Patologiczna żałoba może być niebezpieczna. Czy wiesz, jak się objawia?

Każdy z nas inaczej przeżywa poszczególne etapy żałoby. Są osoby, które nie mają problemu z okazywaniem smutku i żalu po stracie bliskiej osoby oraz takie, które tłumią swój ból i starają się z pozoru normalnie funkcjonować, co może w pewnych sytuacjach budzić sprzeciw ich najbliższego otoczenia.

Czym jest patologiczna żałoba?

Śmierć bliskiej osoby zawsze jest ogromnym ciosem i nie można się na nią przygotować, nawet gdy wiemy, że musimy to zrobić np. w przypadku ciężkiej, nieuleczalnej choroby członka rodziny. Okres żałoby trzeba przeżyć i zmierzyć się z jego kolejnymi fazami, w których nieco inaczej odczuwamy smutek i żal. W przypadku żałoby patologicznej towarzyszące nam odczucia z czasem nie słabną, a mogą się wręcz nasilać, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie. Osoby jej doświadczające przestają normalnie się odżywiać, dbać o siebie, zaniedbują pracę i najbliższe im osoby.

Patologicznie przeżywana strata bliskiej osoby wyniszcza zdrowie fizyczne i psychiczne oraz może prowadzić do bardzo poważnych konsekwencji. Jeżeli otoczenie osoby patologicznie przeżywającej śmierć bliskiej osoby ignoruje poważne sygnały, które świadczą o tym, że dzieje się coś złego, mogą przeoczyć moment, w którym brak wsparcia i fachowej pomocy specjalisty stanie się zagrożeniem dla jej zdrowia i życia.

Etapy żałoby

Przeżywanie żałoby na swój własny, indywidualny sposób nie jest niczym złym, bo okres ten konieczny jest w celu akceptacji straty i stopniowego powrotu do normalnego życia. Utrata bliskich, nie tylko członków rodziny, jest trudna i wymaga przejścia przez kolejne etapy, dzięki czemu w życiu na nowo zagości radość. Każdy z etapów żałoby wiąże się z odczuwaniem innych emocji oraz towarzyszą mu inne objawy. Etapy żałoby to:

• etap szoku i niedowierzania, który pojawia się wraz z informacją o śmierci kogoś bliskiego,
  
• etap tęsknoty oraz żalu, który pojawia się najczęściej po uroczystościach pogrzebowych,
  
• etap dezorganizacji i rozpaczy, który towarzyszy osobie opłakującej zmarłego i ma związek z bólem nie tylko psychicznym, ale często też fizycznym, objawiającym się różnymi dolegliwościami somatycznymi,
  
• etap reorganizacji, który jest bezpośrednio związany z akceptacją straty.

Ile trwa żałoba?

W naszej kulturze przyjmuje się, że żałoba powinna trwać rok i wiązać się z noszeniem czarnej odzieży oraz nieuczestniczeniem w spotkaniach towarzyskich i imprezach rozrywkowych. Oczywiście nie każdy w ten sposób przeżywa żałobę i nie da się dokładnie w rok po śmierci kogoś bliskiego rozpocząć życia na nowo. W przypadku niektórych osób żałoba może trwać zaledwie kilka miesięcy, a w przypadku innych, nawet kilka lat.

Każdy miesiąc po śmierci bliskiej osoby powinien wiązać się ze stopniową zmianą samopoczucia i słabnięciem smutku, złości, żalu oraz poczucia niesprawiedliwości losu, jednak czasami dzieje się inaczej. Smutek nie maleje, ale rośnie, a poczucie straty zaczyna dominować w życiu.

Objawy patologicznej żałoby

Zdaniem psychologów o patologicznej żałobie świadczą konkretne objawy, m.in.:

• przedłużający się czas opłakiwania straty,
  
• całkowite wyłączenie z normalnego życia,
  
• objawy depresyjne,
  
• wycofanie się z życia rodzinnego, izolacja społeczna,
  
• irracjonalne zachowana, które dotyczą osoby zmarłej np. przygotowywanie dla niej posiłku w nadziei, że zaraz pojawi się w domu,
  
• brak akceptacji śmierci,
  
• zaburzenia lękowe,
  
• nadużywanie leków uspokajających i nasennych, alkoholu oraz innych używek, które pomagają na chwilę wyciszyć ból i smutek,
  
• zaniedbanie higieny osobistej,
  
• zaburzenia odżywiania.