Szkarlatynę wywołują paciorkowce. Czy ta choroba jest groźna?

Szkarlatyna to zakaźna choroba wieku dziecięcego, która wciąż budzi strach. Wywołują ją bakterie ze szczepu paciorkowców, które są przenoszone drogą kropelkową. Co trzeba wiedzieć o szkarlatynie?

Przyczyny szkarlatyny

Szkarlatyna (inaczej płonica) to bakteryjna choroba zakaźna, która najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym, ale chorują na nią także dorośli. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w sezonie jesienno-zimowym. Chorobę wywołują bakterie ze szczepu paciorkowców (Streptococcus pyogenes), które wywołują również anginę.

Bakterie te przenoszą się drogą kropelkową w czasie kichania, kaszlu, przez kontakt ze śliną lub wyziewami z dróg oddechowych. Szkarlatyną można zarazić się również przez kontakt z zakażonymi przedmiotami, m.in. zabawkami, dlatego choroba tak szybko rozprzestrzenia się w przedszkolach.

Na szkarlatynę nie chorują niemowlęta do 6 miesiąca życia, ponieważ posiadają odporność bierną przekazaną im w okresie ciąży.

Objawy szkarlatyny

Objawy szkarlatyny początkowo są niejednolite. Dziecko zaczyna skarżyć się na ból gardła, dostaje również wysokiej gorączki (nawet do 40 stopni Celsjusza). Pojawia się również osłabienie, ból mięśni, dreszcze, powiększenie migdałków. Czasem rodzice mogą wyczuć u dziecka przyspieszone tętno. Objawy choroby przypominają anginę.

Choroba postępuje gwałtownie. Gorączka nie spada, a początkowo biały nalot na języku zmienia kolor na malinowy, to jedna z charakterystycznych cech choroby.

W drugim lub trzecim dniu choroby na ciele pojawia się wysypka, która ma charakter plamisty. Nie pojawia się ona tylko w okolicy ustno-bródkowej (tzw. blady trójkąt Fiłatowa). Początkowo ma kolor jasnoróżowy, by z dnia na dzień przybierać ciemniejsze zabarwienie. Krosty najbardziej widoczne są na brzuchu, w pachwinach. Wysypka trwa kilka dni, później zaczyna blaknąć. Całkowicie znika dopiero po około 2 tygodniach, wtedy na podeszwach stóp i na dłoniach skóra zaczyna się łuszczyć.

U dorosłych przy szkarlatynie pojawia się rumień na twarzy.

Prawidłowa diagnostyka szkarlatyny

Szkarlatynę ciężko zdiagnozować, zwłaszcza w początkowym etapie choroby. Często wykonuje się wymaz z gardła, który pozwala potwierdzić zakażenie paciorkowcami. Pediatra lub internista mogą również zalecić wykonanie morfologii. Wtedy zwraca się uwagę na podwyższoną liczbę białych krwinek i wzrost OB.

Jak leczy się szkarlatynę?

Szkarlatynę leczy się antybiotykami. Zaleca się penicylinę, a w przypadku uczulenia podaje się antybiotyki z grupy makrolidów, np. erytromycynę czy klarytromycynę. Kuracja trwa minimum 10 dni, a leczenia nie można przerywać nawet gdy wysypka zacznie blaknąć, a gorączka ustąpi.

Chorego trzeba również systematycznie nawadniać i podawać mu pokarmy o płynnej konsystencji. Na gorączkę zaleca się chłodne okłady i ibuprofen lub paracetamol. Przechorowanie szkarlatyny zapewnia trwałą odporność.

Powikłania po szkarlatynie

Powikłania choroby następują rzadko. Jeśli jednak wystąpią, są to:

• zapalenie ucha środkowego
  
• ropne zapalenie węzłów chłonnych
• ropne zapalenie zatok obocznych nosa
• ostre zapalenie kłębuszków nerkowych
• wrzodziejące zapalenie migdałków
• posocznica