Kiedy aborcja jest w Polsce dopuszczalna? Co zmieni wyrok TK? Wyjaśniamy

Kiedy aborcja w Polsce jest dopuszczalna? Jeszcze przed 22 października, przed orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego w tej sprawie Polska, razem z Maltą, należała do państw, w których obowiązywało najbardziej restrykcyjne prawo antyaborcyjne. Teraz Polkom będzie dokonać przerwania ciąży jeszcze trudniej.

Co zmieni wyrok Trybunału Konstytucyjnego?

Do tej pory obowiązywały w Polsce przepisy z 1993 roku, zgodne z uchwaloną wtedy ustawą o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności ciąży. Na jej mocy przeprowadzenie legalnej aborcji było możliwe w trzech przypadkach:

• gdy zagrożone było zdrowie lub życie kobiety;
• gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazywały na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (do chwili, gdy płód zyska możliwość samodzielnego przeżycia poza organizmem kobiety ciężarnej); wystąpienie tej okoliczności musiał stwierdzić inny lekarz niż ten prowadzący ciążę;
• gdy zachodziło podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego; wystąpienie tej okoliczności musiał potwierdzić prokurator, a sam zabieg można było wykonać do 12. tygodnia ciąży.

Kiedy aborcja w Polsce jest legalna?

22 października 2020 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że artykuł ustawy z 1993 roku przedstawiony tutaj:

• gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (do chwili, gdy płód zyska możliwość samodzielnego przeżycia poza organizmem kobiety ciężarnej);

jest niezgodny z Konstytucją. A konkretnie z jej 38 artykułem (zasadą ochrony życia) i z artykułem 31, ustępem 3 (zasadą proporcjonalności). Tym samym uznano więc, że wartości konstytucyjne dotyczą również płodu i uznano go za człowieka, nadając mu jego prawa i tym samym zabraniając tzw. aborcji eugenicznej.

Od momentu wejścia w życie orzeczenia TK aborcja w Polsce będzie więc legalna tylko w dwóch przypadków: gdy stanowi zagrożenie dla życia matki i gdy powstała w wyniku czynu zabronionego.

Od kiedy będzie obowiązywać nowe prawo?

Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie wymaga nawet nowelizacji ustawy z 1993 roku. Wejdzie w życie z momentem opublikowania go w „Dzienniku ustaw”, co może potrwać tylko kilka dni. Kobieta, która miała więc zaplanowaną legalną aborcję z wyżej wspomnianego powodu np. na dzień lub dwa po wejściu orzeczenia TK w życie, nie będzie mogła już jej jednak zgodnie z nowymi przepisami wykonać.