Mialgia – co to jest, objawy, przyczyny, diagnostyka. Na czym polega leczenie bólu mięśniowego?

Ból mięśniowy, który utrzymuje się przez dłuższy czas, zawsze jest niepokojącym objawem. Mialgia może być związana z różnymi chorobami i zaburzeniami w funkcjonowaniu układu nerwowego. Zaliczana jest także do objawów tzw. zespołu paranowotworowego.

W przypadku dużej grupy pacjentów mialgia związana jest z chorobą układową lub infekcją, dlatego nie można bagatelizować jej objawów. W przypadku dolegliwości bólowych, które wywołuje np. uraz, mamy do czynienia ze stopniowym ustępowaniem uciążliwych objawów. Warto dowiedzieć się więcej na temat rozpoznania mialgii, leczenia bólu mięśniowego, a także schorzeń, które mogą powodować uciążliwe dolegliwości bólowe w obrębie mięśni o ostrym lub przewlekłym przebiegu.

Co to jest mialgia?

Nazwą „mialgia” w terminologii medycznej określa się bóle mięśni o różnym podłożu i charakterze. Oznacza to, że w przypadku odczuwania bólu mięśni zawsze mamy do czynienia z mialgią. Istotne z punktu widzenia osoby odczuwającej bóle mięśniowe jest ich pochodzenie. Najczęściej mialgia związana jest z urazem, przeciążeniem lub naciągnięciem mięśni na skutek aktywności fizycznej oraz np. z infekcją wirusową, która powoduje ból mięśni. Zdarza się jednak, że przewlekła lub nawracająca mialgia ma związek z poważnymi chorobami bądź zespołami chorobowymi oraz niedoborami żywieniowymi.

Zgodnie z definicją – mialgia jest zaburzeniem układu mięśniowego o podłożu receptorowym. Związane z nią dolegliwości mogą trwać krótko i mieć charakter ostry lub utrzymywać się przez długi czas i mieć charakter przewlekły. Mialgia może dotyczyć pojedynczego mięśnia, grupy mięśniowej lub wszystkich mięśni. Stopień nasilenia bólu w przypadku mialgii jest różny. Zdarza się, że dolegliwości bólowe są wyjątkowo silne, co sprawia, że znacznie utrudniają lub uniemożliwiają normalne funkcjonowanie.

Objawy towarzyszące mialgii

W zależności od podłoża mialgii bólowi mięśniowemu mogą towarzyszyć też inne objawy. Zaliczamy do nich m.in.: zaburzenia czucia w obrębie skóry, zmiany skórne, zaczerwienienie i ocieplenie skóry, podwyższoną temperaturę ciała, zaburzenia snu i ogólne złe samopoczucie. Objawy te mogą wskazywać na różne schorzenia, którym towarzyszy mialgia i powinny skłonić do wizyty u lekarza.

Mialgia i jej przyczyny

Można wyróżnić wiele przyczyn mialgii. Do najczęściej wywołujących ból mięśniowy czynników zaliczamy m.in.:

• naciągniecie mięśnia,
• przeciążenie mięśni,
• uraz mięśni.

Intensywny wysiłek fizyczny, zwłaszcza w przypadku osób, które prowadzą na co dzień siedzący tryb życia, powoduje powstawanie po aktywności tzw. zakwasów. Są one jedną z najczęstszych przyczyn bólu mięśniowego. Mamy w tym przypadku do czynienia z niegroźną, szybko ustępującą dolegliwością. Ból mięśni związany z zakwasami wywołuje wysoki poziom mleczanów oraz kwasu mlekowego w mięśniach.

Częsta przyczyna mialgii o ostrym charakterze to także m.in. zakażenie wirusem grypy, którego wczesny objaw stanowi ból mięśni i stawów. Przewlekły ból mięśniowy o zmiennym nasileniu, który zmienia swoją lokalizację, może wywoływać borelioza.

Inne przyczyny mialgii to m.in.:

• niedobory witamin i minerałów oraz zaburzenia stężenia elektrolitów,
• zespół chronicznego zmęczenia (CFS, nazywany też syndromem przewlekłego przemęczenia),
• zaburzenia o podłożu psychicznym,
• choroby endokrynologiczne,
• schorzenia autoimmunologiczne np. toczeń rumieniowaty układowy.

Przyczyny mialgii związane są także z przebiegiem układowych chorób tkanki łącznej, których podłożem jest stan zapalny. Mialgię wywołuje np. zapalenie skórno-mięśniowe i zapalenie wielomięśniowe. Schorzenia, które przebiegają z bólem mięśni to także np. stwardnienie rozsiane i polimialgia reumatyczna. Przewlekły ból mięśni i stawów może być objawem fibromialgii. Charakterystycznym objawem fibromialgii jest ból mięśniowo-stawowy, który obejmuje niemal całe ciało.

Mialgia – diagnostyka

Należy pamiętać, że mialgia może być objawem pierwotnym oraz objawem wtórnym. Jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas lub uporczywie nawraca oraz towarzyszą jej inne objawy np. osłabienie mięśni, uczucie sztywności mięśni i przewlekłe zmęczenie, to nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
U pacjentów z bólami mięśniowymi lekarz pierwszego kontaktu zwykle przeprowadza wywiad lekarski oraz badania fizykalne i zleca różne badania np. morfologię krwi obwodowej z rozmazem, która pozwala sprawdzić, czy w organizmie obecne są wskaźniki zapalne. Bardzo często badania nie wykazują istotnych z diagnostycznego punktu widzenia odchyleń od normy, dlatego pacjenci z bólami mięśniowymi są kierowani do specjalisty neurologa.

Inne badania, które są wykonywane na etapie diagnostyki mialgii to np. badania obrazowe, badanie stężenia elektrolitów i mleczanów we krwi oraz badanie elektromiograficzne. Niekiedy niezbędne jest wykonanie badania histopatologicznego objętej procesem zapalnym tkanki mięśniowej.

Aby ułatwić lekarzowi postawienie prawidłowej diagnozy, niezbędne jest poinformowanie o przyjmowanych lekach oraz czynnikach, które łagodzą lub nasilają objawy mialgii.

Jak wygląda leczenie mialgii?

W przypadku bólu mięśni, który spowodowany jest np. intensywną aktywnością fizyczną, nie jest konieczne leczenie. Terapia rozpoczynana jest, gdy zostaną wykryte schorzenia lub zespoły chorobowe, które stanowią podłoże dolegliwości bólowych. Leczenie mialgii może uwzględniać m.in. leczenie choroby podstawowej, zmianę przyjmowanych leków, zmianę trybu życia, a także rehabilitację i zabiegi z zakresu fizykoterapii. Niekiedy w leczeniu bólu mięśniowego stosowana jest także psychoterapia.

Jak leczyć mialgię domowymi sposobami?

Domowe sposoby na ból mięśni to m.in. stosowanie ciepłych okładów, miejscowo działających preparatów o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, a także preparatów roślinnych np. na bazie ziół tradycyjnie stosowanych w bólach mięśniowych.

Źródła:

• Nicpoń K.W., Bóle mięśniowe i kurcze bolesne w praktyce neurologa, Polski Przegląd Neurologiczny 2007, tom 3, 4, 237-248, Via Medica
• podyplomie.pl/medycyna/21095,bole-miesni-bez-wyraznej-przyczyny-diagnostyka-i-postepowanie; dostęp dnia 19.04.2023 r.