Hormony tarczycy wpływają na cały organizm. Dowiedz się o nich więcej!

Tarczyca (gruczoł tarczycowy) to jeden z wielu gruczołów dokrewnych, które odpowiedzialne są za wydzielanie i uwalnianie do krwi warunkujących przebieg reakcji biologicznych hormonów. Dzięki ich działaniu mogą m.in. prawidłowo przebiegać reakcje metaboliczne.

Czym jest tarczyca?

Tarczyca jest gruczołem wydzielniczym, który swoim kształtem przypomina motyla. Składa się z dwóch płatów. Płaty tarczycy połączone są pasem tkanki gruczołowej – biegnie on w poprzek tchawicy. W początkowym okresie rozwoju zarodkowego tarczyca ma postać kieszonkowatych wypustek, które są połączone z gardzielą, jednak dość szybko, bo na początku 5. tygodnia ciąży, staje się niezależną strukturą komórkową.

Tarczyca jest gruczołem, który występuje u wszystkich kręgowców, niezależnie od ich budowy morfologicznej. Gruczoł ten odgrywa jednak największą rolę w organizmie ssaków, do których zaliczamy także ludzi. Funkcjonowanie tarczycy uwzględnia wydzielanie i uwalnianie do krwiobiegu hormonów tarczycy. Ilość hormonów tarczycy w organizmie przekłada się na efektywność przebiegu większości kluczowych dla zdrowia reakcji biologicznych. Zaburzenia w wydzielaniu hormonów tarczycy mogą przez dłuższy czas pozostawać niezauważone, a ich objawy często są bagatelizowane.

Budowa tarczycy

Jak już zostało wspomniane, tarczyca zbudowana jest z dwóch płatów oraz pasa tkanki gruczołowej, czyli tzw. cieśni. Budujące tarczycę komórki nabłonka sześciennego tworzą puste w środku pęcherzyki – tyreocyty. Są one otoczone torebką łącznotkankową, w której oprócz komórek sześciennych znajduje się także produkowana przez nie wydzielina – tzw. koloid tarczycy. Komórki sześcienne o budowie pęcherzykowej magazynują hormony, oprócz nich w budowie tarczycy wyróżniamy także komórki przypęcherzykowe, czyli komórki C tarczycy. Choć tarczyca składa się z dwóch płatów, to najczęściej nie są one jednakowej wielkości.

Jakie hormony wydziela tarczyca?

Tarczyca produkuje trzy hormony – trijodotyroninę (T3), tyroksynę (T4) oraz kalcytoninę. Proces uwalniania hormonów tarczycy kontrolują przysadka mózgowa oraz podwzgórze. W przypadku mechanizmu uwalniania hormonów tarczycy mamy to czynienia z tzw. ujemnym sprzężeniem zwrotnym.

W całym organizmie ludzkim rozmieszczone są receptory T3 i T4, czyli receptory hormonów tarczycy. Za transport hormonów tarczycy w organizmie odpowiadają wydzielane w wątrobie swoiste białka i nieswoisty czynnik albuminowy. Aby organizm funkcjonował w prawidłowy sposób, konieczne jest wytwarzanie i uwalnianie stałej ilości hormonów tarczycy.

Tyroksyna

Tyroksyna (T4) to aminokwas, który jest aktywnym składnikiem wydzielanego przez tarczycę białka hormonalnego o nazwie tyreoglobulina (Tg). Tyroksyna zaliczana jest do grupy parahormonów. Zawiera w swojej cząsteczce 4 atomy jodu. Tyroksyna odpowiada za uwalnianie energii we wszystkich tkankach organizmu.

Nadmiar wydzielanej tyroksyny przyśpiesza podstawową przemianę materii; niedobór tego parahormonu przyczynia się do spowolnienia metabolizmu. W przemianach metabolicznych tyroksyna warunkuje prawidłowy rozpad tłuszczów, wpływa na proces uwalniania glukozy, a także aktywuje niektóre enzymy. Tyroksyna zaczyna wpływać na organizm już w okresie życia płodowego, warunkując rozwój ośrodkowego układu nerwowego oraz pobudzając komórki do wzrostu. T4 wpływa także na inne kluczowe procesy biologiczne, warunkując m.in. prawidłowe działanie gruczołów płciowych oraz wydzielanie glikokortykoidów i somatotropiny.

Trijodotyronina (T3)

Trijodotyronina powstaje z tyroksyny – dzieje się tak na skutek odłączenia od T4 jednego z atomów jodu. Wpływa na przebieg różnych procesów, warunkując m.in. wzrost i dojrzewanie tkanki mózgowej i kostnej oraz rozwój narządów wewnętrznych. Uwalnianie T4 do krwiobiegu reguluje pracę kluczowych dla zdrowia i życia układów m.in. układu nerwowego, pokarmowego, a także układu rozrodczego. I w tym przypadku mamy do czynienia z wpływem na rozwój organizmu już w trakcie życia płodowego.

Kalcytonina

Kalcytonina to białko hormonalne, które wytwarzane jest przez komórki C tarczycy. Kalcytonina wpływa przede wszystkim na pracę przytarczyc, odpowiadając za regulację gospodarki wapniowo-fosforowej organizmu.