WZW, czyli wirusowe zapalenie wątroby, może zostać wywołane m.in. przez dwa wirusy – HCV i HBV.
Ile osób w Polsce choruje na HCV i HBV?
Według najnowszych danych, szacuje się, że osób zakażonych wirusem HCV w Polsce jest około 140 tysięcy. Większość z nich nie jest tego świadoma. Ponadto w Polsce żyje od 350 do 450 tysięcy osób z przewlekłym zakażeniem HBV.
Do 2030 roku w Polsce nie będzie WZW? Zegar tyka
Cztery lata temu na Światowym Zgromadzeniu WHO Polska przyjęła strategię, zgodnie z którą w 2030 roku powinniśmy zapomnieć o wirusowym zapaleniu wątroby typu B i C. Zegar tyka. Odliczaniem czasu zajmuje się Fundacja Urszuli Jaworskiej, która na stronie www.panwątroba.pl uruchomiła symboliczny zegar.
„Poza złożeniem podpisu pod strategią WHO niewiele w Polsce się wydarzyło. Nie powstała żadna strategia eliminacji HCV na poziomie lokalnym, nie wprowadzono powszechnie dostępnych i darmowych testów anty-HCV. Po 7 miesiącach funkcjonowania budżetu powierzonego w POZ już wiemy, że wprowadzona tam możliwość badania w kierunku HCV nie pomoże w realizacji celu eliminacji do 2030 roku” – mówi Sebastian Gawlik z Fundacji.
Podkreśla, jak ważne są działania profilaktyczne, zwłaszcza korzystanie z testów anty-HCV.
Wirus HCV nazywany jest często „cichym zabójcą” ponieważ potrafi nawet przez 20 lat działać w ukryciu. Osoby chore często dowiadują się bardzo późno, w momencie pojawienia się już marskości wątroby lub raka wątroby. Dlatego działania profilaktyczne w postaci prostego testu anty-HCV są doskonałą metodą zapobiegania nie tylko przenoszenia zakażenia HCV na inne osoby, ale również zapobiegania nowotworom wątroby, które w naszym kraju niestety w większości spowodowane są zakażeniem wirusem HCV – dodaje.
Czym wirus HCV różni się od HBV?
HCV (hepatitis C virus) to wirus zapalenia wątroby typu C. Natomiast HBV (hepatitis B virus) to wirus zapalenia wątroby typu B.
Jak można zakazić się wirusem HCV?
HCV przenosi się przez kontakt z zakażoną krwią. Do zakażenia może dojść m.in. podczas drobnych zabiegów medycznych, dializy nerek, transfuzji krwi czy wykonywania tatuażu, jeżeli sprzęt nie został wysterylizowany. Część zakażeń jest konsekwencją ryzykownych kontaktów seksualnych, przyjmowania narkotyków (dożylnie lub donosowo), ale też korzystania ze wspólnych akcesoriów (np. maszynki do golenia) z osobą zakażoną.
Jak można zakazić się HBV?
Najbardziej niebezpieczny jest kontakt z krwią osoby zakażonej lub w mniejszym stopniu z jej płynami ustrojowymi. Do zakażenia może dojść podczas przetaczania krwi osób z HBV, używania niejałowych igieł i strzykawek, a także w czasie dializ i zabiegów, gdy dojdzie do przerwania ciągłości skóry lub błon śluzowych. Istnieje duże ryzyko zakażenia drogą seksualną.
Zarówno HCV jak i HBV mogą zostać przeniesione z matki na dziecko podczas ciąży i porodu.
Czy istnieje szczepionka na HCV i HBV?
Nie można zaszczepić się przeciwko HCV, za to możliwe jest całkowite wyleczenie wirusa. Odwrotnie jest w przypadku HBV – nie da się w stu procentach wyleczyć pacjenta, za to istnieją profilaktyczne szczepionki. Obowiązkowo szczepi przeciw HBV się:
- noworodki,
- pracowników służby zdrowia,
- studentów uczelni medycznych,
- pracowników narażonych na zakażenie (np. policjantów czy strażaków).
Gdzie można wykonać test anty-HCV? Kto powinien to zrobić?
Darmowe testy kasetkowe anty-HCV można obecnie wykonać w większości punktów konsultacyjno-diagnostycznych, które należą do Krajowego Centrum ds. Aids coraz w ramach akcji prowadzonych przez różne organizacje pozarządowe. Od połowy ubiegłego roku takie badanie może zlecić również lekarz POZ. Jednak różnie z tym bywa. Zdaniem przedstawiciela Fundacji, w praktyce pacjent często słyszy odmowę lekarza z uzasadnieniem, że POZ wykorzystał już budżet na badania w danym miesiącu.
Większość Polaków choć raz w życiu znalazła się w sytuacji, w której mogła mieć kontakt z wirusem. Zaleca się, aby każdy choć raz w życiu wykonał test lub badanie w kierunku HCV.
Kiedy można zrobić test anty-HCV?
Najbardziej wiarygodny wynik pacjent uzyska po 4–10 tygodniach od kontaktu z wirusem – dopiero wtedy pojawiają się przeciwciała. Dodatni wynik testu oznacza, że pacjent miał kontakt z wirusem HCV. W celu potwierdzenia lub wykluczenia zakażenia należy wykonać badanie HCV RNA (badanie wykazuje obecność materiału genetycznego wirusa HCV w organizmie, pojawia się we krwi obwodowej między 1 a 3 tygodniem od ekspozycji). Dodatni wynik badania HCV RNA oznacza, że pacjent jest zakażony wirusem HCV. Ujemny wynik HCV RNA najczęściej świadczy o tym, że badana osoba nie jest zakażona wirusem, nawet gdy wcześniej we krwi tej osoby stwierdzono obecność przeciwciał anty-HCV.
Mam HCV i co dalej?
Leczenie dla osób ubezpieczonych jest bezpłatne, polega na przyjmowaniu tabletek. Trwa 2-3 miesiące i w większości przypadków kończy się całkowitą eliminacją wirusa z organizmu.
Warto jednak pamiętać, że w przypadku pacjentów z marskością wątroby i zaawansowanym włóknieniem, konieczna jest okresowa (raz na pół roku) ocena USG wątroby, pod kątem raka wątrobowokomórkowego.
Czytaj też:
Ból w prawym boku? Poznaj pierwsze objawy stłuszczenia wątroby i zmień dietęCzytaj też:
Czy plamy na rękach oznaczają chorą wątrobę? Lekarka wyjaśnia