W dniach 31 stycznia – 1 lutego 2017 roku w Executive Briefing Centre w Brukseli odbyła się konferencja Microsoft Health Innovation Summit, czyli Forum Innowacji Zdrowia organizowane przez firmę Microsoft. Tegoroczne Forum dotyczyło zastosowania najnowszego oprogramowania dla medycyny i koncentrowało się m.in. na cyfrowej transformacji zdrowia, opiece wirtualnej oraz optymalizacji procesów klinicznych i operacyjnych. Jednym z gości wydarzenia był wybitny polski kardiolog prof. Dariusz Dudek, Kierownik II Oddziału Klinicznego Kardiologii oraz Interwencji Sercowo-Naczyniowych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, który zaprezentował zastosowanie wirtualnej rzeczywistości okularów HoloLens w zabiegach kardiologicznych.
Prezentowane podczas konferencji urządzenie HoloLens, wykorzystujące rozszerzoną rzeczywistość pokazuje nam w sposób ciągły obraz, który jest przełączany na okulary. Obraz ten jest rozszerzeniem tego, co widzimy bez okularów HoloLens. Dzięki temu możemy dodatkowo uzupełnić nasz własny obraz o dodatkowe informacje. Mówiąc zatem najprościej HoloLens to komputer umieszczony w okularach, który ma cały zestaw czujników – może rozpoznawać rysy twarzy, skanować, mierzyć, a w oparciu o odpowiednie dane tworzyć wizualizację 3D. W urządzeniu mamy także kamery na podczerwień, które są w stanie określić położenie obiektów wokół. Jak podkreślają twórcy aplikacji, zastosowanie HoloLens jest zależne od oprogramowania, a to z kolei jest ograniczone tylko wyobraźnią twórców.
Prezentacja zastosowania HoloLens w kardiologii na konferencji w Brukseli nie była pierwszym pokazem możliwości urządzenia. Pierwszy raz na świecie Prof. Dariusz Dudek oraz twórca projektu MBA inż. Mateusz Kierepka z krakowskiej firmy MEDapp zaprezentowali zastosowanie rozszerzonej rzeczywistości HoloLens w tej dziedzinie w grudniu 2016 roku podczas Międzynarodowych Warsztatów Kardiologii Interwencyjnej New Frontiers in Interventional Cardiology (NFIC) w Krakowie. Pomysłodawcy pokazali wtedy, jak wykonać badanie EKG z użyciem HoloLens. Prof. Dudek, Dyrektor NFIC we współpracy z MedApp SA zaprojektował także wirtualny zabieg przezcewnikowej implantacji zastawki aortalnej przechodząc przez wszystkie elementy zabiegu. Tak zaprojektowany zabieg został faktycznie wykonany dzień później w Krakowskim Szpitalu Specjalistycznym im. Jana Pawła II w Krakowie. Jaką wartość dla chirurgów ma używanie HoloLens?
– Obraz tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego załadowany do oprogramowania Microsoftu, a następnie przetworzony na rzecz rekonstrukcji obrazu trójwymiarowego, ale w technice hologramu daje operatorowi poczucie wglądu w serce człowieka – czyli chirurg jest jakby wewnątrz organizmu. Pozwala to na znacznie dynamiczniejszą analizę obrazu i jest pomocne przy planowaniu zabiegów. Załadowanie hologramów pozwala obejrzeć drogę dojścia do uszkodzonej struktury serca np. zastawki serca, pozwala zaplanować umieszczenie zastawki w odpowiednim miejscu, a także zbadanie przed operacją odległości odpowiednich struktur m.in tego, czy odpowiednia proteza nie upośledzi nam napływu do tętnic w sercu – tłumaczy Prof. Dudek.
Dzięki HoloLens lekarz może przejść przez wszystkie etapy zabiegu, zobaczyć wszystkie struktury i przygotować się na to, co może go spotkać podczas samego zabiegu. Obrazowanie z wykorzystaniem HoloLens i odpowiedniej aplikacji to przeskok technologiczny w stosunku do stosowanych dziś metod. Dzięki HoloLens lekarz ma również możliwość wideokonsultacji, co oznacza, że tego samego pacjenta mogą widzieć w dokładnie tym samym czasie specjalista w Polsce oraz w innym miejscu na świecie, a drugi lekarz także może zobrazować i zaplanować proponowane wykonanie zabiegu.
Oprogramowanie MedApp i urządzenie HoloLens to także dokumentacja medyczna w jednym miejscu. Na podstawie raportów, wyników badań, analiz, które trafiają do centralnego raportu o pacjencie, lekarze w jednym miejscu mają jego pełną dokumentację medyczną i mogą z niej korzystać.
– W roku 2017 jesteśmy świadkami dużego przełomu technologicznego w zastosowaniu najnowszych systemów oprogramowań informatycznych w rozwoju medycyny, zarówno pod względem gromadzenia dokumentacji, ale co ważniejsze pomocnych w procesie diagnozowania, a szczególnie projektowania, wspomagania terapii, szczególnie zabiegowych. Tu już nie chodzi tylko o telemedycynę, ale o wirtualną medycynę, tak aby wiele procesów diagnostycznych, terapeutycznych i gromadzenia dokumentacji medycznej wyszło z ery analogowej i zostało przetransformowanych na rzecz cyfrowych systemów wspomagających diagnostykę i terapię, a także prewencję – mówi prof. Dudek.
Prócz prezentacji zastosowania HoloLens w medycynie, konferencja dotyczyła również nowych możliwości gromadzenia danych. Podczas Forum firma Microsoft ogłosiła, że w najbliższych dniach udostępni światu platformę informatyczną, która może być wykorzystywana do gromadzenia danych medycznych, umieszczania wszelkich danych w chmurze, które dzięki możliwościom technologicznym firmy Microsoft mogą być dużo lepiej chronione pod względem bezpieczeństwa jak i możliwości przetwarzania danych niż lokalne serwery. Jesteśmy zatem na przełomie dużej rewolucji w zakresie rozumienia zastosowania systemów informatycznych w medycynie, ponieważ stale trwa debata czy wszystkie dane dla wszystkich jednostek medycznych w niedalekiej przyszłości powinny być umieszczone w chmurze, czy też mieścić się na lokalnych serwerach, w których gromadzone są dane dla jednej danej jednostki medycznej.
– Programiści Microsoft z USA zapowiedzieli konferencję roboczą z naszym zespołem z Uniwersytetu Jagiellońskiego i krakowską firmą MedApp na rzecz stworzenia oprogramowania, które szybciej przetworzy obraz ładowany z tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego i doprowadzi do automatycznego obrysowania konturu struktur serca, co umożliwi jego segmentację, tak by system inteligentnie uczył się interpretacji obrazu oraz wspomagania decyzji przy planowaniu zabiegu na sercu – wyjaśnia prof. Dudek.