Do dr Andrew Murphy'ego, alergologa z Pensylwanii trafiła kiedyś kobieta, która jednego dnia poszła na imprezę, wypiła kilka drinków, rano wzięła lek zawierający ibuprofen i poszła pobiegać. Nigdy wcześniej nie reagowała alergicznie ani na alkohol, ani na ten lek, ani na ćwiczenia. A jednak wystąpił u niej zagrażający życiu wstrząs anafilaktyczny.
Czy można być uczulonym na ćwiczenia fizyczne?
Dr Murphy podkreśla jednak, że, technicznie rzecz biorąc, nie można być uczulonym na aktywność. Do uczulenia potrzebne jest zawarte w alergenie (np. orzeszkach ziemnych, sierści kota) białko, które oddziałuje z przeciwciałami w komórkach odpornościowych. Komórki te wyzwalają substancje chemiczne, m. in. histaminę, które powodują reakcje takie jak kichanie, świszczący oddech czy pokrzywkę. Oczywiście podczas ćwiczeń nie dostaje się do organizmu żadne białko, więc o alergii nie może być mowy. Jednak ćwiczenia, w bardzo rzadkich przypadkach, mogą wywołać ten sam zestaw objawów nazywanych anafilaksją wywołaną wysiłkiem fizycznym.
Dlaczego na skutek wysiłku pojawiają się objawy alergii?
Tego nie wiadomo. Badanie opublikowane w 2010 roku na łamach „Current Allergy and Asthma Reports” sugeruje, że endorfiny, uwalniane podczas treningu, pobudzają określone komórki odpornościowe do uwalniania substancji chemicznych takich jak histamina. Inne osoby, jak pacjentka Murphy'ego, doświadczają stanu określanego jako FDEIA, czyli anafilaksji zależnej od posiłku indukowanej wysiłkiem. W ich przypadku zjedzenie określonego posiłku przed treningiem skutkuje pojawieniem się objawów alergii. W przypadku pacjentki Murphy'ego tym „pokarmem” był ibuprofen, alkohol bądź ich połączenie.
Kolejne teorie mówią o tym, że określone pokarmy w połączeniu z wysiłkiem mogą wywoływać reakcję alergiczną czy że ćwiczenia zwiększają przepuszczalność przewodu pokarmowego, umożliwiając alergenom lepszy kontakt z układem odpornościowym. ibuprofen może też dodatkowo zwiększać przepuszczalność i wychwyt alergenów przez organizm, a także bezpośrednio oddziaływać z komórkami odpornościowymi.
Jak zapobiegać objawom alergii po wysiłku?
Eksperci, którzy pisali na temat objawów alergii po wysiłku na łamach „Expert Review of Clinical Immunology” zalecają, by nie jeść nic na cztery godziny przed i cztery godziny po treningu. Pomóc mogą również leki przeciwhistaminowe, o czym pisano w 2001 roku na łamach „American Family Physician”.