Kryzys klimatyczny jest kryzysem zdrowotnym. Światowy Dzień Zdrowia skupia się na zdrowiu planety

Nowotwory, choroby płuc, choroby serca i udary. Co roku zbierają potężne żniwo na całym świecie, a to, w jakim stanie jest planeta Ziemia, nie pozostaje bez wpływu na to, jak i na co chorujemy i umieramy. 7 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia, który w 2022 roku skupia się na pilnych działaniach niezbędnych, aby utrzymać zdrowie ludzi i planety.

Kryzys klimatyczny to także katastrofa dla zdrowia ludzkości

Kryzys klimatyczny jest kryzysem zdrowotnym – alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). I jak podaje, dziewięć na dziesięć osób na świecie oddycha zanieczyszczonym powietrzem, a główną przyczyną jest wykorzystywanie paliw kopalnych. WHO szacuje, że każdego roku ponad 13 milionów zgonów na całym świecie jest spowodowanych przyczynami środowiskowymi, których można uniknąć, a obserwowany obecnie kryzys klimatyczny, jest największym zagrożeniem dla zdrowia ludzkości.

WHO zwraca uwagę na kilka kluczowych kwestii, bo nie chodzi jedynie o czystość samego powietrza. To także zanieczyszczenia i tworzywa sztuczne znajdują się na dnie najgłębszych oceanów i na szczytach najwyższych gór, trafiły nawet do ludzkiego łańcucha pokarmowego. Systemy produkujące wysoko przetworzoną, niezdrową żywność i napoje napędzają epidemię otyłości, zwiększając liczbę nowotworów i chorób serca, jednocześnie generując jedną trzecią globalnej emisji gazów cieplarnianych. Te niekorzystne zmiany klimatyczne i zdrowotne są efektem decyzji politycznych, społecznych i handlowych.

Czym jest Światowy Dzień Zdrowia?

Światowy Dzień Zdrowia jest obchodzony od 1950 roku. Data 7 kwietnia nie jest przypadkowa – to dzień powstania WHO. Jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w świecie zdrowia publicznego. Jego celem jest zwrócenie szczególnej uwagi na problemy zdrowotne społeczeństw na świecie. Każdego roku motyw przewodni poświęcony jest innej tematyce, która podkreśla priorytetowy obszar problemów w obszarze zdrowia publicznego.

Ostatnie dwa lata zdominowała pandemia COVID-19. W roku 2020, a więc w roku pandemii COVID-19 zwrócono uwagę na ciężką pracę personelu medycznego, a Światowy Dzień Zdrowia odbył się pod hasłem „Wsparcie środowiska pielęgniarek i położnych”. Pandemia pokazała, jak ważnym i jednocześnie niedocenianym elementem ochrony zdrowia są właśnie osoby wykonujące te zawody.

Ubiegłoroczny Światowy Dzień Zdrowia był z kolei obchodzony pod hasłem „Budowanie sprawiedliwszego i zdrowszego świata dla wszystkich” i również dotyczył problemów, jakie uwypukliła pandemia koronawirusa. Światowa Organizacja Zdrowia wzywała do podjęcia działań w celu wyeliminowania nierówności zdrowotnych. „Wciąż na świecie są kraje, których mieszkańcy, mają utrudniony dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, wiele osób żyje w fatalnych warunkach mieszkaniowych, bez dostępu do bieżącej wody czy podstawowego sprzętu sanitarnego (...). Pandemia COVID-19 spowodowała, że jeszcze więcej ludzi popadło w ubóstwo, brak bezpieczeństwa żywnościowego, a także zwiększyła nierówności społeczne i zdrowotne. Pandemia dotknęła mieszkańców wszystkich krajów świata, jednak jej wpływ jest najsilniejszy w tych społecznościach, które mają ograniczony dostęp do wysokiej jakości usług opieki zdrowotnej”– zwracała uwagę organizacja.

WHO kolejny raz koncentruje uwagę na kwestiach ochrony środowiska

WHO zwraca uwagę na problemy związane z zanieczyszczeniem planety nie pierwszy raz. W 2008 roku Światowy Dzień Zdrowia był obchodzony pod hasłem „Chrońmy zdrowie przed wpływem zmian klimatycznych”. Już wtedy starano się pokazać rosnącą współzależność między zdrowiem i klimatem, a narodowymi oraz międzynarodowymi decyzjami.

Z kolei w 2003 eksperci zajmujący się zdrowiem alarmowali o konieczności działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w trosce o zdrowie dzieci, a Światowy Dzień Zdrowia odbył się wówczas pod hasłem „Zdrowe środowisko dla dzieci”. Już wtedy liczby dotyczące wpływu środowiska na zdrowie były alarmujące. W raportach WHO z tamtego roku czytamy, że w większości krajów europejskich częstość występowania objawów astmy u dzieci wzrosła o 200 proc. od połowy lat 70. do połowy lat 90. XX wieku. W Unii Europejskiej choroba alergiczna jest najczęstszą przewlekłą chorobą wieku dziecięcego, która według szacunków dotyka w niektórych krajach ponad 25 proc. dzieci. Na całym świecie 40 proc. obciążenia chorobami, które można przypisać zagrożeniom środowiskowym, przypada na dzieci poniżej 5 roku życia – alarmowali wówczas eksperci WHO.