Hiperinsulinemia często mylona jest z insulinoopornością. Tak naprawdę każde z tych pojęć medycznych określa inne schorzenie, choć zarówno hiperinsulinemia, jak i insulinooporność mogą występować w początkowym stadium cukrzycy typu 2.
Hiperinsulinemia a insulinooporność
Coraz częściej diagnozowane są zaburzenia związane z wydzielaniem insuliny i utrzymaniem prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Skutkują one nie tylko różnymi dolegliwościami zdrowotnymi i pogorszeniem samopoczucia, ale także niszczą trzustkę, która odpowiedzialna jest za wydzielanie insuliny i transport glukozy do tkanek. Wskutek zaburzeń w funkcjonowaniu trzustki, pojawiają się zaburzenia gospodarki hormonalnej oraz gospodarki węglowodanowej organizmu, które prowadzą m.in. do rozwoju cukrzycy typu 2.
Hiperinsulinemia to zbyt wysoki poziom insuliny w organizmie. Nadmierna produkcja insuliny wiąże się z insulinoopornością, jednak nie zawsze jest jej skutkiem. O insulinooporności mówimy wówczas, gdy komórki przestają prawidłowo reagować na wydzielaną przez trzustkę insulinę. Mała wrażliwość na insulinę (brak odpowiedniej odpowiedzi na dostarczany do komórek hormon) powoduje, że trzustka zaczyna wydzielać ją w nadmiarze. Z tego względu hiperinsulinemia i insulinooporność są ze sobą powiązane, jednak nie zawsze można określić, które schorzenie rozwinęło się najpierw, a które jest bezpośrednim skutkiem stopniowo nasilających się nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu.
Mechanizm działania insuliny, która produkowana jest w celu utrzymania optymalnego dla zdrowia poziomu glukozy we krwi, nie jest skomplikowany, jednak związane z glikemią zaburzenia często diagnozowane są po dość długim czasie od momentu wystąpienia nieprawidłowości, co skutkuje rozwojem cukrzycy typu 2. W wielu przypadkach cukrzyca typu 2 nie wymaga przyjmowania insuliny, a w kontrolowaniu choroby kluczową rolę odgrywa dieta.
Hiperinsulinemia może zarówno współtowarzyszyć insulinooporności np. spowodowanej zespołem policystycznych jajników (PCOS), jak i występować jako samodzielne schorzenie o podłożu wrodzonym. Nadmierne wydzielanie insuliny może być też objawem niektórych schorzeń nowotworowych.
Hiperinsulinemia – dieta
Dieta przy hiperinsulinemii jest bardzo podobna do diety, którą stosuje się u osób z insulinoopornością. Ważne są przede wszystkim zasady zdrowego odżywiania, które pozwalają regulować wydzielanie insuliny przez organizm. Odpowiednia dieta pozwala też uniknąć pogorszenia stanu zdrowia w związku z pojawieniem się dodatkowych dolegliwości, które są bezpośrednio powiązane z hiperinsulinemią oraz insulinoopornością.
W przypadku wystąpienia zaburzeń związanych z nadmiernym wydzielaniem insuliny oraz zmniejszoną wrażliwością komórek na działanie insulinyzwiększa się ryzyko wystąpienia:
-
nadciśnienia tętniczego,
-
nadwagi i otyłości,
- innych schorzeń typowych dla zespołu metabolicznego.
Zasady diety stosowanej przy hiperinsulinemii oraz insulinooporności uwzględniają:
-
rezygnację ze spożywania wysokoprzetworzonych produktów, które są źródłem cukrów prostych,
-
rezygnację ze spożywania produktów, które są źródłem tłuszczów nasyconych,
-
dostarczanie do organizmu odpowiedniej ilości węglowodanów złożonych, które powinny pokrywać około 60% dobowego zapotrzebowanie organizmu na energię,
-
rezygnację ze spożywania produktów o wysokim indeksie glikemicznym (IG),
-
włączenie do codziennego menu warzyw i owoców oraz produktów pełnoziarnistych,
-
zastąpienie tłustych mięs i wędlin rybami morskimi i słodkowodnymi, owocami morza oraz chudym mięsem,
-
regularne spożywanie posiłków,
-
prawidłowe nawadnianie organizmu,
-
spożywanie zdrowych tłuszczów roślinnych (oliwy, oleje)
- i rezygnację z używek.
Dieta przy hiperinsulinemii wymaga całkowitej rezygnacji z żywności wysokoprzetworzonej m.in. fast-foodów, słodyczy i innych źródeł rafinowanego cukru (napoje gazowane, słodzone soki i napoje owocowe, słodkie przekąski, słodzone produkty mleczne) oraz tłuszczów nasyconych i tłuszczów trans. Bardzo ważne jest uwzględnienie w codziennym jadłospisie produktów, które nie wpływają na podwyższenie poziomu złego cholesterolu oraz pomagają w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Ze względu na to, że hiperinsulinemia często idzie w parze z nadwagą i otyłością, konieczne jest dążenie do zmniejszenia masy ciała i zapobieganie nadmiernemu przybieraniu na wadze.
Ważne: nieodłącznym elementem diety stosowanej przy hiperinsulinemii jest codzienna aktywność fizyczna; szczególnie polecane w tym przypadku są ćwiczenia aerobowe, które powinno się wykonywać co najmniej 5 razy w tygodniu przez około 40 minut.
Czytaj też:
O której godzinie jesz obiad? Od tego może zależeć, czy przytyjesz