Buddyzm – zasady, zwyczaje, dieta buddyjska

Buddyzm – zasady, zwyczaje, dieta buddyjska

Dodano: 
Bazar w Indiach, zdjęcie ilustracyjne
Bazar w Indiach, zdjęcie ilustracyjne Źródło: Fotolia / fot. fotoember

Buddyzm to nurt filozoficzny, który określają cztery szlachetne prawdy, mówiące o istocie cierpienia i o tym, jak się od niego uwolnić. Istnieją różne odłamy buddyzmu, których wyznawcy mieszkają głównie w Japonii i w Tybecie. W Polsce buddyzm cieszy się niewielką popularnością.

Na świecie istnieje kilka form buddyzmu, w tym mahajana, therawada i wadżrajana. Każdy typ ma nieco inne interpretacje nauk Buddy, szczególnie jeśli chodzi o praktyki żywieniowe. Pięć nauk etycznych rządzi życiem buddystów. Jedna z nich zabrania odebrania życia jakiejkolwiek osobie lub zwierzęciu. Wielu buddystów interpretuje to w ten sposób, że nie powinieneś spożywać zwierząt, ponieważ wymagałoby to zabijania.

Buddyści według tej interpretacji zwykle stosują dietę lakto-wegetariańską. Oznacza to, że spożywają produkty mleczne, ale wykluczają z diety jajka, drób, ryby i mięso. Z drugiej strony niektórzy buddyści spożywają mięso i inne produkty zwierzęce, o ile zwierzęta nie są specjalnie dla nich zabijane. Niemniej jednak większość potraw uważanych za buddyjskie jest wegetariańska, mimo że nie wszystkie tradycje wymagają od świeckich wyznawców buddyzmu przestrzegania tej diety.

Założenia buddyzmu

Buddyzm nie jest religią, ale filozofią, która odróżnia się od wszystkich innych religii tym, że nie zakłada wiary w żadnego Boga. Założycielem nurtu fiolozoficznego był Siddharth Gautama, który żył od 560 do 480 r.p.n.e. Zgodnie z legendą żył on w luksusie, wychowywany na dworze, bez dostępu do świata. Kiedy opuścił Pałac Królewski i ujrzał umierających ludzi, został mnichem.

Gautama przyjął imię buddha ("przebudzony") i zaczął głosić swoje nauki. Podróżował po Indiach, ucząc ludzi, jak uwolnić się z własnego cierpienia, rozpoznać naturę człowieka, odnaleźć w sobie boską cząstkę, a także jak miłować i pomagać innym. Po śmierci Buddy jego nauki rozprzestrzeniły się w Indiach, Japonii, Tybecie i innych krajach azjatyckich. Mimo że Budda nie pozostawił po sobie żadnych pism, a jego nurt opierał się na przekazach ustnych, to główne nauki zostały spisane.

Zasady buddyzmu

Budda Śakjamuni wyłożył zasady buddyzmu za pomocą czterech szlachetnych prawd:

  1. Pierwsza Szlachetna Prawda o Cierpieniu
  2. Druga Szlachetna Prawda o Przyczynie Cierpienia
  3. Trzecia Szlachetna Prawda o Ustaniu Cierpienia
  4. Czwarta Szlachetna Prawda o Ścieżce Prowadzącej do Ustania Cierpienia

W co wierzą buddyści?

Buddyści wierzą w osiągnięcie oświecenia. Pojęcie Boga jest im nieznane, ponieważ nie wyznają żadnego Boga. W ich nurcie jednak jest wiele bóstw i demonów, które szanują. Buddyści wierzą w cztery szlachetne prawdy, które starają się wcielać w życiu codziennym. W osiągnięciu oświecenia konieczne jest właściwe dążenie do uwolnienia od cierpienia, właściwe działanie i właściwa mowa. Wierzą również w prawa karmy oraz w zen.

Najnowsza historia buddyzmu

Po tym, jak Chiny zajęły Tybet w latach 50. XX wieku, zainteresowanie tym nurtem filozoficznym w Azji mocno spadło. Dopiero na początku XXI wieku Zachód na nowo zainteresował się buddyzmem, a zasady filozofii Wschodu stały się modne.

Dzisiejsza praktyka buddyzmu skupia się na czterech kierunkach: pragmatycznej orientacji, poszukiwaniu dobra osobistego, ochronie przed niefortunnymi zdarzeniami oraz rytualnemu wzywaniu duchów stróżów, czyli dbaniu o aspekt ducha.

Buddyzm – zasady

Buddyzm skupia się na poszukiwaniu przyczyn cierpienia i drodze do jego ustania. Pierwsza prawda dotyczy narodzin, wieku, śmierci, smutku, straty, rozdwojenia. Druga dotyczy zmysłowej przyjemności, a trzecia to droga do wyrzeczenia się i wyzwolenia z głodu. Czwarta prawda pokazuje, jak możemy uwolnić się od cierpienia przez właściwą myśl, skupienie czy medytację.

Czy Budda wierzył w Boga?

Pierwotny buddyzm był nurtem filozoficznym, a nie religią. Skupiał się na człowieku i na myśleniu, że to w człowieku znajduje się boska cząstka.

Buddyzm a reinkarnacja

Buddyści wierzą, że wszystkie stworzenia na Ziemi są sobie równe. Z tego względu są przeciwni zabijaniu zwierząt. Wierzą również w reinkarnację i w to, że można odrodzić się w kolejnym wcieleniu jako inna istota.

Buddyzm japoński

Buddyzm dotarł do Japonii w VI wieku i szybko zyskał poparcie elit i przedstawicieli rodu cesarskiego. W VII wieku w Japonii powstały pierwsze świątynie buddyjskie, a nurt bardzo się rozprzestrzenił. Obecnie buddyzm wyznaje większość Japończyków, a w Japonii istnieje 13 szkół buddyjskich oraz około 80 tysięcy świątyń japońskich.

Japoński buddyzm to synkretyzm shinto-buddyjski, zawierający również elementy taoizmu, konfucjonizmu i chrześcijaństwa. Zasady poszczególnych religii i nurtów zostały zaadaptowane do kultury japońskiej i zgodnie z nią przetworzone. W Japonii religia jest sprawą prywatną, która nie podlega publicznym ocenom ani dyskusjom.

Buddyzm tybetański

Wyznawcy buddyzmu tybetańskiego to przede wszystkim mieszkańcy Tybetu. Jest to odmiana filozoficzna, która łączy elementy mahajany i mantrajany wraz z kultem lokalnych bóstw i demonów. Buddyzm tybetański związany jest z tantrami jogi najwyższej.

Po inwazji Chin na Tybet wiele klasztorów i świątyń buddyjskich zostało zamkniętych, a mieszkańców Tybetu zmuszano do świeckości. Obecnie istnieje już tylko kilka świątyń buddyjskich.

Czego zabrania buddyzm?

Inne etyczne nauczanie buddyzmu zabrania odurzenia alkoholem, ponieważ zamazuje umysł i może doprowadzić do złamania innych zasad religijnych. Mimo to świeccy wyznawcy religii często lekceważą to nauczanie, ponieważ niektóre tradycyjne ceremonie zawierają alkohol. Oprócz alkoholu niektórzy buddyści unikają spożywania silnie pachnących roślin, w szczególności czosnku, cebuli, szczypiorku, porów i szalotki, ponieważ uważa się, że warzywa te zwiększają pożądanie seksualne.

Na czym polega dieta buddyjska?

Dieta buddyjska to przede wszystkim dieta roślinna. Wielu buddystów nie jest je zwierząt, natomiast dopuszczają produkty pochodzenia zwierzęcego takie jak mleko. W diecie buddyjskiej niedopuszczalne są: mięso, ryby, jaja, ostre przyprawy, ostre warzywa, alkohol oraz wszelkie przetworzone produkty.

Żywność, której należy unikać:

  • Mięso: wołowina, cielęcina, wieprzowina i jagnięcina
  • Ryby: łosoś, śledź, dorsz, tilapia, pstrąg i tuńczyk
  • Jajka i drób: jajka, kurczak, indyk, kaczka, przepiórka i bażant
  • Ostre warzywa i przyprawy: cebula, czosnek, szalotki, szczypiorek i pory
  • Alkohol: piwo, wino i inne

Buddyjska dieta lakto-wegetariańska powinna zawierać różnorodne owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, rośliny strączkowe, orzechy i nabiał.

Sztuka jedzenia w buddyzmie

Buddyzm skupia się nie tylko na tym, co jeść, ale i na tym, by jeść o konkretnych godzinach. Religia skłania do jedzenia posiłków pomiędzy wschodem słońca a południem. Posiłki spożywane w godzinach popołudniowych i wieczornych mogą odbierać energię i zakłamywać osąd.

Czytaj też:
Czym jest dieta hinduska i jakie zawiera pokarmy?

Źródło: Helathline