Czy nadciśnienie jest przeszkodą w nurkowaniu? Kiedy pomimo podwyższonego ciśnienia można nurkować, a kiedy jest to już przeciwwskazanie?
Chociaż jednym z efektów zanurzenia w wodzie jest wzrost wartości ciśnienia tętniczego, łagodne nadciśnienie, zwłaszcza gdy jest skutecznie kontrolowane, nie jest przeciwwskazaniem do płetwonurkowania w żadnej z podwodnych dyscyplin. Należy jednak zwrócić uwagę na farmakoterapię, gdyż działania niepożądane niektórych z leków mogą spowodować większe problemy, niż choroba, z powodu której zostały przepisane.
I tak dla przykładu beta-adrenolityki zmniejszają tolerancję wysiłku i zwiększają ryzyko bradykardii, a co za tym idzie, zwiększają ryzyko zasłabnięć, co pod wodą jest szczególnie groźne.
Inhibitory konwertazy są często stosowane u pacjentów z uwagi na dobrą tolerancję, jednak jedno z ich głównych działań niepożądanych – kaszel – zaledwie dokuczliwy na powierzchni, podczas nurkowania może się okazać nie lada problemem.
Z kolei diuretyki mogą nasilać odwodnienie, a to istotnie zwiększa ryzyko choroby dekompresyjnej. Jak widać, dobór leków, które będą skuteczne, dobrze tolerowane i bezpieczne pod wodą, to spore wyzwanie dla lekarza nurkowego.
Jednak umiarkowane i ciężkie postaci nadciśnienia tętniczego, jak również nieskuteczna (w tym niesystematyczna) farmakoterapia powinny pociągać za sobą brak zgody na nurkowanie. Wynika to przede wszystkim z istotnie zwiększonego ryzyka udaru mózgu, ale także przeciążenia lewej komory serca i powikłania pod postacią niedokrwienia miokardium i/lub obrzęku płuc.
Czy dla osoby z nadciśnieniem to różnica, czy nurkuje się z fajką czy z butlą?
Odpowiedź na to pytanie znowu uzależniona jest od rodzaju nurkowania. Snorkeling (czyli pływanie po powierzchni wody z maską i fajką), nie jest de facto nurkowaniem i w zakresie ryzyka nie różni się istotnie od np. jazdy na rowerze. Zakładając, że aktywności tej towarzyszą komfortowe warunki (ciepła woda, brak falowania i prądów), to bez większych przeszkód można wyrazić zgodę nawet osobie z nadciśnieniem tętniczym.
Natomiast tzw. freediver nurkujący na znaczną głębokość podlega podobnym zjawiskom fizycznym jak płetwonurek oddychający pod wodą z butli. Trzeba podkreślić, że w przypadku nurkowania z zatrzymanym oddechem dochodzą dodatkowe ograniczenia związane z niedotlenieniem tkanek oraz wpływem ciśnienia hydrostatycznego istotnie zmniejszającego objętość płuc i, co za tym idzie, wpływającego na dystrybucję krwi w obrębie klatki piersiowej. W tym przypadku należy być dużo bardziej ostrożnym i ten rodzaj aktywności powinien być zarezerwowany wyłącznie dla osób całkowicie zdrowych.