Gdy oczy są innego koloru. Na czym polega heterochromia

Oczy są podobno zwierciadłem duszy, jednak u większości osób wyglądają podobnie. Różni je barwa tęczówki, która najczęściej ma kolor piwny, niebieski lub zielony. U osób z heterochromią barwa tęczówki nie jest typowa. W zależności od rodzaju choroby powoduje ona pomieszanie kolorów tęczówki w jednym oku lub występowanie tęczówek w dwóch odmiennych kolorach.

Od czego zależy kolor tęczówek?

Kolor tęczówek jest cechą wielogenową. Co to oznacza? To, jaki kolor tęczówki będą miały nasze oczy, zależy od więcej niż jednego genu. Dzięki temu wyróżnia się wiele fenotypów tęczówki oka, jednak są one związane z barwami podstawowymi. Do podstawowych barw tęczówki zaliczamy kolor zielony, niebieski, szary i brązowy. Mogą mieć one różny odcień i nasycenie.

Kolor tęczówek jest związany m.in. z naszym pochodzeniem. Każda z narodowości ma nieco inny genotyp, co także wpływa na kolor naszych tęczówek. Dziedziczenie koloru oczu nie ogranicza się tylko do dwóch genów, czyli genu od ojca i matki, ale także uwzględnia udział genów dodatkowych, które mogą pochodzić od naszych przodków. Zarówno w przypadku jednobarwnych, jak i różnobarwnych tęczówek mamy do czynienia z bardzo dużą liczbą kombinacji kolorów.

Heterochromia– co to jest?

Heterochromia to jedna z rzadkich wad wrodzonych. W tym przypadku najczęściej nie mamy jednak do czynienia z mutacją genetyczną, która wpływa na stan zdrowia. Heterochromia powoduje, że nieco różnimy się od otaczających nas osób, zyskując znak szczególny, który nie wiąże się m.in. z zaburzeniami wzroku. Może się zdarzyć, że heterochromia będzie jedną z zespołu wad wrodzonych, które wpływają na funkcjonowanie organizmu, jednak sama w sobie nie jest groźnym zaburzeniem. Na skutek mutacji genetycznej oczy osób, u których występuje heterochromia, są innego koloru. „Inność” może dotyczyć jednej lub obu tęczówek.

Heterochromia– rodzaje

Wyróżniamy kilka rodzajów heterochromii. Może być ona wadą wrodzoną lub nabytą. Heterochromia wrodzona może być jednym z zespołu wad wrodzonych, na co wskazuje np. jednoczesne występowanie białego kosmyka włosów lub całkowity brak pigmentacji włosów. Częściej zdarza się, że jest jedynie znakiem szczególnym, który pozwala wyróżnić się z szarego tłumu i nie ma związku z poważnymi zaburzeniami genetycznymi.

Heterochromię wrodzoną zwykle rozpoznaje się około 3. roku życia, gdy u dziecka kolor tęczówek przybierze właściwą barwę. Niemowlęta i małe dzieci mają zawsze niebieskie oczy – z takim kolorem tęczówki przychodzą na świat. Może się zdarzyć, że rozbieżności w kolorze tęczówki będą widoczne jeszcze na etapie niemowlęcym, jednak nie jest to normą.

Heterochromia wrodzona może dotyczyć jednego lub obu oczu. Heterochromia iridium diagnozowana jest wówczas, gdy jedna tęczówka jest np. szara a druga niebieska. Heterochromia iridis dotyczy jednej tęczówki, która może mieć kilka kolorów.

Heterochromia nabyta, czyli pojawiająca się po stabilizacji koloru tęczówki, na różnych etapach życia, to poważniejszy problem. Zawsze zmiana koloru oczu lub wystąpienie innych nieprawidłowości w obrębie gałki ocznej powinno skłonić do szybkiej konsultacji lekarskiej, bo może świadczyć m.in. o nowotworze. Niepokojącym „objawem” jest także pojawianie się na fotografiach nietypowego koloru lub błysku tęczówki.

Kiedy zmiana koloru tęczówki powinna niepokoić?

Podsumowując, heterochromia najczęściej nie jest problemem natury zdrowotnej. Choć zaliczana jest do grupy wad wrodzonych, nie musi negatywnie wpływać na nasze zdrowie. Choroba ta czasami jest jedną z zespołu wad wrodzonych, lecz wówczas też nie jest przyczyną schorzeń, ale ich objawem. Wyjątkiem są sytuacje, gdy zmiana tęczówki oka następuje nagle. To znak, że w organizmie dzieje się coś niedobrego, bo kolor tęczówki, który jest już w pełni ustabilizowany, nie powinien się zmienić. Zmiana koloru tęczówki lub pojawienie się w jej obrębie np. czarnych plam może świadczyć o poważnych schorzeniach.