Uczulenie na komary – przyczyny, objawy i leczenie. Poznaj również sposoby, które odstraszą te owady

Ukłucie komara u większości osób nie powoduje bardzo uciążliwych dolegliwości. Uczulenie na komary zwykle dotyczy niemowląt i małych dzieci, których układ odpornościowy nie osiągnął pełnej dojrzałości. Najczęściej wraz z wiekiem następuje swoiste uodpornienie się na substancje, które zawiera ślina komarów.

Warto dowiedzieć się więcej na temat objawów uczulenia na komary oraz sposobów zapobiegania ugryzieniom, bo mogą one doprowadzić nie tylko do wystąpienia reakcji alergicznej, ale także łatwo ulegają nadkażeniu bakteryjnemu. Co ważne – drapanie miejsca, w którym powstała swędząca grudka (bąbel na skórze), nasila świąd i zwiększa ryzyko związane z powstawaniem przebarwień i blizn w miejscu ugryzienia. Nadkażenie bakteryjne jest częstym skutkiem drapania skóry i w skrajnych przypadkach może spowodować poważne powikłania.

Przyczyny uczulenia na komary

W Polsce występuje ponad 40 gatunków komarów. Owady te nie są jadowite. Określenia „jad komarów” i „uczulenie na jad komara” są używane w mowie potocznej. Uczulenie na komary wywołują substancje, które zawiera ślina owada. Wystąpienie reakcji alergicznej ma związek z działaniem substancji znieczulających i substancji o właściwościach przeciwkrzepliwych, które zawierają różne komponenty alergiczne. W ślinie komara mogą znajdować się również chorobotwórcze drobnoustroje, jednak w naszej strefie klimatycznej są one niebezpieczne głównie dla zwierząt.

Uczulenie na komary częściej stwierdzane jest u osób nadwrażliwych również na substancje obecne w ślinie innych owadów latających (np. meszek) i owadów biegających (np. pluskiew). Jedynie niektórzy ludzie wykazują silne reakcje niepożądane na ugryzienia komarów. To samo tyczy się objawów nietolerancji i nadwrażliwości na ślinę komarów.

Objawy uczulenia na komary. Jak wygląda uczulenie na komary?

U większości osób po ukłuciu komara pojawia się miejscowy odczyn zapalny w postaci niewielkiego bąbla, w którego obrębie występuje świąd. W przypadku uczulenia na komary może wystąpić alergiczna reakcja natychmiastowa lub reakcja opóźniona. Drapanie, które jest naturalną reakcją na świąd, może dodatkowo podrażniać skórę, nasilając objawy alergii i zwiększając ryzyko uszkodzenia naskórka oraz nadkażenia bakteryjnego.

Objawy związane z typową reakcją alergiczną po ugryzieniu komara to m.in.:

• powstanie na skórze dużego bąbla,
• silny świąd,
• uczucie pieczenia,
• rumień w miejscu ugryzienia.

Silna reakcja alergiczna może utrzymywać się przez dłuższy czas. Niekiedy występują duże lokalne reakcje skórne (zespół Skeetera), na które wskazują m.in. ciepłe obrzęki, rumień, wywołane przez nagłe rozszerzenie naczyń krwionośnych wylewy podskórne, pokrzywka i silny świąd. Zmiany skórne, które są typowe dla zespołu Skeetera, przypominają swoim wyglądem cellulit; może towarzyszyć im podwyższona temperatura ciała.

Leczenie uczulenia na komary

W większości przypadków uczulenie na komary nie wywołuje silnych reakcji alergicznych i nie wymaga specjalistycznego leczenia. Osoby ze stwierdzonymi alergiami skórnymi powinny zachować środki ostrożności, aby uniknąć ugryzień komarów. W leczeniu uczulenia na komary stosowane są przede wszystkim leki przeciwalergiczne. Preparat przeciwhistaminowy może być stosowany doustnie lub miejscowo na skórę. W przypadku większości pacjentów wystarczy posmarować miejsce ugryzienia żelem, który zawiera lek przeciwhistaminowy, aby uciążliwe objawy ustąpiły.

W przypadku cięższych odczynów zaleca się stosowanie leków sterydowych – u niektórych pacjentów np. osób zakażonych wirusem HIV po ugryzieniu komara może pojawić się swędząca grudkowa wysypka, która jest odporna na działanie leków antyhistaminowych.

Jak chronić się przed komarami?

Aby uniknąć uciążliwych dolegliwości, które związane są z ugryzieniem komarów, trzeba skutecznie chronić się przed tymi krwiopijcami. Można m.in. posadzić w ogrodzie i na balkonie lub uprawiać na parapetach rośliny, które wydzielają olejki eteryczne nieprzyjemne dla owadów np. lawendę, komarzycę, geranium, bazylię i rozmaryn. Można również zamontować w oknach moskitiery, które stanowią barierę nie tylko dla komarów, ale także innych owadów.

Przed wyjściem na zewnątrz niezbędne jest stosowanie preparatów odstraszających owady. Dostępne np. w aptekach środki na komary zawierają zarówno substancje chemiczne np. DEET, jak i naturalne olejki eteryczne. Możemy przyrządzić własnej roboty spray na komary – do butelki z atomizerem trzeba wlać wodę oraz dodać naturalne olejki eteryczne np. olejek lawendowy, miętowy, z trawy cytrynowej, geraniowy i rozmarynowy.

Źródła:

• K. Buczyłko, E. Majsiak, A. Wagner, „Alergia na owady niebłonkoskrzydłe”, Alergia Astma Immunologia, 2015, 20 (3), s. 170-177
• J. F. Cantillo, E. Fernandez-Caldas, L. Puerta, Immunological Aspects of the Immune Response Induced by Mosquito, International Archives of Allergy and Immunology, 2014, vol. 165, nr 4. str. 271–282