Pielęgnacja noworodka – pierwsza kąpiel, pielęgnacja skóry, higiena oczu, uszu i paznokci

Codzienna pielęgnacja noworodka jest ogromnym wyzwaniem dla świeżo upieczonych rodziców. Po powrocie ze szpitala radość z narodzin dziecka miesza się z niepokojem o to, czy podczas codziennej opieki nie popełni się żadnych błędów. Po latach rodzice śmieją się ze swoich obaw, jednak na początku są one w pełni uzasadnione. Natłok informacji, „dobre rady” bliskich i przyjaciół oraz brak wprawy w opiece nad dzieckiem są przyczyną stresu, którego można uniknąć, stawiając na intuicję i wprowadzając kilka, codziennych rytuałów.

Zanim przyjdzie na świat nowy członek rodziny…

Prawidłowa pielęgnacja noworodka to przede wszystkim codzienna kąpiel, stosowanie kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji i ochrony wrażliwej skóry dziecka, dbanie o higienę okolic intymnych, które w szczególności narażone są na powstawanie stanów zapalnych, a także przestrzeganie zasad ochrony malucha przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych m.in. niskiej i wysokiej temperatury, a także promieniowania UV.

W wyprawce każdego malucha powinny znaleźć się podstawowe kosmetyki do pielęgnacji oraz akcesoria ułatwiające codzienne czynności higieniczne. Dzięki nim prawidłowa pielęgnacja skóry noworodka będzie mniej problematyczna.

Jakich kosmetyków używać do pielęgnacji delikatnej skóry noworodka?

Kosmetyki dla noworodka muszą mieć odpowiedni, bezpieczny skład. Powinny być pozbawione szkodliwych środków zapachowych i barwników oraz substancji chemicznych, które mają alergizujące działanie. Szczególną uwagę należy zwrócić na to, od jakiego wieku mogą być stosowane żele do kąpieli, szampony, kremy ochronne i inne kosmetyki dla maluszka – dla noworodka należy wybierać jedynie produkty przeznaczone do stosowania od pierwszych dni życia.

W codziennej pielęgnacji skóry dziecka doskonale sprawdzają się emolienty, które znajdują także zastosowanie przy atopowym zapaleniu skóry. Specjalistyczne dermokosmetyki pomagają zadbać o naturalny mikrobiom oraz nie naruszają warstwy lipidowej wrażliwej skóry noworodka. Specjalistyczne dermokosmetyki dla niemowląt tworzą także na skórze warstwę ochronną, dzięki czemu jest ona mniej podatna na podrażnienia.

Nie ma potrzeby stosowania kilku preparatów myjących, bo na rynku dostępne są delikatne produkty, które nadają się zarówno do pielęgnacji skóry noworodka, jak i jego włosów.

Wyprawka niemowlaka powinna także uwzględniać kosmetyki do pielęgnacji skóry pod pieluszką, czyli puder dla niemowląt, krem na odparzenia lub inne preparaty, które dostępne są m.in. w aptekach. Ważne: nie należy stosować jednocześnie kremu ochronnego oraz pudru, bo wówczas na skórze szybko pojawi się zaczerwienienie.

Codzienna pielęgnacja noworodka – przydatne akcesoria

Wanienka, wkładka do wanienki, termometr, którym sprawdzimy temperaturę wody, ręczniki z kapturem, przewijak, nożyczki lub obcinaczka do paznokci, waciki do przemywania oczu i specjalne patyczki do uszu to podstawa, jeżeli chcemy sobie ułatwić pielęgnację noworodka. Warto zwrócić uwagę na jakość kupowanych akcesoriów, które powinny być bezpieczne dla malucha. Lepiej zrezygnować z zakupu produktów, które stają się siedliskiem bakterii i grzybów np. gąbkowych wkładek do wanienki i myjek, które trudno utrzymać w idealnej czystości.

Pierwsza kąpiel noworodka

Już na krótko po porodzie młoda mama ma okazję zobaczyć, jak powinna wyglądać kąpiel dziecka oraz spróbować swoich sił pod okiem pielęgniarki lub położnej w szpitalu. To doskonała okazja, aby nabrać wprawy i uniknąć stresu podczas pierwszej kąpieli w domu. Co ciekawe, ekspertami w kąpaniu niemowlaka często stają się tatusiowie, dlatego warto angażować mężczyznę w codzienną opiekę nad dzieckiem. Po porodzie kobieta może mieć problem ze schylaniem się, więc pomoc świeżo upieczonego taty staje się bardzo cenna.

Zanim przystąpimy do kąpieli noworodka, trzeba przygotować otoczenie. Należy zadbać o odpowiednią temperaturę w pomieszczeniu – optymalna temperatura do kąpieli malucha to około 24 stopnie Celsjusza. Nie należy dopuścić do szoku termicznego, czyli sytuacji, w której z mocno nagrzanej łazienki przenosimy dziecko do salonu, w którym panuje normalna temperatura pokojowa.

Woda do kąpieli noworodka powinna mieć około 37 stopni Celsjusza, czyli niewiele więcej niż temperatura ciała. Blisko wanienki powinniśmy ustawić przykryty miękkim ręcznikiem przewijak oraz niezbędne kosmetyki i akcesoria.

Noworodka wkładamy do wody powoli, starając się opanować emocje, które maluch błyskawicznie wyczuwa i staje się niespokojny. Kąpiel musi uwzględniać delikatne umycie ciała z uwzględnieniem wszystkich fałdów skórnych, w których zbiera się pot, prowadząc do podrażnień. Po zastosowaniu środka myjącego na skórę i włosy trzeba skórę maluszka opłukać czystą wodą.

Pielęgnacja skóry noworodka po kąpieli

Po kąpieli niezbędne jest dokładne osuszenie skóry dziecka. Szczególną uwagę musimy zwrócić na okolicę intymną dziecka oraz wszelkie fałdki skórne. Zawsze myjemy i wycieramy niemowlę w kierunku od cewki moczowej do odbytu. Tyczy się to zarówno chłopców, jak i dziewczynek, bo bakterie z okolicy odbytu mogą spowodować stan zapalny cewki moczowej i dróg moczowych. Zasadą tą kierujemy się podczas kąpieli i wycierania skóry, jak i jej oczyszczania przy zmianie pieluszki.

Po kąpieli możemy zastosować specjalny balsam, który pomoże utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia skóry i zabezpieczy przed jej przesuszeniem oraz związanym z nim świądem. Kosmetyki przeznaczone do pielęgnacji skóry po kąpieli stosujemy w niewielkiej ilości, dokładnie rozprowadzamy na skórze i czekamy, aż wchłoną, zanim ubierzemy malucha. Pielęgnacja skóry noworodka musi być dobrana do jego indywidualnych potrzeb oraz ewentualnych problemów dermatologicznych np.objawów AZS.

Jak pielęgnować pępek noworodka?

Pielęgnacja skóry noworodka uwzględnia nie tylko higienę dziecka, ale także higienę kikuta pępowinowego. Niegdyś w tym celu stosowano spirytus lub gencjanę, jednak obecnie odchodzi się od zastosowania tych środków. Kikut pępowiny trzeba dokładnie osuszać i dezynfekować zaleconym przez pielęgniarkę, położną lub pediatrę preparatem. Stosowanie gencjany, która barwi skórę, jest niewskazane ze względu na brak możliwości dostrzeżenia zaczerwienienia, czyli pierwszego objawu stanu zapalnego. Najczęściej w pielęgnacji kikuta pępowiny stosuje się specjalne gaziki, które są nasączone środkiem antyseptycznym lub preparaty na bazie oktenidyny, które nanosi się na skórę jałowym gazikiem.

W upalne dni na ciele maluszka mogą pojawić się potówki oraz inne podrażnienia, które mają związek z przegrzewaniem dziecka. Jeżeli jest ciepło, powinniśmy jak najczęściej wietrzyć wrażliwą skórę noworodka, układając rozebrane dziecko na miękkim kocyku w pomieszczeniu, w którym nie ma przeciągu.

Pielęgnacja noworodka – obcinanie paznokci

Ostre paznokcie malucha wymagają częstego obcinania, bo machające rączkami dziecko drapie się po twarzy. Do obcinania paznokci najlepiej stosować specjalne nożyczki lub obcinaczkę dla niemowląt, a sam „zabieg” przeprowadzać, gdy dziecko śpi. W celu ochrony przed zadrapaniami można stosować specjalne rękawiczki z cienkiej bawełny.

Pielęgnacja noworodka – higiena uszu i oczu

Oczka noworodka należy przecierać jałowym gazikiem, który zostanie zwilżony solą fizjologiczną. Przecieramy je w kierunku od zewnętrznego do wewnętrznego kącika. Do pielęgnacji uszu stosujemy gaziki lub specjalne patyczki, którymi czyści się jedynie małżowinę uszną oraz fałdki za uszami. Patyczków higienicznych nigdy nie wkładamy do wnętrza ucha!

Twarz dziecka delikatnie oczyszczamy wacikiem i ciepłą wodą oraz zabezpieczamy przed wyjściem z domu specjalnymi kosmetykami, które redukują szkodliwe działanie czynników zewnętrznych np. słońca.

Czy niemowlęciu trzeba oczyszczać dziąsła?

Pediatrzy i stomatolodzy zalecają przecieranie dziąseł malucha przegotowaną wodą lub specjalnymi chusteczkami. Gdy maluch zacznie ząbkować, przydatne okazują się silikonowe szczoteczki na palec oraz gryzaki z wypustkami. Higiena jamy ustnej powinna rozpocząć się od pierwszych dni życia dziecka.

Choć „instrukcja” pielęgnacji noworodka wydaje się skomplikowana, to większość czynności wykonujemy intuicyjnie. Musimy jednak zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo malucha, który jest od nas w pełni zależny. Tyczy się to zarówno doboru kosmetyków i akcesoriów, jak i samych czynności pielęgnacyjnych, które muszą odbywać się w przyjaznym dziecku, bezpiecznym otoczeniu. Ważne: maluch nie powinien nawet na sekundę pozostawać w wanience bez nadzoru osoby dorosłej. Tą samą zasadą musimy kierować się kiedy maluch leży na przewijaku!