Rak odbytnicy. Objawy, których nie wolno ignorować

Odbytnica znajduje się w ciasnej przestrzeni, ledwo oddzielonej od innych narządów i struktur w jamie miednicy. W rezultacie całkowite chirurgiczne usunięcie raka odbytnicy stanowi wyzwanie i jest bardzo złożone. Często konieczne jest dodatkowe leczenie przed lub po operacji – lub w obu przypadkach – aby zmniejszyć ryzyko powrotu raka.

W przeszłości długotrwałe przeżycie było rzadkie u osób z rakiem odbytnicy, nawet po intensywnym leczeniu. Dzięki postępom leczenia w ciągu ostatnich 30 lat raka odbytnicy można obecnie w wielu przypadkach wyleczyć.

Rak odbytnicy – objawy

Typowe objawy to:

• Zmiana nawyków jelit, takich jak biegunka, zaparcia lub częstsze ruchy jelit.
  
• Ciemna lub czerwona krew w kale.
  
• Śluz w kale.
  
• Wąski stolec.
  
• Ból brzucha.
  
• Bolesne wypróżnienia.
  
• Niedokrwistość z niedoboru żelaza.
  
• Uczucie, że jelito nie opróżnia się całkowicie.
  
• Niewyjaśniona utrata masy ciała.
  
• Słabość lub zmęczenie.

Umów się na spotkanie z lekarzem, jeśli masz objawy sugerujące raka odbytnicy, szczególnie krew w kale lub niewyjaśnioną utratę masy ciała.

Przyczyny raka odbytnicy

W większości przypadków przyczyna jest nieznana. Komórki nowotworowe rozwijają się i niszą zdrową tkankę w pobliżu. W niektórych rodzinach mutacje genów przekazywane z rodziców na dzieci zwiększają ryzyko raka jelita grubego. Mutacje te biorą udział tylko w niewielkim odsetku raka odbytnicy. Niektóre geny związane z rakiem odbytnicy zwiększają ryzyko rozwoju choroby u danej osoby, ale nie powodują, że jest to nieuniknione.

Dwa dobrze zdefiniowane genetyczne zespoły raka jelita grubego to:

• Dziedziczny niepolipozowy rak jelita grubego (HNPCC). HNPCC, zwany także zespołem Lyncha, zwiększa ryzyko raka jelita grubego i innych nowotworów. Osoby z HNPCC mają raka jelita grubego przed 50. rokiem życia.
  
• Rodzinna polipowatość gruczolakowata (FAP). FAP jest rzadkim zaburzeniem, które powoduje, że rozwijają się tysiące polipów w wyściółce okrężnicy i odbytnicy. Osoby z nieleczonym FAP mają znacznie zwiększone ryzyko zachorowania na raka okrężnicy lub odbytnicy przed 40. rokiem życia.

FAP, HNPCC i inne, rzadziej występujące zespoły raka jelita grubego można wykryć za pomocą testów genetycznych. Jeśli martwisz się historią raka jelita grubego w rodzinie, porozmawiaj z lekarzem o tym, czy historia rodziny sugeruje, że istnieje ryzyko wystąpienia tych chorób.

Czynniki ryzyka

Cechy i czynniki stylu życia, które zwiększają ryzyko raka odbytnicy, są takie same, jak czynniki zwiększające ryzyko raka jelita grubego. Zawierają:

• Starszy wiek.
• Osobista historia raka jelita grubego lub polipów.
  
• Zapalna choroba jelit. Przewlekłe choroby zapalne okrężnicy i odbytnicy, takie jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna, zwiększają ryzyko raka jelita grubego.
  
• Dziedziczne zespoły, które zwiększają ryzyko raka jelita grubego. Zespoły genetyczne przenoszone przez pokolenia twojej rodziny mogą zwiększać ryzyko raka jelita grubego. Zespoły te obejmują FAP i HNPCC.
  
• Historia rodziny raka jelita grubego.
  
• Rak jelita grubego może być związany z dietą ubogą w warzywa i bogatą w czerwone mięso, szczególnie gdy mięso jest zwęglone lub dobrze przyrządzone.
  
• Siedzący tryb życia. Jeśli jesteś nieaktywny, istnieje większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego. Regularna aktywność fizyczna może zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego.
  
• Cukrzyca.
  
• Otyłość.
  
• Palenie.
  
• Alkohol. Regularne picie więcej niż trzech napojów alkoholowych tygodniowo może zwiększyć ryzyko raka jelita grubego.
  
• Radioterapia poprzedniego raka. Radioterapia skierowana na brzuch w celu leczenia wcześniejszych nowotworów może zwiększać ryzyko raka jelita grubego.

Zapobieganie

Porozmawiaj z lekarzem o tym, kiedy należy rozpocząć badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego. Wytyczne ogólnie zalecają przeprowadzenie pierwszego badania przesiewowego w kierunku raka jelita grubego w wieku 50. lat. Lekarz może zalecić częstsze lub wcześniejsze badania przesiewowe, jeśli masz inne czynniki ryzyka, takie jak wywiad rodzinny w kierunku raka jelita grubego lub odbytnicy. Najdokładniejszym testem przesiewowym jest kolonoskopia.