Rak sromu – nowotwór złośliwy kobiet. Jakie są objawy i przyczyny?

Rak sromu (głównie rak płaskonabłonkowy, ang. Squamous Cell Carcinoma, SCC) to rzadka, złośliwa choroba onkologiczna narządu płciowego kobiety. Szacuje się, że rocznie nowotwór ten pojawia się w 1-2 przypadkach na 100 000 kobiet. Najczęściej dotyka kobiet pomiędzy 65. a 75. rokiem życia, choć inwazyjna postać raka sromu spotykana jest również u młodszych pacjentek. Statystyki podają, że w roku 2013 w Polsce nowotwór sromu rozpoznawany był u około 500 kobiet, a z jego powodu odnotowano ok. 270 zgonów. W większości były to kobiety po 70. roku życia z obciążeniami w postaci zakażenia HPV oraz nałogu tytoniowego. Choroba ta wywołuje charakterystyczne objawy, które warto poznać, aby uniknąć późnej diagnozy.

Nowotwory kobiece – rak sromu

Srom to intymna część ciała kobiety, której badanie w wielu przypadkach związane jest ze stresem oraz wstydem. Zewnętrzne narządy płciowe, czyli wargi sromowe i łechtaczka narażone są nie tylko na otarcia oraz infekcje grzybicze, bakteryjne i wirusowe, ale także mogą rozwijać się w ich obrębie schorzenia o podłożu nowotworowym. Nowotwory kobiece najczęściej kojarzymy z rakiem piersi, rakiem jajnika oraz rakiem szyjki macicy, bo na ich temat od wielu lat prowadzone są kampanie edukacyjne. O nowotworze sromu wiele kobiet nigdy nie słyszało.

Rak sromu jest nowotworem złośliwym, który diagnozowany jest przede wszystkim u kobiet w podeszłym wieku, jednak zdarza się, że rozwija się latami, wywołując uciążliwe objawy. Intymny charakter choroby nie powinien jednak być powodem do odwlekania wizyty u lekarza ginekologa, bo w większości przypadków systematyczne odwiedzanie specjalisty pozwala na zdiagnozowanie zmian we wczesnym stadium i uniknięcie terapii antynowotworowej.

Rak sromu – przyczyny

Rak sromu stanowi mniej niż 1 procent wszystkich nowotworów kobiecych. Choć jest rzadką chorobą nowotworową, to pewne czynniki mogą znacząco zwiększyć ryzyko zachorowania. Jednym z nich jest wirus HPV, którym możemy zarazić się przede wszystkim podczas stosunków płciowych. Wirus brodawczaka ludzkiego zwiększa także ryzyko rozwoju raka szyjki macicy. Zakażenie wysokoonkogennym wirusem HPV ma kluczowe znaczenie w przypadku pojawiających się w okolicy intymnej stanów przednowotworowych oraz zmian nowotworowych, jednak tylko wówczas, gdy zakażenie nie zostanie zwalczone przez organizm i przybiera postać przewlekłą. W związku z zakażeniem wirusem HPV w okolicy sromu i odbytu mogą pojawić się kłykciny kończyste, czyli brodawkowate zmiany skórne.

Drugim czynnikiem, który znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na raka sromu, jest nałogowe palenie tytoniu. Kobiety palące przez długi czas znacznie częściej chorują na raka sromu i pochwy.

Objawy raka sromu

Jednym z pierwszych objawów raka sromu jest swędzenie pochwy. Swędzenie związane jest z dystrofią, która powoduje przesuszenie i pękanie skóry. Kolejnym objawem jest pojawienie się guzka, owrzodzenia lub niewielkiej ranki na wardze sromowej bądź łechtaczce. Zmiana może wywoływać dyskomfort, a z czasem zamienić się w bolesną i powiększającą się nadżerkę. W przypadku nowotworu sromu często dochodzi do pojawienia się licznych zmian, a także ich naciekania do pochwy i odbytu oraz zajęcia większej powierzchni krocza. Objawem zaawansowanej postaci nowotworu sromu są także przerzuty do węzłów chłonnych, które zlokalizowane są w pachwinach.

Ważne! Każdy guzek na wargach sromowych oraz owrzodzenie warg sromowych wymagają wizyty u ginekologa w celu wykrycia przyczyny dolegliwości.

Nowotwór sromu – rokowania

Rak sromu, choć jest nowotworem złośliwym, to wcześnie wykryty, może zostać stosunkowo łatwo wyleczony. Jeżeli zostanie zdiagnozowany w początkowym stadium, to zabieg chirurgiczny wycięcia zmiany, który przeprowadzany jest przez onkologa ginekologicznego, często okazuje się wystarczający do całkowitego wyleczenia. W zaawansowanych stadiach nowotworu sromu niezbędne jest usunięcie warg sromowych i łechtaczki, a także wdrożenie terapii antynowotworowych, czyli chemioterapii lub radioterapii.

Niestety, choroba ta bywa wykrywana zbyt późno, kiedy daje przerzuty, a zmiany naciekają do pochwy oraz sromu, co stwarza poważne problemy podczas leczenia. Zdarza się, że operacja jest niemożliwa ze względu na rozległość zmian nowotworowych i wówczas stosowane są jedynie naświetlania lub chemioterapia w zależności od ogólnej kondycji organizmu osoby chorej. Zważając na fakt, iż w większości przypadków rak sromu diagnozowany jest w późnym stadium u kobiet po 70. roku życia, nie zawsze leczenie okazuje się skuteczne m.in. ze względu na osłabienie organizmu związane z nowotworem, a także typowymi chorobami wieku podeszłego.

Źródła:

• M. Kardyś, G.Rożek, Pacjentka z chorobą nowotworową sromu – studium przypadku, Journal of Education, Health and Sport. 2018; 8 (10): 84-98. DOI 10.5281/zenodo.1451622
• A. Olejek, K. Olszak-Wąsik, A. Bednarska-Czerwińska, Iwona Kozak-Darmas, Lidia Sonakowska, Regulacja ekspresji galektyny-1 w liszaju twardzinowym i raku sromu, Postępy biologii komórki, Tom 44 2017, Nr 3 (289–300)