Wzrok – król zmysłów

Wzrok – król zmysłów

Niebieskie oczy
Niebieskie oczy Źródło: Fotolia / Subbotina Anna
Oczy są integralną częścią całego ciała, a ich praca jest z nim całkowicie zharmonizowana. Zdrowy organizm to zdrowe oczy.

Oko to narząd doskonały – jest kamerą i aparatem fotograficznym w jednym. Jest niezwykle ruchliwe, co zawdzięcza sześciu mięśniom zlokalizowanym w oczodole. Powieka jest dla oka niczym aktywny płaszcz ochronny – nie tylko chroni je przed urazami mechanicznymi, ale też przy każdym mrugnięciu rozprowadza po powierzchni oka cienką warstwę płynu łzowego, który jest wydzielany m.in. przez gruczoły łzowe. Samo nawilżenie oka ma zasadnicze znaczenie dla jego dobrej kondycji.

Spojówka, czyli zewnętrzna warstwa gałki ocznej, chroni przed zarazkami. Niekiedy i ona sama ulega zapaleniu albo zakażeniom bakteryjnym lub wirusowym. Jest jeszcze przezroczysta rogówka, która umożliwia dotarcie promieni świetlnych do siatkówki. Oko jest zbudowane jeszcze z wielu innych części. Jeśli któryś z elementów tej skomplikowanej machiny niedomaga, zaczynamy źle widzieć. Oczy są też swego rodzaju barometrem zdrowia – ich stan zwykle odpowiada kondycji całego organizmu. Z wiekiem dochodzi do wielu niekorzystnych zmian spowodowanych nie tylko starzeniem się, lecz także niewłaściwą dietą, odwodnieniem, nieprawidłowym oddychaniem i zbyt małą aktywnością fizyczną.

Woda, dieta, ruch

– Dieta złożona ze zbyt dużych ilości węglowodanów kosztem białka i tłuszczu przy niskiej aktywności fizycznej prowadzą nie tylko do otyłości, cukrzycy, nadciśnienia, miażdżycy, ale także do niedotlenienia układu nerwowego i oczu. A to z kolei przyspiesza występowanie chorób takich jak zaćma, jaskra, zwyrodnienie plamki czy zespół suchego oka – mówi prof. Zbigniew Zagórski, założyciel Ośrodków Chirurgii Oka. Lekarze zalecają dietę bogatą w warzywa i owoce, picie dużych ilości wody, a także oddychanie głębokie (przeponowe) oraz przynajmniej pół godziny dziennie aktywności fizycznej (spacer, rower, basen, nordic walking itd.).

– W celu ochrony i wzmocnienia oczu zalecamy ponadto suplementy diety, takie jak luteina, astaksantyna, melatonina, witaminy z grupy B, zwłaszcza B3, B6, B12, duże dawki witaminy C, a także wyciąg z miłorzębu, kurkuminę i kwasy omega-3 – dodaje prof. Zagórski. Warto ograniczyć czas, który spędzamy przed telewizorem, komputerem, a także korzystanie ze smartfona. Te urządzenia emitują promieniowanie, które w dużych dawkach jest szkodliwe dla oczu, a poza tym długie wpatrywanie się w ekran komputera

Światło przy pracy

Dobre widzenie wymaga dobrego oświetlenia, zwłaszcza przy wykonywaniu prac wymagających precyzji i podczas czytania. Jednak trzeba pamiętać, że przy długotrwałym wytężaniu wzroku oczy mogą zacząć boleć. Bez względu na to, jaką pracę wykonujemy, najkorzystniej jest, jeśli światło nie migocze i pada z tyłu w kierunku patrzenia. Pomieszczenie, w którym oglądamy telewizję albo pracujemy przy komputerze, powinno być tak oświetlone, aby źródła światła nie odbijały się od ekranu. Jeśli mamy wadę wzroku, to należy ją korygować, w przeciwnym razie oczy szybciej się męczą, a widzenie nie jest optymalne. Korygowanie wad wzroku jest szczególnie ważne u dzieci.

KIEDY OKO JEST SUCHE

Pieczenie oczu, uczucie ciała obcego pod powiekami, przekrwienie spojówek – to wszystko mogą być objawy zespołu suchego oka. Ta dolegliwość jest spowodowana m.in. upośledzoną produkcją łez i ich nieprawidłowym składem. Inne czynniki, które mogą ją wywołać, to przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu czy praca przy komputerze (wpatrując się w ekran, rzadziej mrugamy), a także zanieczyszczenie powietrza. Sprzyjają jej powstaniu: wiek (powyżej 40. roku życia), zaburzenia hormonalne, menopauza, stosowanie leków, a także choroby autoimmunologiczne. – W przypadku wystąpienia objawów suchego oka, w celu łagodzenia dolegliwości i poprawy nawilżania, należy oprócz sztucznych łez stosować tzw. higienę powiek, która polega na kompresach rozgrzewających, masażu brzegów powiek i czyszczeniu specjalnymi płynami –tłumaczy prof. Zagórski. Trzeba to robić codziennie, tak jak codziennie myjemy zęby, wtedy nie dokucza nam suche oko. Na co dzień pamiętajmy o zwyczajnym, poczciwym mruganiu. Zbyt rzadkie powoduje intensywne parowanie łez, a więc zaczerwienienie i pieczenie. Tymczasem regularne, odruchowe wykonywanie tej prostej czynności nawilża i czyści oczy, rozluźnia mięśnie twarzy i czoła. No i zapobiega marszczeniu brwi.

BÓL OCZU – SYGNAŁ OSTRZEGAWCZY

Ból oczu może sygnalizować niegroźną dolegliwość wywołaną np. przeciążeniem wzroku czy podrażnieniem spojówek, ale także może oznaczać poważną chorobę. Dlatego bólu oczu nigdy nie należy lekceważyć. Niewielki ból oka i pieczenie to objaw zapalenia spojówek. Silny ból oka, który pojawia się nagle i promieniuje do kości twarzy, niekiedy na tył głowy i któremu towarzyszy utrata ostrości widzenia może oznaczać atak jaskry. Ból oczu może też sygnalizować zapalenie błony naczyniowej, a także zapalenie nerwu wzrokowego. Z kolei zapalenie nerwu wzrokowego, które dotyczy pozagałkowego fragmentu oka, często jest pierwszym objawem stwardnienia rozsianego.

KONTROLA U OKULISTY

Ważne, by pamiętać o okresowych badaniach okulistycznych w celu wczesnego wykrycia zagrożeń dla oczu. U dorosłych kontrolne badania okulistyczne powinny być wykonywane minimum co dwa lata. Po 40. roku życia zaczynają rozwijać się takie choroby jak jaskra czy zwyrodnienie plamki (AMD), dlatego warto takiemu badaniu poddać się raz w roku. Schorzenia te początkowo nie zaburzają widzenia, jednak w późniejszym okresie mogą prowadzić do całkowitej ślepoty. Osoby z grupy ryzyka, np. chorzy na cukrzycę, powinni takie badanie wykonywać częściej (nawet dwa razy w roku), ponieważ w ich wypadku ryzyko wystąpienia zmian na dnie oka, zaćmy czy jaskry jest większe niż u ludzi zdrowych. U tych pacjentów ważna jest kontrola cukru we krwi, bo utrzymanie go na odpowiednim poziomie może opóźnić proces chorobowy lub nie dopuścić do powstania schorzenia. Częściej do okulisty powinny się zgłaszać także osoby cierpiące na choroby zapalne tkanki łącznej (choroby reumatyczne, naczyń), układu nerwowego, np. stwardnienie rozsiane, oraz nowotwory. Warto dbać o wzrok codziennie, tak by widzieć jak najlepiej i najdłużej, do późnej starości.

Partner tekstu

Logotyp

Artykuł został opublikowany w 19/2017 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 19/2017 (1785)

  • Rewolucje są tylko kwestią czasu7 maj 2017, 20:00Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie – wieszczył kanclerz Jan Zamoyski. No to spójrzmy. Historia pierwsza, obiegła w ubiegłym tygodniu Polskę. Uczennica zdająca maturę, podobno dobra, z klasy dwujęzycznej, wniosła na salę...3
  • Niedyskrecje parlamentarne7 maj 2017, 20:00BARDZO DUŻO DZIEJE SIĘ W OBOZIE ZJEDNOCZONEJ PRAWICY. Antoni Macierewicz, szef MON, mocno zezłościł się na komisję, która wypchnęła z partii jego najbliższego współpracownika Bartłomieja Misiewicza, uznając, że nie nadaje się on do pełnienia...6
  • Obraz tygodnia7 maj 2017, 20:0033 mln zł tyle w 2016 r. Polacy wydali na szkocką whisky – szacuje Scotch Whisky Association. Czyni to z naszego kraju 16. rynek na świecie. Wygrana Football Baby i Karate Kid w jednym, czyli córka sportowej pary Lewandowskich, przyszła na świat....8
  • Info radar7 maj 2017, 20:00Komedia pomyłek Słowa, że aktorzy oraz politycy to osoby o wielu twarzach, w numerze 16 „Wprost” stały się ciałem. Zawierzyliśmy bowiem agencji fotograficznej East News i przy tekście o Annie Smołowik, grającej w „Uchu Prezesa” Pierwszą Damę,...10
  • Łódź (nie) łączy7 maj 2017, 20:00RAFAŁ GÓRSKI W UBIEGŁYM TYGODNIU W ŁODZI ROZPĘTAŁA SIĘ BURZA W ZWIĄZKU Z PROPOZYCJĄ PREZYDENT HANNY ZDANOWSKIEJ, która zaproponowała likwidację tramwajów podmiejskich. W ich miejsce miałyby się pojawić autobusy elektryczne i infrastruktura...10
  • Zdarzyło się jutro7 maj 2017, 20:00W święto flaga wisi i powiewa. Tak jak konstytucja.12
  • Wegetarianie wszystkich opcji…7 maj 2017, 20:00prof. Magdalena Środa, filozofka, feministka WSZYSCY ROZPACZLIWIE SZUKAMY PRZYCZYN OBECNYCH PODZIAŁÓW. Gdzie zakopany jest topór? Co nas najgłębiej dzieli? Jedną z niebanalnych odpowiedzi na to pytanie można znaleźć w książce Marty Zaraski...13
  • Magia polskich konstytucji7 maj 2017, 20:00CHĘTNIE WEZMĘ UDZIAŁ W REFERENDUM KONSTYTUCYJNYM. Po pierwsze, skoro głosowałem w referendum Bronisława Komorowskiego, to mogę w każdym. Po drugie, aby zrobić przyjemność obecnemu prezydentowi, którego lubię, mimo że niełatwo wyjaśnić mi za co. Po...13
  • Gra o tron7 maj 2017, 20:00Współpracownicy Donalda Tuska twierdzą, że w 2020 r. były szef PO gotów jest stanąć do wyścigu prezydenckiego. Ten plan mogą jednak pogrzebać Andrzej Duda i… Grzegorz Schetyna.14
  • Sędzia w marszu z Platformą7 maj 2017, 20:00JAN ŚPIEWAK Na portalu społecznościowym prof. Andrzej Rzepliński zaprosił mnie na demonstrację organizowaną przez PO. Wywołało to we mnie konsternację. Czy były sędzia Trybunału Konstytucyjnego powinien występować jako rzecznik jednej partii? Już...20
  • Sukces nigdy nie jest ostateczny7 maj 2017, 20:00Nie mam pretensji do lidera PO za to, że podkupił nam posłów. Ale to nie znaczy, że mają nas oni oczerniać, używając kłamstw.21
  • Manewry samorządowe7 maj 2017, 20:00Obrońcy samorządów i obecnej ordynacji wyborczej chcą protestować w Warszawie. Tymczasem żadnych zmian w prawie wyborczym nie będzie, bo PiS wycofał się ze wszystkich swoich pomysłów. Na razie.22
  • Pan Adrian wychodzi z cienia7 maj 2017, 20:00EWA WANAT Pan Andrzej Duda przypomina mi czasami kukułkę w zepsutym zegarze. Całymi tygodniami schowany i nieobecny, jak np. w trakcie samobójczej szarży polskiej dyplomacji w Brukseli. A potem nagle, w jakimś zupełnie niespodziewanym momencie,...25
  • Gdzie się leczyć?7 maj 2017, 20:00Przedstawiamy szpitale ortopedyczne oraz placówki zajmujące się terapią nowotworów przewodu pokarmowego, które leczą najszybciej i najskuteczniej.26
  • Filadelfijski konsensus w Otwocku10 maj 2017, 15:37Odpowiednia logistyka wystarczy do skrócenia długich kolejek w ortopedii – mówi prof. Wojciech Marczyński ze szpitala im. prof. A. Grucy w Otwocku.34
  • Ortopedia de lux7 maj 2017, 20:00O jakości leczenia mówią dr n. med. Grzegorz Adamczyk, ordynator CM Gamma, oraz dr n. med. Paweł Lis z Kliniki Lekmed.36
  • Plan na czyste powietrze7 maj 2017, 20:0060 przeszkolonych ekodoradców i nawet 880 mln euro z Unii Europejskiej to plan władz Małopolski na poprawę jakości powietrza w regionie.37
  • Braniccy kontra naród7 maj 2017, 20:00Spadkobiercy hrabiego Adama Branickiego od 19 lat walczą o odzyskanie majątku, w tym pałacu w Wilanowie. Muzealnicy dowodzą, że już przed wojną dobra te przejął Skarb Państwa. Za długi.39
  • Szkoła sobków7 maj 2017, 20:00Polscy uczniowie nie lubią i nie potrafią współpracować – wynika z właśnie ogłoszonych badań. Bez tej umiejętności mają w przyszłości marne szanse na rynku pracy.44
  • Kapitalizm Uber alles7 maj 2017, 20:00W ciągu trzech lat Polska stała się dla Ubera trzecim rynkiem w Europie. Ale miliony złotych zarobionych nad Wisłą denerwują coraz bardziej.46
  • Dziurawa deska ratunku7 maj 2017, 20:00Fundusz Wsparcia Kredytobiorców praktycznie nie działa. Urzędnicy alarmują, że banki nie mają interesu, aby pomagać klientom, bo niewykorzystane środki mają wrócić na ich konta.50
  • Hossa Bessa7 maj 2017, 20:00Górnik szuka sponsora Wśrodę w Katowicach rusza Europejski Kongres Gospodarczy. Jeśli pojawi się na nim wicepremier Mateusz Morawiecki, gorące powitanie mogą urządzić mu tam górnicy. Są wściekli, że wicepremier już ponad rok zastanawia się, co...54
  • Północne eldorado7 maj 2017, 20:00Orły „Wprost” zawędrowały do Białegostoku – miasta, które powoli staje się regionalnym centrum biznesowym.55
  • Business Gate nagradza7 maj 2017, 20:00TOP Profesjonalistów 2017 Liczy się jakość produktów i usług, zadowolenie klientów, profesjonalizm zespołu. W kwietniu br. najlepsi menedżerowie zarządzający w różnych branżach odebrali wyróżnienia TOP PROFESJONALISTA 2017 magazynu Business Gate....56
  • Dane jak złoto7 maj 2017, 20:00Internet rzeczy zmieni biznes, sposób produkcji i komunikacji. Kto się nie dostosuje, nie przetrwa – mówi Maciej Kranz, wiceprezydent Cisco.58
  • Know How7 maj 2017, 20:00Czas na konserwatyzm Smartfony LG wyrosły wreszcie z młodzieńczego okresu eksperymentowania. Po modułowym LG G5 nadszedł czas na prostotę, elegancję i konserwatyzm. Taki jest właśnie G6, najnowszy flagowiec koreańskiej marki. Jak przystało na...60
  • Sposób na polski węgiel7 maj 2017, 20:00Nowoczesna, wydajna i rentowna – taka ma być powstająca w Lubelskim Zagłębiu Węglowym kopalnia Jan Karski. Prairie Mining wierzy w sukces, dlatego inwestuje w polski węgiel.62
  • Francuska dżuma albo cholera7 maj 2017, 20:00Z punktu widzenia Warszawy rywale we francuskich wyborach prezydenckich to fatalni kandydaci. Marine Le Pen za bardzo kocha Władimira Putina, a Emmanuel Macron najchętniej wyrzuciłby Polskę z UE.64
  • Portugalska Częstochowa7 maj 2017, 20:00Papież jedzie do sanktuarium w Fatimie, które od 100 lat jest elementem tożsamości narodowej Portugalczyków.69
  • Własne miejsce w Hiszpanii7 maj 2017, 20:00Słońce 300 dni w roku. 200 km urokliwych plaż. Po zapaści hiszpańskiego rynku nieruchomości Costa Blanca znów zaczyna ściągać międzynarodowych inwestorów, również drobnych.71
  • Wzrok – król zmysłów7 maj 2017, 20:00Oczy są integralną częścią całego ciała, a ich praca jest z nim całkowicie zharmonizowana. Zdrowy organizm to zdrowe oczy.72
  • Filtr dla oka7 maj 2017, 20:00Nie dbamy o oczy ani nie dostarczamy im tego, co pomaga je chronić. Efekt? Ponad 70 proc. dorosłych ma problemy ze wzrokiem.74
  • Kiedy za mało jest łez7 maj 2017, 20:00Nasze oczy każdego dnia są narażone na różne czynniki drażniące. Dlatego tak istotne jest, by odpowiednio o nie dbać i je nawilżać.76
  • Ostatni lot „Kościuszki”7 maj 2017, 20:00Do pasa lotniska Okęcie zabrakło im 40 sekund lotu. 30 lat temu doszło do najtragiczniejszej katastrofy w historii polskiego lotnictwa. Główni winowajcy nie chcieli przyjąć do wiadomości informacji o jej przyczynach.79
  • Uzależniony od walki7 maj 2017, 20:00Sebastian Fabijański został obwołany przez kolorową prasę najseksowniejszym polskim aktorem. W filmie „Gwiazdy”, który właśnie wchodzi na ekrany, gra jednego z głównych bohaterów. Nam opowiada o pracy nad rolą i miłości do piłki.82
  • Alfabet „Gwiazd”7 maj 2017, 20:00Każda produkcja filmowa ma swoje sekrety i triki. Nie można zdradzić ich wszystkich, bo czy kino zachowałoby wówczas swą magię? Z pewnością możemy jednak uchylić rąbka tajemnicy i opowiedzieć o niektórych zdarzeniach z życia filmu. Uwaga, tego nie...84
  • Takie kopciuszki byliśmy...7 maj 2017, 20:00Nikt nie odbierze mi emocji, zaangażowania i przeżyć – mówi Jan Banaś, polski piłkarz, reprezentant i mistrz Polski. Rozmawiała Anna Serdiukow Widział pan film. Pewnie. Bardzo mi się podobał, no może za wyjątkiem kilku rzeczy. Jakich? Scena z...88
  • Jan Kidawa-Błoński: To się państwu spodoba7 maj 2017, 20:00KAŻDY PONOĆ MOŻE WYMIENIĆ PONAD STO KSIĄŻEK, które uważa za najlepsze, które w jakimś stopniu ukształtowały to, kim jest. Ja też mógłbym pewnie godzinami wymieniać ważne dla mnie tytuły, ale chcę się skupić na dwóch. Książką, która zrobiła na mnie...90
  • Wydarzenie7 maj 2017, 20:00TEATR Do szczęścia bez księcia Nie Kopciuszek, a ogarnięta traumą po śmierci matki Młoda Dziewczynka; nie przystojny książę, a zagubiony i stroniący od ludzi młody mężczyzna; nie zła macocha, a opętana kultem młodości kobieta – tak w skrócie...92
  • Koniecznie!7 maj 2017, 20:00KSIĄŻKA Prawdziwi „Narcos” KULTOWY SERIAL „NARCOS” PRZYPOMNIAŁ niesamowitą historię Pabla Escobara, kokainowego barona z Kolumbii lat 80. i 90. Al Capone to przy nim druga liga. Escobar nie dość, że zarabiał setki milionów dolarów, prowadził wojny...93
  • Powyżej średniej7 maj 2017, 20:00teatr Wspomnień czar Na polskich scenach coraz więcej polityki. Trochę tęskno za zgrabnie opowiedzianą historią i za zwykłym człowiekiem. Aby taki projekt się powiódł, wystarczy dobra literatura, dobry aktor i reżyser, który tej dwójce nie będzie...94
  • Bez entuzjazmu7 maj 2017, 20:00MUSICAL Bulwar bez blasku Sunset Boulevard” to w twórczości Andrew Lloyda Webbera tytuł nie najważniejszy, ale znaczący. Przedstawienie według filmu Billy’ego Wildera pomyślane jest tak, by stało się benefisem aktorki wcielającej się w rolę Normy....96
  • Polityczne gwiazdy i meteory7 maj 2017, 20:00RYSZARD CZARNECKI Minęło już przeszło 30 lat (O tempora, o mores!), gdy zacząłem spotykać polityków znanych na arenie międzynarodowej. Zaczęło się od Belgii. Jako bardzo młody człowiek odwiedzałem rodzinę mojej matki chrzestnej – rodowitej...98