Czym jest stopa cukrzycowa i jak wspomóc jej leczenie? Sprawdź!

Stopa cukrzycowa – wiedza od podstaw

Zespół stopy cukrzycowej, czyli tzw. stopa cukrzycowa, jest jednym z wielu powikłań cukrzycy i może występować zarówno w cukrzycy typu 1, jak i 2. Przewlekła i nieleczona cukrzyca może doprowadzić do uszkodzenia nerwów obwodowych, czyli tzw. neuropatii obwodowej. Uznaje się ją za główną przyczynę wystąpienia zespołu stopy cukrzycowej. W wyniku neuropatii dochodzi bowiem do utraty odczuwania bólu oraz temperatury. Dodatkowo w wyniku uszkodzenia nerwów podczas występowania opisywanego tu zespołu może dochodzić do zmiany kształtu stopy, co w konsekwencji może wpływać negatywnie na chód i sprzyja obtarciom i uszkodzeniom. Co więcej – wysoki poziom glukozy we krwi jest przyczyną zmian w naczyniach krwionośnych, co może prowadzić do niedożywienia skóry, która staje się sucha, cieńsza i bardziej wrażliwa. Dużo łatwiej dochodzi do pęknięć, owrzodzeń czy ran. Dodatkowo w cukrzycy obserwuje się słabe krążenie, organizm dostarcza substancje odżywcze do rany dużo trudniej. To spowalnia, a niekiedy nawet uniemożliwia gojenie się ran.

Wskutek braku odczuwania bólu, zmian w strukturze skóry oraz deformacji stopy łatwo o uszkodzenia skóry, które – gdy nie są odpowiednio zaopiekowane i ze względu na słabe krążenie – mogą zamienić się w ranę przewlekłą, trudno gojącą.

Do kryteriów rozpoznania zespołu stopy cukrzycowej możemy przede wszystkim zaliczyć:

• ryzyko wystąpienia owrzodzenia (rany) stopy,
• choroby tętnic obwodowych,
• infekcje stóp,
• zniszczenie tkanek głębokich,
• cechy neuropatii.

Leczenie zespołu stopy cukrzycowej

Ze względu na rozległość i złożoność problemu, leczenie zespołu stopy cukrzycowej jest długotrwałym procesem, który zdecydowanie wymaga podejścia interdyscyplinarnego. W zaplanowaniu właściwej, dobranej do stanu i potrzeb pacjenta terapii pomóc mogą specjaliści zajmujący się trudno gojącymi ranami pracujący w poradniach leczenia ran. Zespół specjalistów zajmujących się leczeniem stopy cukrzycowej powinien składać się z: diabetologa, chirurga, chirurga naczyniowego, ortopedy, wykwalifikowanej pielęgniarki oraz dietetyka, a nawet szewca. Do działań mających na celu wyleczenie stopy cukrzycowej, zalicza się:

• wyrównanie metaboliczne cukrzycy, poprzez redukcję stężenia glukozy we krwi. Ten etap uwzględnia modyfikację diety oraz edukację żywieniową, a także dobranie odpowiednich leków;
• leczenie zaburzeń lipidowych, obejmujące modyfikacje dietetyczne oraz edukację;
• edukację na temat szkodliwości palenia tytoniu i zaprzestanie palenia;
• chirurgiczne operowanie owrzodzeń;
• używanie wkładek ortopedycznych oraz dobór odpowiedniego obuwia, zwłaszcza w przypadku wysokiego ryzyka wystąpienia owrzodzeń;
• antybiotykoterapię i stosowanie miejscowych opatrunków (jeśli występuje zakażenie owrzodzonych miejsc);
• poruszanie się o kulach lub na wózku, w celu odciążenie chorej stopy;
• przeszczep skóry;
• poprawę stanu odżywienia.

Jak wspierać żywieniowo gojenie się rany związanej z zespołem stopy cukrzycowej?

Żywienie podczas gojenia ran odgrywa jedną z kluczowych ról. Owrzodzenia i różnego rodzaju infekcje wiążą się z generalnym pogorszeniem stanu skóry, dlatego ważne jest, aby dieta wspierająca gojenie była pełnowartościowa i wzbogacona w składniki, które przyspieszą proces regeneracji oraz poprawią kondycję narządów. Co jest szczególnie ważne? Jaka jest rola żywienia przy stopie cukrzycowej?

• Zapotrzebowanie kaloryczne u chorego z trudno gojącą raną wzrasta, może być nawet o połowę wyższe niż u osoby zdrowej. Wpływ na zapotrzebowanie na energię ma wiele czynników, między innymi: wiek, płeć, masa ciała, występowanie innych jednostek chorobowych, rozległość rany oraz aktywność fizyczna.
• W przypadku stopy cukrzycowej istotnym elementem jest wyrównanie glikemii, gdyż wysoki poziom glukozy we krwi będzie pogarszać stan pacjenta oraz wpływać negatywnie na gojenie rany. Stąd też dieta pacjenta ze stopą cukrzycową musi charakteryzować się niskim indeksem oraz ładunkiem glikemicznym i odpowiednio dostosowanym do posiłków leczeniem farmakologicznym.
• Istotne jest odpowiednie spożycie kwasów tłuszczowych omega-3, ponieważ wykazują one działanie przeciwzapalne oraz mają pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Dodatkowo tłuszcze ułatwiają wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, w tym witamin A i E, które są silnymi antyoksydantami, wskazanymi przy stanie zapalnym spowodowanym obecnością rany.
• Odpowiednia podaż białka stanowi jeden z najistotniejszych elementów wsparcia żywieniowego podczas gojenia rany. Pełni ono funkcję budulcową i odpowiada za regenerację tkanek. Zapotrzebowanie na białko w okresie leczenia może wzrastać nawet dwukrotnie, a jego niedostateczna podaż może spowolnić gojenie ran w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej.
• Nawodnienie – w celu zadbania o odpowiedni stan napięcia skóry i przepływ krwi przez komórki należy pamiętać o właściwej podaży płynów, czyli piciu wody. Zapotrzebowanie organizmu na wodę zależy od wielu czynników, w tym od składu diety (wyższe przy większej podaży białka i energii – czyli jak jest zalecane w przypadku trudno gojącej rany), temperatury otoczenia, klimatu i aktywności fizycznej. Zwłaszcza u osób starszych występuje zwiększone ryzyko odwodnienia organizmu, co wynika m.in. z odczuwania mniejszego pragnienia niż fizjologiczne zapotrzebowanie.
• Arginina – ważny składnik uczestniczący w procesie gojenia się ran. Gojenie ran to skomplikowany proces składający się z kilku następujących po sobie faz, a arginina jest kluczowa w każdej z nich. Zapotrzebowanie na ten aminokwas znacznie wzrasta podczas gojenia ran, ponieważ jest on niezbędny do produkcji kolagenu (czyli białka, które jest najistotniejsze dla stanu skóry).
• Antyoksydanty – czyli m.in. witamina A, C, E, miedź, mangan czy selen. Wykazują działanie przeciwutleniające, niezbędne w przewlekłym stanie zapalnym na skutek obecności rany.
• Cynk – jeden z mikroelementów odgrywających kluczową rolę w procesie leczenia stopy cukrzycowej. Bierze udział w szeregu przemian zachodzących w organizmie, również w procesie gojenia ran. Niedobór tego składnika wpływa negatywnie na wszystkie fazy gojenia oraz zwiększa ryzyko infekcji.

Kiedy może pomóc Nutridrink Skin Repair?

W przypadku, gdy pacjent nie jest w stanie pokryć swojego wyższego zapotrzebowania na składniki odżywcze na skutek obecności rany, przydatne mogą być doustne preparaty odżywcze dobierane indywidualnie przez lekarza prowadzącego czy dietetyka, takie jak Nutridrink Skin Repair. Jest to przebadany klinicznie doustny preparat odżywczy, określany jako żywność specjalnego przeznaczenia medycznego i może stanowić element postępowania dietetycznego w przypadku odleżyn i innych trudno gojących ran.

Czym charakteryzuję się preparat i dlaczego może stanowić skuteczne wsparcie żywieniowe podczas gojenia się ran (w tym w zespole stopy cukrzycowej)?

• Jest to produkt wysokokaloryczny o podwyższonej zawartości białka, dodatkowo posiada również niski indeks glikemiczny. Takie zestawienie właściwości – ze względu na wcześniej opisane korzyści, wynikające z konieczności uzupełniania białka oraz niskiego IG posiłków – wpisuje się w założenia leczenia żywieniowego stopy cukrzycowej.
• Dodatkowo preparat zawiera argininę oraz cynk, czyli niezbędne składniki w procesie gojenia ran, stymulujące produkcję nowych komórek oraz zmniejszające stan zapalny i ryzyko infekcji.
• W przypadku stopy cukrzycowej niezwykle ważna jest również podaż antyoksydantów, niezbędnych w przewlekłym stanie zapalnym na skutek obecności rany. Nutridrink Skin Repair został wzbogacony w te składniki, co stanowi wygodne uzupełnienie diety, zwłaszcza gdy wystąpiła utrata apetytu.
• Nutridrink Skin Repair posiada formę płynną, dzięki czemu dobrze sprawdzi się m.in. jako dodatek do codziennych posiłków. Preparat występuje w trzech smakach – waniliowym, czekoladowym i truskawkowym, więc może być ciekawym uzupełnieniem deserów czy koktajli.

Zalecane dawkowanie to 1-3 butelki dziennie przez minimum 21 dni, o ile lekarz lub dietetyk nie zaleci inaczej. Preparat dostępny jest w aptekach i w e-sklepie na www.posilkiwchorobie.pl.

Nutridrink Skin Repair to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Do postępowania dietetycznego w przypadku odleżyn i innych trudno gojących ran. Stosować pod nadzorem lekarza.