Stomatolog – czym zajmuje się dentysta?

Dentysta czy stomatolog?

Leczeniem zębów, jamy ustnej oraz obszarów twarzoczaszki zajmuje się lekarz stomatolog. Taki tytuł przysługiwał przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej absolwentom uczelni medycznych, którzy ukończyli pięcioletnie studia magisterskie na kierunku lekarsko-dentystycznym. Po 1 maja 2004 roku zaczęto używać tytułu lekarz dentysta. Dziś obie te nazwy – decyzją Naczelnej Izby Lekarskiej – funkcjonują wymiennie.

Ograniczone prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty przyznaje Okręgowa Izba Lekarska. Aby je uzyskać, stomatolog musi się zgłosić do rejestru lekarzy i złożyć tam odpowiedni wniosek wraz z innymi wymaganymi dokumentami. Pozwoli mu to m.in. na przystąpienie do Lekarsko-Dentystycznego Egzaminu Końcowego. Tylko pozytywne zaliczenie tego egzaminu (na poziomie co najmniej 56%) daje pełne prawo wykonywania zawodu. Ci, którzy ukończyli studia przed 1 października 2016 roku, muszą również odbyć roczny staż podyplomowy.

Jakie są specjalności lekarsko-stomatologiczne?

Stomatologia to dość rozległy dział medycyny, który nie ogranicza się jedynie do leczenia zachowawczego czy kanałowego zębów. W Polsce absolwenci kierunku lekarsko-dentystycznego mają do wyboru 9 specjalizacji. Są to:

• stomatologia zachowawcza z endodoncją,
• stomatologia dziecięca,
• chirurgia stomatologiczna,
• chirurgia szczękowo-twarzowa,
• ortodoncja,
• protetyka stomatologiczna,
• periodontologia,
• zdrowie publiczne,
• epidemiologia.

Stomatologia zachowawcza zajmuje się profilaktyką próchnicy i leczeniem chorobowo zmienionych tkanek zęba. Z kolei endodoncja, czyli leczenie kanałowe, skupia się na leczeniu miazgi zęba i tkanek okołowierzchołkowych. Jest to najbardziej popularny dział stomatologii, z którym my, jako pacjenci, najczęściej mamy do czynienia.

Stomatologia dziecięca zwana jest inaczej pedodoncją. Ten dział stomatologii skupia się na leczeniu zębów najmłodszych pacjentów – zarówno mlecznych, jak stałych. Bardzo ważną rolę odgrywa tu profilaktyka. Takie zabiegi, jak lakierowanie czy lakowanie zębów, wzmacniają szkliwo i zmniejszają ryzyko pojawienia się próchnicy. Równie ważna jest prawidłowa higiena zębów i jamy ustnej.

Chirurgia stomatologiczna nazywana jest też małą chirurgią jamy ustnej. Do dentysty chirurga udamy się wówczas, gdy będziemy musieli usunąć np. zęby mądrości czy te, które się jeszcze nie wyrżnęły. Usunięcie torbieli twarzoczaszki, leczenie ropni, zespołów bólowych twarzoczaszki czy łagodnych nowotworów – tym również zajmuje się lekarz specjalizujący się w tej dziedzinie stomatologii.

Chirurgia szczękowo-twarzowa zajmuje się leczeniem złamań, zmian zapalnych i nowotworów w obrębie twarzoczaszki. Ten dział medycyny wyłonił się na przełomie XIX–XX wieku z chirurgii ogólnej. Mogą się w nim kształcić zarówno dentyści, jak i lekarze po innych kierunkach medycznych.

Ortodoncja, nazywana też ortopedią szczękowo-twarzową, zajmuje się zapobieganiem, rozpoznawaniem i leczeniem wad zgryzu. Podczas kuracji stosuje się aparaty ortodontyczne (stałe i ruchome).

Protetyka stomatologiczna, czyli pedodoncja, zajmuje się odtwarzaniem ubytków uzębienia, a także przywracaniem właściwych funkcji narządu żucia. Wykorzystywane są do tego protezy dentystyczne wykonywane m.in. z metali lub ich stopów, a także porcelany. Mogą to być zarówno protezy stałe (np. implanty), jak i ruchowe.

Periodontologia, znana też pod nazwą parodontologia, skupia się na profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia i śluzówki jamy ustnej. Jedną z najczęstszych chorób, z którą musi walczyć lekarz specjalizujący się w tej dziedzinie, jest parodontoza.

Takie specjalizacje, jak zdrowie publiczne i epidemiologia, skierowane są zarówno do stomatologów, jak i lekarzy innych specjalności.

Kiedy należy iść do lekarza stomatologa?

Tu również obowiązuje zasada – im wcześniej (i częściej), tym lepiej. Dlatego tak ważne są wizyty kontrolne, które powinny się odbywać przynajmniej raz do roku. Pozwolą one wykryć problem na początkowym stadium. Im wcześniej zostanie podjęte leczenie, tym mniej bólu nam sprawi i krócej będzie trwało.

Należy przy tym zaznaczyć, że wizyty u lekarza stomatologa powinny być regularne. Powinny też bezwzględnie dotyczyć każdej grupy wiekowej.

Na niezaplanowaną wizytę z kolei musimy się udać jak najszybciej, gdy zaczniemy odczuwać ostry ból zęba lub zauważymy m.in.:

• stan zapalny w jamie ustnej,
• zaczerwienione, obrzęknięte dziąsła,
• nasilającą się nadwrażliwość na zimne lub gorące napoje,
• nieprzyjemny zapach z ust.

Jakie są najczęstsze badania stomatologiczne?

Jedną z podstawowych czynności, którą wykonuje lekarz stomatolog podczas pierwszej wizyty w gabinecie, jest dokładny wywiad lekarski. Zostaniemy m.in. zapytani o to, czy kiedykolwiek w przeszłości wystąpiły u nas reakcje alergiczne na jakikolwiek preparat.

Następnie zbadany zostanie stan naszego uzębienia i błon śluzowych jamy ustnej. Niekiedy do dokładnego zdiagnozowania naszego problemu konieczne będzie wykonanie RTG pojedynczego zęba lub dostarczenie pantomogramu, dającego panoramiczny obraz wszystkich naszych zębów. Zdjęcia rentgenowskie pozwolą wykryć niewidoczne gołym okiem zmiany chorobowe, w tym m.in. torbiele.

Trudniejsze do zdiagnozowania przypadki będą wymagały wykonania takich badań, jak tomografia komputerowa czy badania USG.

Jakie choroby leczy stomatolog?

Jak podaje internetowe wydanie Encyklopedii PWN, do nowoczesnych zadań stomatologii należy m.in.:

• zapobieganie i leczenie próchnicy oraz chorób przyzębia,
• leczenie wad zgryzu,
• usuwanie ognisk zakażenia zębopochodnego,
• wczesne leczenie zapaleń miazgi zębowej.

Dodać do tego należy leczenie nadwrażliwości zębów, urazowych uszkodzeń zębów czy wszelkich wad rozwojowych zębów.

Jakie zabiegi wykonuje stomatolog?

Do najczęściej wykonywanych zabiegów stomatologicznych zaliczyć możemy:

• zachowawcze i kanałowe leczenie zębów,
• usuwanie zębów (zarówno mlecznych, jak i stałych),
• chirurgiczne leczenie złamań zębów,
• płukanie kieszonki dziąsłowej,
• usuwanie ropni i torbieli,
• leczenie chorób ślinianek i żuchwy,
• leczenie złamań kości szczęki,
• rekonstrukcję tkanek miękkich jamy ustnej.

Czy zabiegi stomatologiczne są bolesne?

Na szczęście dawno już minęły czasy, gdy wizyta w gabinecie stomatologicznym wiązała się ze strachem czy bólem. Stary sprzęt dentystyczny zobaczyć możemy jedynie w filmach, podobnie jak i tak niegdyś popularne złote zęby.

Postęp, który zaszedł w stomatologii w ostatnich dziesięcioleciach, sprawił, że niemal wszystkie zabiegi są teraz bezbolesne. Wystarczy krótkie ukłucie i odpowiedni środek znieczulający. Również sprzęt wykorzystywany do zabiegów jest bardzo nowoczesny, co znacznie przyspiesza i ułatwia pracę.

Czy do dentysty trzeba mieć skierowanie?

Udając się do dentysty, nie trzeba mieć żadnego skierowania.

Gdzie można znaleźć sprawdzonego lekarza stomatologii?

Szukając dobrego dentystę lub dentystkę, warto jest podpytać znajomych. Wielu z nich ma spore doświadczenie w tym zakresie i już wybrało najlepszego, dla siebie, specjalistę. Opinia ich nie zawsze będzie zgodna z naszą, warto jednak potraktować to jako punkt wyjścia.

Czasami jednak nie chcemy (lub nie możemy) skorzystać z usług specjalisty poleconego nam przez znajomych. Wówczas pomocne będą różnego rodzaju serwisy i fora internetowe. Z łatwością znajdziemy tam specjalistę, który cieszy się największym zaufaniem swoich pacjentów.