzyka niepowodzenia transplantacji i zmarnowanie szans chorego, który czasem po długotrwałej i ciężkiej terapii dotarł do etapu przeszczepienia.

Więcej możesz przeczytać w 43/2019 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 43/2019 (1908)

  • Gdy politycy mówią ludzkim głosem20 paź 2019, 20:00Cud się zdarzył! Politycy przestali posługiwać się przekazami dnia i przemówili ludzkim głosem. Dość niespodziewana sytuacja, w której opozycja (być może) odbiła Prawu i Sprawiedliwości Senat, partyjne rozliczenia w Platformie Obywatelskiej, a...4
  • Niedyskrecje parlamentarne20 paź 2019, 20:00W Platformie Obywatelskiej aż huczy od informacji na temat samopoczucia GRZEGORZA SCHETYNY po wyborach. Zdaniem naszych informatorów po krytyce medialnej, jaka spadła na szefa PO, polityk ukuł pewną teorię. – Schetyna oznajmił, że w TVN ktoś...8
  • 7 dni dookoła świata20 paź 2019, 20:00Żegnajcie, wyspy Brexit się dokona. Tak przynajmniej ustalił premier Boris Johnson i UE. W chwili zamykania tego wydania „Wprost” niewiadomą jest już tylko zgoda Izby Gmin. Jeśli Johnson ją dostanie, z UE zniknie państwo przywiązane do wolnej...10
  • Obraz tygodnia20 paź 2019, 20:005 tys. dolarów wynosi dzienna stawka Joanny Kulig grającej w Hollywood w serialu Netflixa „The Eddy” Przegrana Anna Lewandowska Była sportsmenka, trenerka i celebrytka nie będzie już reklamowała przeciwłupieżowych szamponów do włosów Wygrana...13
  • Tęcza do pralki20 paź 2019, 20:00Zadyma z powodu ustawy o edukacji seksualnej. Jedni chcą tęczowego piątku. Przeciwnicy – zakryć wszystko kołdrą. A gdzie zdrowy rozsądek?16
  • Zdeprawowane „rządy prawa”20 paź 2019, 20:00W tym samym czasie, gdy w Polsce mieliśmy demokratyczne wybory, przed hiszpańskim sądem zapadały wyroki wieloletniego więzienia wobec przywódców demokratycznej Katalonii. Na dwóch geograficznych krańcach Unii Europejczycy mogliśmy być świadkami...17
  • Wrobiony20 paź 2019, 20:00Historia skazanego na dożywocie i wypuszczonego z więzienia po 20 latach Arkadiusza Kraski to opowieść o zbrodni sądowej dokonanej w majestacie prawa na człowieku, który nawet nie był w pobliżu miejsca przestępstwa.18
  • Wszystkie kłopoty prezesa20 paź 2019, 20:00Druga kadencja miała być dla Jarosława Kaczyńskiego łatwiejsza. Już wiadomo, że nie będzie. W jej trakcie prezes PiS będzie musiał bowiem stawiać czoła nie tylko opozycji, lecz także frakcjom we własnym obozie.24
  • Tusk powinien wystartować20 paź 2019, 20:00Donald Tusk ma największe szanse na wygranie wyborów prezydenckich, w dodatku jest w stanie swoją osobą połączyć całą opozycję – przekonuje Bogdan Borusewicz, wicemarszałek Senatu.28
  • Transfery są częścią polityki20 paź 2019, 20:00Boję się, że Senat pod rządami opozycji z izby refleksji i zadumy szybko by się zmienił w izbę awantur i zadymy. Dlatego spoczywa na nas obowiązek stworzenia w nim większości – mówi Stanisław Karczewski, marszałek Senatu.31
  • Déją vu20 paź 2019, 20:00W schyłkowym PRL-u opozycja demokratyczna wyznawała taką zasadę – kiedy Służba Bezpieczeństwa próbowała kogoś zwerbować, należało opowiadać o tym na lewo i prawo. To rozbrajało przeciwnika. Po co komu agent, o którym wszyscy wiedzą. Przy okazji...33
  • Zróbmy prawybory opozycji20 paź 2019, 20:00Do końca roku opozycja powinna wyłonić wspólnego kandydata na prezydenta – mówi Władysław Kosiniak-Kamysz, prezes PSL.34
  • Operacja: odsunąć Schetynę20 paź 2019, 20:00W Platformie Obywatelskiej narasta atmosfera rozliczeń. Młodzi działacze chcą, by Grzegorz Schetyna przestał kierować partią.38
  • Co obali Kaczyńskiego20 paź 2019, 20:00Prawo i Sprawiedliwość osiągnęło wyborczy sukces i 8 mln głosów poparcia, ale Jarosław Kaczyński zamiast umocnić się na pozycji hegemona, znowu musi walczyć o utrzymanie status quo. Oto 10 rzeczy, które mogą zabrać PiS władzę.42
  • W związku z telefonem20 paź 2019, 20:00Wybieramy smartfony zamiast prawdziwych relacji i komunikatory zamiast rozmów twarzą w twarz. Nawet 2 mln Polaków mogą mieć problem z phubbingiem.47
  • Perły z PRL20 paź 2019, 20:00Meble po dziadkach wracają w chwale do mieszkań młodych Polaków. Można się nimi pochwalić przed gośćmi, ale też nieźle na nich zarobić.52
  • Sądny dzień rosyjskiego sportu20 paź 2019, 20:00Skala afery dopingowej w Rosji jest taka, że flaga tego kraju może na długo zniknąć nie tylko z olimpiad, lecz także z każdych większych zawodów międzynarodowych.56
  • Wizjonerzy znad Wisły20 paź 2019, 20:00Kiedy Steve Jobs wymyślił Maca, IBM wydawał 100 razy więcej pieniędzy na badania niż Apple. W innowacjach nie chodzi tylko o kasę, ale o ludzi, z którymi się pracuje. A tych mamy w Polsce najlepszych na świecie.62
  • Innowatory „Wprost” 2019 rozdane20 paź 2019, 20:00Można nimi pokonać konkurencję albo zdobyć umysły i portfele klientów. Innowacje to broń, którą wykorzystują również polscy przedsiębiorcy. Przekonuje o tym najnowsza edycja Innowatorów „Wprost” – nagrody dla najbardziej innowacyjnych...66
  • Tylko dla odważnych20 paź 2019, 20:00O paliwach przyszłości, sztucznej inteligencji, internecie rzeczy i innych nowych technologiach mówili uczestnicy konferencji „RTMx. Innowacje na rzecz rozwoju”.68
  • W świecie internetu rzeczy20 paź 2019, 20:00Internet rzeczy daje ogromne możliwości, ale nie można zapominać też o zagrożeniach, jakie za sobą niesie – przypomina Maciej Kawecki, dziekan Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie.70
  • Z prądem zmian20 paź 2019, 20:00Rozrasta się sieć stacji ładowania samochodów elektrycznych Grupy ORLEN. Oprócz Polski i Czech, gdzie pojazd naładujemy w 43 miejscach, ładowarki pojawiły się również w Niemczech.72
  • Ewolucja kontra rewolucja20 paź 2019, 20:00To nie innowacyjność rewolucyjna, ale ta stopniowa często przyczynia się do przełomu w firmach i może się stać motorem rozwoju oraz gwarantem ich sukcesu, także na rynkach międzynarodowych.74
  • Innowacyjne wsparcie dla innowacji20 paź 2019, 20:00Wrocławski Park Technologiczny (WPT) wdrożył program rozwoju biznesu Stellar Hub, który pozwala firmom na korzystanie z innowacyjnego wsparcia – produktów i usług biznesowych.76
  • Jak budować szybciej i taniej20 paź 2019, 20:00Innowacje to nie tylko nowe technologie, lecz także nowoczesny model zarządzania procesem budowy. Wprowadza je HM Inwest.77
  • Hotele na piątkę20 paź 2019, 20:00Rozwój i inwestowanie w nowe obiekty hotelowe to strategia Polskiego Holdingu Hotelowego, który pierwszy wprowadził na polski rynek takie marki hoteli jak Courtyard by Marriott, Hampton by Hilton, Renaissance i Moxy. Wkrótce dołączy do nich Vīb.78
  • Uskrzydlony e-commerce20 paź 2019, 20:00Innowacje w Polskich Liniach Lotniczych LOT udowadniają, że ultranowoczesne rozwiązania w transporcie to nie fanaberia, ale standard, którego klienci oczekują.80
  • Zablokować reaktywację wirusa20 paź 2019, 20:00Obudzenie uśpionego wirusa cytomegalii to poważne ryzyko ciężkich, a niekiedy śmiertelnych powikłań przeszczepienia szpiku. Można temu zapobiec – mówi dr hab. Beata Piątkowska-Jakubas, hematolog.82
  • Astmę ciężką można kontrolować20 paź 2019, 20:00Jeszcze niedawno ciężka postać astmy to dla chorych był dramat. Leczenie biologiczne całkowicie zmieniło ich sytuację – mówi dr Piotr Dąbrowiecki, alergolog z Kliniki Chorób Infekcyjnych i Alergologii WIM.83
  • Zapobiec atakom20 paź 2019, 20:00Infekcje, stres, nawet dłuższa podróż czy wystąpienie w pracy mogą się przyczynić do niebezpiecznego ataku choroby. Jest lek, który może temu zapobiec – mówi Nienke Feenstra, dyrektor generalna Takeda Pharma w Polsce.84
  • Kolejny przełom w raku płuca20 paź 2019, 20:00Chcielibyśmy, by rak płuca zmieniał się w chorobę przewlekłą, podobnie jak to się stało w raku piersi – mówi Wiktor Janicki, dyrektor generalny Roche Polska.85
  • Paliwo dla innowacji20 paź 2019, 20:00PGNiG zainwestowało dotychczas w ponad 50 innowacyjnych projektów m.in. w obszarze poszukiwań, wydobycia, magazynowania i dystrybucji surowców naturalnych.86
  • Zielony prąd do twojego auta20 paź 2019, 20:00PGE Polska Grupa Energetyczna to pierwszy w Polsce operator stacji ładowania samochodów elektrycznych, który zapewnia swoim klientom w pełni ekologiczne zasilanie.87
  • Bliżej polskiego rolnika20 paź 2019, 20:00Innowacje w rolnictwie umożliwiają prowadzenie rolnictwa zrównoważonego – mówi Artur Szymczak, dyrektor zarządzający KUHN Maszyny Rolnicze.88
  • Ekstremalne przeprowadzki20 paź 2019, 20:00Przenosimy całe fabryki, całe linie produkcyjne. Maszyny lub ich elementy o wadze nawet setek ton. To praca w ciągłym napięciu, ale i straszna frajda – mówi Robert Samczyk, prezes spółki Protech Motors.89
  • Odpowiedzialna cyfryzacja20 paź 2019, 20:00Jak wykorzystać potencjał innowacji – mówi Łukasz Sibielak z zarządu DHL Parcel Polska, dyrektor ds. systemów informatycznych firmy.90
  • Dzielmy się autem20 paź 2019, 20:00Jesteśmy narodem, który lubi posiadać. My przekonujemy, że auta lepiej używać. Korzystać z niego wtedy, kiedy potrzebujemy, bo tak jest wygodniej i bardziej ekologicznie – mówi Maciej Panek, prezes firmy Panek SA.91
  • Być żaglem i sterem20 paź 2019, 20:00Powolna popularyzacja elektromobilności w Polsce wynika głównie ze słabo rozwiniętej infrastruktury ładowania. Dlatego zaopatrujemy nabywców naszych pojazdów w szybkie ładowarki – mówi Łukasz Blichewicz, prezes zarządu Grupy Assay, inwestora...92
  • Fotowoltaiczne żniwa20 paź 2019, 20:00Energetyka słoneczna ma wielki potencjał. Wykorzystanie go to zysk nie tylko dla środowiska, lecz także dla naszego portfela – mówi Włodzimierz Robaszek, dyrektor generalny i specjalista ds. fotowoltaiki w Solaris Energy.93
  • Technologia jutra20 paź 2019, 20:00Nowe sposoby pozyskiwania i doskonalenia wiedzy, innowacyjne metody leczenia. Nasze projekty otwierają przed użytkownikami zupełnie nowe możliwości – mówi Jerzy Durślewicz, prezes firmy Tomorrow.94
  • Przyszłość dzieje się na naszych oczach20 paź 2019, 20:00Innowacyjność systemowa to nie wszystko. Konieczne są uporządkowane i zaplanowane działania, zorientowane na oczekiwania klienta i przyszłe potrzeby rynku – mówi Mariusz Kazimierczak, dyrektor sprzedaży Geis PL.95
  • Słodkie przekąski nowej generacji20 paź 2019, 20:00Marcin Gortat dołożył swoją cegiełkę do projektu FreeYu, dając swój know-how w obszarze odżywiania sportowców, ich preferencji i wyborów – mówi Bogusław Szladewski, prezes zarządu ZPC Otmuchów SA.96
  • PGE Narodowy wyznacza trendy20 paź 2019, 20:00PGE Narodowy to nie tylko stadion, ale jednocześnie wielofunkcyjna arena, która jest wzorcem dla innych podobnych obiektów – mówi Alicja Omięcka, prezes zarządu operatora PGE Narodowego.98
  • Polacy ruszają na Marsa20 paź 2019, 20:00Już w 2022 r. wyruszy pierwsza na świecie naukowa wyprawa na Marsa. Będzie to polska misja – zapowiadają Artur Chmielewski i Mariusz Sawiński, którzy razem z uczelniami oraz polskimi firmami kosmicznymi przygotowują Polski Program Marsjański.100
  • Wątrobie na pomoc20 paź 2019, 20:00Leki, tłuste potrawy, nadmiar alkoholu – ze świecą szukać osób, które nie szkodzą swojej wątrobie. Jak wspomóc jej pracę?102
  • Z twarzy podobny do nikogo20 paź 2019, 20:00Samotność nie jest najstraszniejszą ceną, jaką może zapłacić artysta. Wykluczenie, napiętnowanie, stygmat szaleńca. Z nimi trudniej się pogodzić – mówi Willem Dafoe, odtwórca głównej roli w filmie Juliana Schnabla „Van Gogh. U bram wieczności”.104
  • Uprawiam techno romantyczne20 paź 2019, 20:00Moje pokolenie kuma więcej, niż się wydaje. Wiemy, że głos ma sens – mówi Mery Spolsky. Artystka właśnie wydała nową płytę „Dekalog Spolsky”.108
  • Sąsiedzi, których nie ma20 paź 2019, 20:00Hiszpańska wojna domowa z lat 1936-1939 i reżim generała Francisco Franco nie doczekały się uczciwej debaty. Dzisiaj artyści pokazują konsekwencje, jakie społeczeństwo ponosi za dekady milczenia.110
  • Tylko miłość20 paź 2019, 20:00Ta opowieść o losie kobiet w XVIII w. niepokojąco współgra z współczesnością – mówi Adèle Haenel, odtwórczyni głównej roli w nagrodzonym za scenariusz na festiwalu w Cannes „Portrecie kobiety w ogniu”.114
  • Wydarzenie20 paź 2019, 20:00Lustro historii Po odważnym, zaskakującym „Pokocie” według prozy Olgi Tokarczuk Agnieszka Holland wraca do bardziej tradycyjnego kina. To cena za możliwość dotarcia do większej publiczności. A „Obywatel Jones” jest ważnym filmem. Jak zwykle...115
  • Film20 paź 2019, 20:00Szaleństwo artysty „VAN GOGH. U BRAM WIECZNOŚCI”, reż. Julian Schnabel, Against Gravity J ulian Schnabel jest dinozaurem bohemy w coraz bardziej korporacyjnym świecie artystycznym. Malarz i reżyser uwielbia obnosić się ze swoim ekscentryzmem,...116
  • Muzyka20 paź 2019, 20:00Środek skali B aranovski swoją karierę buduje krok po kroku i od roku dawkuje piosenki, które z łatwością zdobywają polski eter. „Luźno”, „Zbiór” czy „Czułe miejsce” są powszechnie znane, a część z nich dała artyście przepustkę na największe...117
  • Książka20 paź 2019, 20:00Wielki powrót Z nikanie” to bardzo ciekawa i przejmująca proza wzięta wprost z życia i o życiu mądrze opowiadająca. Za nazwiskiem niezwykle sprawnej pisarsko Izabeli Morskiej kryje się znana choć milcząca od lat autorka kultowej „Absolutnej...118
  • Kalejdoskop20 paź 2019, 20:00Tradycja i nowoczesność P odczas wystawy „Retroperspektywa” można oglądać ponad 50 prac Michała Batorego – głównie plakaty teatralne z Polski i Francji i okładki książek wydawnictwa Drzewo Babel. Pochodzący z Łodzi artysta, nazywany rzemieślnikiem...119
  • Niebrylantowa20 paź 2019, 20:00Co do Olgi, myślę, że jak najbardziej, jestem za! Przez te wszystkie lata od początku lat 90. Tokarczuk wykonała gigantyczną robotę. Wydała dziesiątki książek, z których chyba tylko „Anna In w grobowcach świata” była niestrawna, ale przecież...120
  • Sprzedawcy marzeń20 paź 2019, 20:00W świecie, w którym coaching robi spektakularną karierę, gwiazdy też chcą być coachami, tyle że w wersji premium.122
  • Jestem człowiekiem staromodnym20 paź 2019, 20:00To, co mam w głowie, nie jest efektem jednorazowego objawienia, tylko lektur i podróży, które najczęściej odbywałem, będąc zainspirowany książką.126
  • Kiszone „oliwki” z Podkarpacia20 paź 2019, 20:00Jest rośliną ozdobną, często formowaną w żywopłoty. Ma rodowód dworski, w przeszłości jego krzewy musiały zdobić każdy park pałacowy. Mowa o dereniu, który kryje także kulinarne sekrety.128
  • …prowadzenie rozmowy o podwyżce20 paź 2019, 20:00Uważasz, że zasługujesz na podwyżkę, ale boisz się o nią poprosić? Podpowiadamy, jak przygotować się do rozmowy z przełożonym.129
  • Zrób sobie… Olgę Tokarczuk20 paź 2019, 20:00Prawicowi publicyści natychmiast wytropili sztokholmski spisek przeciwko Polsce. Wgryzamy się w jego szczegóły.130