Wstrząs anafilaktyczny po ukąszeniu owada – jak postępować?

Wstrząs anafilaktyczny po ukąszeniu owada – jak postępować?

Dodano: 
Osa
Osa Źródło: Fotolia / nataba
W sezonie wiosenno-letnim natura odżywa, a wraz z nią budzą się do życia owady. Jad niektórych z nich może być dla człowieka szkodliwy, prowadzić do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, a nawet śmierci.

Najczęściej występującym ukąszeniem z jakim się spotykamy to ukąszenie przez owady błonkoskrzydłe, czyli osowate – osy, szerszenie, oraz pszczołowate – pszczoła miodna i trzmiele. Choć ich ukąszenie jest bolesne, nie zawsze jest dla człowieka groźne. Czasem jednak zdarza się, że ukąszenie może doprowadzić do anafilaksji. Doskonale wiedzą o tym osoby, które są uczulone na jad tych stworzeń. Trzeba jednak pamiętać, że niektórzy z nas nigdy nie zostali ukąszeni przez żadnego owada i nie potrafią przewidzieć, jak ich organizm zareaguje na jad. Dlatego też wiedzę na temat wstrząsu anafilaktycznego i odpowiednich procedur ratujących życie powinien posiadać każdy z nas.

Anafilaksja – co jest?

– Anafilaksja, to rodzaj nagłej reakcji organizmu na alergen. Rozwija się gwałtownie, zwykle osiąga szczyt nasilenia w czasie 5-30 minut od pierwszych objawów. Zazwyczaj ma charakter ogólnoustrojowy, co oznacza, że równocześnie mogą wystąpić takie objawy jak spadek ciśnienia, wysypka oraz obrzęk górnych dróg oddechowych – wyjaśnia Piotr Gumowski, ratownik medyczny.

Można wyróżnić pięć stopni ciężkości anafilaksji:·

  • Stopień 0 – reakcja miejscowa: zmiany ograniczone w miejscu kontaktu z alergenem- rumień, obrzęk.
  • Stopień 1 – lekka reakcja ogólna: zmiany skórne rozsiane- świąd, pokrzywka, rumień; wyciek z nosa, łzawienie, dysfonia (utrata głosu, zmiana tonu lub chrypka); niepokój, bóle głowy.
  • Stopień 2 – nasilona reakcja ogólna: reakcje skórne jak w stadium 1; hipotonia (niedociśnienie), tachykardia (znaczne przyspieszenie pracy serca), arytmia, duszność, objawy dyspepsji (wymioty, biegunka), odczuwanie lęku.
  • Stopień 3 – groźna reakcja ogólna: objawy wstrząsu anafilaktycznego – ciężka hipotonia, bronchospazm (skurcz oskrzeli) prowadzący do asfiksji (niedoboru tlenu), zaburzenia świadomości.
  • Stopień 4– niewydolność narządowa, niewydolność krążeniowa prowadząca do zatrzymania oddechu.

Czytaj też:
Nie żyje mistrz kolarstwa. Zabiło go ugryzienie owada

Wstrząs anafilaktyczny – postępowanie

– O ile w stopniu 0 oraz 1, każdy sam może i powinien poradzić sobie z reakcja alergiczną, tak od stopnia 2 do 4 należy skorzystać z pomocy medycznej. W pierwszych przypadkach istotne jest, aby usunąć alergen i nie dopuścić do dalszego narażenia poszkodowanego na alergen. Należy zapewnić również drożność dróg oddechowych oraz ułożyć poszkodowanego w pozycji na plecach w uniesionymi kończynami dolnymi. W pierwszych dwóch stopniach wystąpienia reakcji alergicznej, do złagodzenia objawów można użyć ogólnodostępnych środków, takich jak maści / kremy na ukąszenia, wapno rozpuszczalne do picia. W razie nieustąpienia objawów lub pogorszenia stanu zdrowia należy udać się do najbliższej przychodni lekarskiej, Szpitalnego Oddziału Ratunkowego (SOR) lub wezwać Zespół Ratownictwa Medycznego (ZRM) – tłumaczy ratownik medyczny. Stan poszkodowanego może zmienić się bardzo szybko, dlatego ważne jest, by nieustannie go obserwować. Szczególnie, jeśli osoba nie wie, czy może być uczulona na jad owada.

Wstrząs anafilaktyczny – postać ciężka

– W przypadku pojawienia się objawów poważniejszych – duszność, uczucie obrzęku języka, gardła, spadek ciśnienia, omdlenie, należy bezzwłocznie udać się do SOR lub wezwać ZRM. Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, ale oddycha, należy ułożyć do w pozycji bocznej bezpiecznej oraz kontrolować oddech do przyjazdu ZRM. Jeżeli pacjent nie oddycha, należy do przyjazdu pogotowia prowadzić podstawowe zabiegi resuscytacyjne (BLS), czyli UCISKAĆ KLATKĘ PIERSIOWĄ oraz robić WDECHY – sekwencja 30 uciśnięć i 2 wdechy. Należy pamiętać, że nie powinno się opóźniać rozpoczęcia resuscytacji, a uciśnięcia klatki piersiowej są najważniejsze. Jeżeli do zatrzymania krążenia dojdzie w miejscu publicznym to pamiętajmy, że gdzieś w pobliżu może znajdować się defibrylator automatyczny AED, którego powinniśmy użyć – przypomina Piotr Gumowski, ratownik medyczny.

Wzywając ZRM, w trakcie rozmowy z dyspozytorem medycznym (nie mylić z operatorem numeru 112), należy w sposób spokojny podać miejsce gdzie się znajdujemy oraz powiedzieć, iż do zatrzymania krążenia doszło w skutek ukąszenia przez owada (do szło do reakcji alergicznej). Odpowiadamy na wszystkie pytania dyspozytora, możemy też poprosić o wskazówki, jeśli nie wiemy, jak postępować. Co ważne – nie rozłączamy się sami. Rozmowę kończy dyspozytor.

Należy również pamiętać, że osoby, które wiedzą o tym, że są uczulone, i że występuje u nich anafilaksja mogą mieć przy sobie ampułkostrzykawkę z adrenaliną. Podanie jej nie jest niczym skomplikowanym i nie wymaga skończenia studiów medycznych. Żeby podać adrenalinę z gotowej ampułkostrzykawki, należy wyjąc ja z opakowania, zdjąć nasadę igły i podać albo w ramię albo w udo.

Czytaj też:
Domowe sposoby na ukąszenia komarów