Cukrzyca: możliwe jest skutecznie zapobieganie powikłaniom

Szacuje się, że w Polsce około 3 mln osób jest chorych na cukrzycę, z czego około 1 mln nie jest tego świadomych.¹ Głównymi powikłaniami cukrzycy są powikłania sercowo-naczyniowe (np. udar mózgu, zawał serca), epizody hipoglikemii, a także powikłania związane z chorobami nerek, zaburzenia wzroku, stopa cukrzycowa.² Koszty cukrzycy w Polsce to co najmniej 7 miliardów złotych, z czego połowa jest związana z powikłaniami. Zgodnie z szacunkami WHO cukrzyca odpowiada bezpośrednio za około 2% zgonów w Polsce. Przedwczesne zgony spowodowane cukrzycą kosztują około 1 miliarda złotych.³

Sercowe problemy cukrzyków

Pacjenci z cukrzycą typu 2 to grupa chorych szczególnie narażona na rozwój powikłań sercowo-naczyniowych. Rozpowszechnienie tego typu schorzeń wśród pacjentów z cukrzycą wynika z faktu, że towarzyszące jej zaburzenia poziomu glukozy we krwi nasilają procesy prowadzące do miażdżycy naczyń.

– Cukrzycę zwykle rozpoznaje się po 50. roku życia już wtedy, gdy choroba jest mocno rozwinięta. Jednym z głównych problemów są powikłania sercowo-naczyniowe. Cukrzyca i jej powikłania, głównie sercowo-naczyniowe, skracają życie o co najmniej 6 lat. A powikłania sercowo-naczyniowe ma prawie ¾ chorych na cukrzycę – mówi prof. dr hab. n. med. Grzegorz Dzida z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

Nowoczesne terapie wyrównują ciśnienie tętnicze, przyczyniają się do obniżenia masy ciała oraz do zmniejszenia liczby hipoglikemii (niedocukrzeń).Dzięki temu znacznie poprawia się jakość życia pacjentów. Nowe grupy leków przeciwcukrzycowych, tzw. leki inkretynowe oraz flozyny, stanowią ogromy przełom w terapii osób z cukrzycą typu 2, gdyż powodują spadek częstości powikłań sercowo-naczyniowych, a przez to zmieniają rokowania pacjentów. Zmniejsza się też liczba niedocukrzeń

– Analogi GLP-1 mają też wartość dodaną, gdyż zmniejszają u chorych na cukrzycę otyłość w sposób znamienny statystycznie – podkreśla prof. Dzida. – Otyłość jest ważnym czynnikiem ryzyka cukrzycy, a zarazem utrudnia skuteczne leczenie tej choroby. Co więcej, ze stosowaniem analogów GLP-1 nie wiąże się ryzyko hipoglikemii (niedocukrzenia), która, jak wskazują badania ostatnich lat, ma ogromne znaczenie w powstawaniu powikłań sercowo-naczyniowych, włącznie z nagłym zgonem sercowym. Co więcej, nowa badania wykazują, że stosowanie analogów GLP-1 u osób w stanie przedcukrzycowym z otyłością redukuje o 80 proc. pojawienie się cukrzycy. Niestety analogi GLP-1 w Polsce nadal nie są refundowane nawet dla grup najbardziej potrzebujących chorych – dodaje prof. Dzida.

Groźne i kosztowne hipoglikemie

Nieodpowiednio leczona cukrzyca może wiązać się z innymi niebezpiecznymi konsekwencjami. Jedynym z nich są epizody hipoglikemii, które szczególnie niepokoją chorych, bowiem mają fundamentalne znaczenie dla pacjentów w kwestii ich fizycznego i psychicznego funkcjonowania. Nawracające epizody hipoglikemii zwiększają też ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, neurologicznych, mikronaczyniowych, chorób układu oddechowego i pokarmowego oraz chorób skóry. Analiza badania ADVANCE⁴ przeprowadzonego na próbie 11 140 pacjentów wskazała, że występowanie ciężkich hipoglikemii zwiększa ryzyko zgonu ponad dwukrotnie w porównaniu z pacjentami, u których nie dochodzi do tego typu zdarzeń.⁵

– Analogi długodziałające to preparaty najnowszej generacji uzyskane dzięki zaawansowanym procesom biotechnologicznym. Są one zbliżone w swoim profilu działania do fizjologicznego profilu stężenia insuliny wytwarzanej w organizmie człowieka. Preparaty te umożliwiają lepsze leczenie cukrzycy poprzez zapobieganie wzrostowi poziomu cukru po posiłku, tzw. glikemii poposiłkowej i lepsze pokrycie zapotrzebowania na insulinę przez całą dobę – mówi prof. dr hab. Tomasz Klupa, kierownik Pracowni Zaawansowanych Technologii Diabetologicznych Katedry Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego

Nowoczesne terapie zabezpieczają nie tylko pacjenta przed powikłaniami, ale także budżet państwa przed ogromnymi kosztami.

– Wdrożenie leczenia nowoczesnymi analogami długodziałającymi znacznie poprawia jakość życia pacjentów. Osoby z cukrzycą otrzymujące tę formę terapii mogą z powodzeniem pracować, uczyć się i być aktywnymi społecznie, redukując ograniczenia wynikające z choroby. Argumenty przemawiające za refundacją nowoczesnych analogów długodziałających, polegające na naukowych dowodach ich skuteczności i dobrej tolerancji, a także korzystne wyniki analiz kosztów leczenia tymi lekami, do tej pory nie były uwzględniane przy ustaleniu list leków refundowanych. Nie należy także zapominać o kosztownych i groźnych atakach hipoglikemii, które przez tego rodzaju terapie są redukowane – dodaje prof. dr hab. Tomasz Klupa.

Ogólnopolska kampania społeczno-edukacyjna „Ścigamy się z cukrzycą” zainicjowana przez koalicję organizacji działających na rzecz osób z cukrzycą w Polsce, ma na celu zwrócenie uwagi na profilaktykę oraz rolę edukacji w kontroli cukrzycy, a także na potrzeby pacjentów i priorytety ochrony zdrowia, w tym dostęp do nowoczesnych terapii. Organizatorami kampanii są: Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej, Koalicja na rzecz Walki z Cukrzycą, Polskie Stowarzyszenie Diabetyków, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pomocy Dzieciom i Młodzieży Chorym na Cukrzycę, Towarzystwo Pomocy Dzieciom i Młodzieży z Cukrzycą, Fundacja Wstańmy Razem, Aktywna Rehabilitacja oraz Fundacja Europejska Klinika Cukrzycy. Mecenasem kampanii jest firma Novo Nordisk.

Organizator Kampanii”Ścigamy się z cukrzycą”

_{Dane pochodzą z raportu Cukrzyca.Ukryta Pandemia (2014)
Dane pochodzą z raportu Cukrzyca.Ukryta Pandemia (2014)
Zapobieganie powikłaniom sercowo-naczyniowym u pacjentów z cukrzycą typu 2. Oszczędności dla płatnika. Korzyści dla pacjenta, Warszawa, grudzień 2016
Badanie ADVANCE, 20 krajów, 11 140 pacjentów
Severe Hypoglycemia and Risks of Vascular Events and Death”, Sophia Zoungas, M.D., Ph.D., Anushka Patel, M.D., Ph.D., John Chalmers, M.D., Ph.D., Bastiaan E.de Galan, M.D., Ph.D., Qiang Li, M.Biostat., Laurent Billot, M.Sc., Mark Woodward, Ph.D., Toshiharu Ninomiya, M.D., Ph.D., Bruce Neal, M.D., Ph.D., Stephen MacMahon, D.Sc., Ph.D., DiederickE.Grobbee, M.D., Ph.D., Andre Pascal Kengne, M.D., Ph.D., Michel Marre, M.D., Ph.D., and Simon Heller, M.D., for the ADVANCE Collaborative Group, The New Journal of Medicine, October 2010.}