Toksokaroza: choroba brudnych rąk niebezpieczna dla dzieci

Toksokaroza to choroba brudnych rąk, którą dzieci najczęściej zarażają się w czasie zabawy w piachu. Biorąc do buzi brudne zabawki czy jedząc przekąskę lub owoce nieumyty rękami, dzieci mogą zarazić się glistami kocimi lub psimi, wywołującymi choroby pasożytnicze. To niebezpieczna i niestety częsta sytuacja.

Czym jest toksokaroza?

Toxocara to choroba pasożytnicza, którą wywołują nicienie – glisty psie (toxocara canis) lub kocie (toxocara cati). Nazywana jest zespołem larwy wędrującej, co obrazuje rozwój tej choroby.

Po 2-4 tygodniach od spożycia jaj glist, w jelicie cienkim wykluwają się larwy, które za pośrednictwem krwi dostają się do różnych narządów. Zwykle szybko giną, ale pozostawiają po sobie ziarniniaki, komórki nabłonkowate, które tworzą skupiska w zajętych przez glisty narządach.

Przyczyny toksokarozy

Choroba pasożytnicza rozwija się na skutek połknięcia jaj glist. Może do tego dojść z różnych powodów:

• na skutek dostania się do buzi piachu zanieczyszczonego glistą toxocara
• z powodu spożycia nieumytych owoców lub warzyw skażonych jajami glist
• na skutek nieumycia rąk po zabawie w piaskownicy
• przez kontakt z nieodrobaczonymi zwierzęciami

Objawy toksokarozy

Zespół larwy wędrującej objawia się:

• gorączką lub stanem podgorączkowym
• zmęczeniem
• bólami głowy, brzucha
• bólami mięśni
• wysypkami skórnymi
• powiększeniem węzłów chłonnych
• kaszlem

Rodzaje toksokarozy

Wyróżnia się kilka postaci toksokarozy:

• toksokaroza bezobjawowa – brak objawów i brak konsekwencji zakażenia
• toksokaroza trzewna – larwy przenikają do wątroby, czasem mogą również przedostać się do płuc. Chorobę diagnozuje się przez morfologię (wysoka ilość eozynofilii i podwyższone enzymy wątrobowe). Objawia się ogólnym poczuciem zmęczenia, stanem podgorączkowym, bólami brzucha, wysypkami skórnymi
• toksokaroza oczna – zwykle dotyczy jednego oka i objawia się zapaleniem naczyniówki. Choroba może nawet doprowadzić do odwarstwienia siatkówki
• toksokaroza mózgowa – choroba objawia się silnymi bólami głowy i padaczką. Czasem bywa mylona z guzem mózgu

Diagnostyka toksokarozy

Chorobę diagnozuje się przez morfologię oraz wykonanie badania serologicznego, które pozwala potwierdzić obecność przeciwciał igG we krwi. W zależności od tego, gdzie lokalizuje się choroba, wykonuje się również badania rentgenowskie, np. brzucha czy płuc.

W przypadku dolegliwości ze strony gałki ocznej, konieczne jest wykonanie badania dna oka, a przy toksokarozie mózgu pobranie płynu z mózgu i wykrycie w nim larw glist.

Jak uchronić dziecko przed toksokarozą?

Bardzo ważne jest przestrzeganie zasad higieny i pilnowanie dziecka, by nie brało brudnych rąk do buzi. Istotna jest również rodzicielska czujność i ostrożne wybieranie miejsc do zabawy. Pomoże w tym kilka nawyków:

1. Na każdy spacer zabieraj ze sobą żel dezynfekujący do rąk i mokre nawilżane chusteczki
2. Jeśli wybierasz się na dłuższą przechadzkę, zabierz dziecku przekąski, których nie musi trzymać bezpośrednio w ręku, czyli np. nie bułkę, ale mus owocowy wyciskany w tubce lub pokrojone na cząstki owoce, które zje widelczykiem
3. Zwracaj uwagę na piaskownice, w których bawi się dziecko. Wybieraj te ogrodzone i bezpieczne dla dzieci, gdzie nie wchodzą zwierzęta i gdzie nie widzisz wałęsających się kotów
4. Nie zostawiaj małego dziecka samego w trakcie zabawy – gdy stracisz czujność, może ono zatracić się w zabawie i zapomnieć o zasadach, które mu wpajałeś
5. Tłumacz dziecku, dlaczego nie wolno brać brudnych rąk do buzi. Dzieci rozumieją więcej niż myślimy!

Leczenie toksokarozy

Chorobę leczy się przez podawanie leków przeciwpasożytniczych. Substancjami czynnymi są w nich dietylkarbamazyna lub albendazol. Leki przyjmuje się przeważnie przez 2 tygodnie, po tym czasie leczenie osiąga pełną skuteczność. Efekty w morfologii obserwuje się po dłuższym czasie, ponieważ poziom przeciwciał opada bardzo wolno.