W większości przypadków diagnozowane są naczyniaki łagodne, które nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Są one jednak problemem natury estetycznej, dlatego często zalecane jest ich usunięcie. W tym celu stosuje się np. leczenie chirurgiczne. Zmiany naczyniowe mają także charakter złośliwy – w tym przypadku mamy do czynienia z guzami, które mogą rozwinąć się na każdym etapie życia na skórze oraz narządach wewnętrznych np. wątrobie. Naczyniaki zawsze wymagają konsultacji lekarskiej!
Większość naczyniaków pojawia się na skórze w wieku niemowlęcym, będąc najczęściej występującym nowotworem u dzieci. Jeżeli dzieci przychodzą na świat ze zmianą naczyniową, to mamy do czynienia z malformacją żylną, a nie naczyniakiem. Naczyniaki u niemowląt to jedna z częściej ujawnianych wad rozwojowych, która zwykle nie powoduje wielu problemów natury zdrowotnej. W zależności od rodzaju naczyniaka oraz jego lokalizacji zmiana ta może powodować ból i inny dyskomfort. Jedynie mniej niż 10 proc. diagnozowanych naczyniaków stanowi poważny problem natury medycznej, wymagając m.in. specjalistycznego leczenia. W większości naczyniaki łagodne, bo one najczęściej diagnozowane są u dzieci, stopniowo zanikają. To jedna z cech charakterystycznych naczyniaków.
Naczyniak – co to jest?
Naczyniaki powstają na skutek patologicznych zmian w obrębie naczyń krwionośnych, które powodują ich rozszerzenie. W przypadku naczyniaków wyróżnia się kilka cech charakterystycznych, które pozwalają je odróżnić od np. malformacji naczyniowych. Każdy rodzaj naczyniaka cechuje się określonym obrazem klinicznym, jednak cechą wspólną jest w tym przypadku m.in. szybkie powiększanie się zmiany w 1. roku życia dziecka, a następnie jej stopniowe zanikanie. W przypadku malformacji naczyniowych wzrost zmiany jest powolny i nie ulega ona zanikowi. Diagnostyką zmian na skórze o barwie czerwonej, która wskazuje na pochodzenie naczyniowe, powinien zająć się specjalista.
Większość naczyniaków częściej występuje na skórze dziewczynek oraz kobiet. Choć zwykle rozwijają się na początkowym etapie życia, to może się także zdarzyć, że utworzą się na skórze, błonach śluzowych lub wewnątrz organizmu znacznie później, będąc skutkiem np. zmian hormonalnych. Ze względu na nowotworowy charakter naczyniaków nawet naczyniaki łagodne wymagają odpowiedniego postępowania, które uwzględnia m.in. ich stałą obserwację.
Naczyniaki powstają z różnych naczyń krwionośnych. Mogą być zlokalizowane tuż pod skórą lub znacznie głębiej, sięgając jej kolejnych warstw. Niektóre naczyniaki mogą prowadzić do wystąpienia różnych powikłań zdrowotnych, dlatego niezwykle ważne jest wczesne postawienie diagnozy oraz wdrożenie ewentualnego leczenia.
Naczyniaki – rodzaje zmian naczyniowych
Naczyniaki dzielimy m.in. pod względem charakteru zmian. Zdecydowana większość naczyniaków to naczyniaki łagodne. Do tej grupy należy m.in.:
- naczyniak jamisty,
- naczyniak płaski,
- naczyniak włosowaty,
- naczyniak gwiaździsty,
Te rozrostowe zmiany naczyniowe nie powinny szczególnie niepokoić, zwłaszcza gdy ich rozmiar jest niewielki, a wygląd nie ulega zmianie. Dość nietypowym rodzajem naczyniaków są naczyniaki rubinowe, które częściej pojawiają się u osób dorosłych. Te czerwone punkciki na skórze są związane m.in. z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. Do jednych z większych naczyniaków zaliczamy naczyniaki jamiste, które najczęściej powodują dolegliwości bólowe i wymagają usunięcia. Naczyniaki mogą mieć różną wielkość, jednak zwykle nie przekraczają kilkunastu centymetrów. Olbrzymie naczyniaki występują stosunkowo rzadko, a ich objawy mogą utrudniać normalny rozwój i funkcjonowanie.
Zdarza się, że naczyniaki powstają w dość problematycznej okolicy ust, oka, sromu, co sprawia, że mogą wymagać specjalistycznego leczenia. Pozostawione bez nadzoru, prowadzą do m.in. wad wzroku i innych problemów zdrowotnych. Naczyniaki w pobliżu naturalnych otworów ciała np. wejścia do pochwy, mogą ulec zakażeniu, dlatego w przypadku większych zmian zaleca się dobór odpowiedniej metody ich usunięcia.
W większości przypadków diagnozowane są niewielkie naczyniaki płaskie. Cechują się one dość charakterystycznym wyglądem. Naczyniak powierzchniowy to dobrze ograniczona plama o jasnoróżowego koloru, która z czasem zaczyna stopniowo zmieniać kolor na ciemniejszy.
Do naczyniaków o złośliwym charakterze, które zaliczane są do grupy niebezpiecznych chorób nowotworowych, zaliczamy:
- naczyniomięsaka krwionośnego,
- obłoniaka złośliwego,
- mięsaka Kaposiego.
Zmiany te stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia i życia, dlatego każda nieprawidłowość w obrębie skóry, powinna być konsultowana z lekarzem.
Dlaczego powstają naczyniaki?
Naczyniak może powstać z wielu przyczyn, jednak nadal wszystkie nie zostały do końca poznane. Najczęściej związany jest z niegroźną mutacją genetyczną, ale niektóre naczyniaki mogą wskazywać na poważniejsze schorzenia np. zespoły wad wrodzonych. Do częstych przyczyn powstawania naczyniaków zaliczamy także zaburzenia hormonalne w przebiegu różnych schorzeń np. tarczycy, zaburzeń w funkcjonowaniu narządów wewnętrznych i innych nieprawidłowości, które pojawiają się w czasie rozwoju płodowego, podczas porodu, a także na późniejszych etapach życia. Nie wiadomo, dlaczego naczyniaki częściej występują u dziewczynek i dorosłych kobiet. Jednym z naczyniaków, które pojawiają się tylko u płci żeńskiej, są naczyniaki sromu. Lokalizują się przede wszystkim na wardze sromowej.
Naczyniaki na wargach sromowych – kiedy powstają i jak z nimi postępować?
Naczyniaki na wargach sromowych zwykle ujawniają się w pierwszych tygodniach życia dziewczynki. Ich objawem jest początkowo różowa, niewypukła plama, która z czasem zaczyna się rozrastać. W przypadku niemowląt ujawnienie zmiany jest dość szybkie, bo na wczesnym etapie życia dzieci często odwiedzają lekarza, który dokładnie bada ich stan zdrowia. Choć naczyniak na wardze sromowej pojawia się zwykle bardzo wcześnie, to może także powstać u nastolatki lub dorosłej kobiety. W zależności od rodzaju zmiany ma ona różny wygląd.
Ważne! Każda nietypowa zmiana, która pojawia się na ciele, musi zostać zbadana przez lekarza! W przypadku naczyniaków sromu u niemowląt zwykle zalecana jest jedynie obserwacja pediatryczna, jednak może się zdarzyć, że szybki wzrost naczyniaka zacznie sprawiać poważne problemy.
W przypadku niemowląt i małych dziewczynek naczyniak w obrębie warg sromowych narażony jest na działanie czynników drażniących, które mogą sprzyjać powstawaniu stanu zapalnego w jego obrębie. Infekcja naczyniaka prowadzi m.in. do powstawania ran i owrzodzeń, które mogą trudno się goić. Leczenie w takim przypadku bywa utrudnione ze względu na wiek dziewczynki oraz lokalizację naczyniaka, który przez większość czasu jest ukryty pod pieluszką.
Naczyniak w obrębie wargi sromowej szybko wzrasta w 1. roku życia, co może powodować dodatkowe problemy np. podczas czynności higienicznych. Podobne problemy występują w przypadku naczyniaków u dorosłych kobiet, dlatego zwykle zmiany naczyniowe na wardze sromowej są wskazaniem do wykonania zabiegu, który pozwoli w bezpieczny sposób je usunąć. Brak leczenia może doprowadzić do poważnych powikłań nie tylko zdrowotnych, ale także emocjonalnych, bo naczyniak na sromie może w dorosłym życiu utrudniać lub wręcz uniemożliwiać współżycie.
Metody leczenia naczyniaków sromu
Łagodne naczyniaki nie wymagają skomplikowanego leczenia. Na ich skuteczne usunięcie pozwala obecnie nie tylko chirurgia, ale także medycyna estetyczna. Jeżeli nie znikną do osiągnięcia dojrzałości płciowej lub pojawiają się w dorosłym życiu, to zabieg jest jak najbardziej wskazany ze względu na dolegliwości bólowe oraz niską samoocenę kobiet, które zmagają się z tym problemem.
Obecnie w leczeniu naczyniaków najczęściej zastosowanie znajduje laseroterapia, jednak wybór metody leczenia uzależniony jest m.in. od rodzaju i wielkości zmiany naczyniowej. Sposób postępowania powinien zostać dobrany względem indywidualnych potrzeb. Zabieg laserem nie jest dużym obciążeniem dla organizmu i cechuje się bardzo wysoką skutecznością. Za pomocą lasera można usunąć m.in. naczyniaki płaskie o różnej wielkości. Co ważne, po zabiegu nie pozostają widoczne blizny, a proces gojenia przebiega bardzo szybko.
Czytaj też:
Nerwiak nerwu słuchowego – objawy, przyczyny, leczenie