Uczulenie na nikiel – objawy. U kogo najczęściej występuje i jak wygląda leczenie?

Reakcja alergiczna to złożona odpowiedź układu odpornościowego, którego zadaniem jest neutralizacja zagrażających nam bakterii, wirusów, a także innych patogenów. W przypadku alergii mamy do czynienia z niewłaściwą reakcją układu immunologicznego na kontakt z substancjami, które nie stanowią dla nas zagrożenia.

Uczulenie na nikiel

Na skutek niewłaściwego rozpoznania „wroga” w postaci alergenów, układ immunologiczny wytwarza specyficzne substancje białkowe, a także pobudza limfocyty T, co skutkuje rozwojem stanu zapalnego. Reakcja alergiczna może być bardzo niebezpieczna, prowadząc m.in. do wstrząsu uczuleniowego oraz sprzyjając rozwojowi innych schorzeń. Alergicy są bardziej podatni m.in. na różne schorzenia dróg oddechowych.

Uczulenie na nikiel to jedna z alergii kontaktowych, których objawy pojawiają się na skutek kontaktu skóry z alergizującą substancją. Najczęściej nikiel wywołuje wyprysk kontaktowy, który objawia się swędzącą wysypką, jednak może również wywoływać objawy ze strony układu oddechowego i układu pokarmowego. Pierwiastek ten znajduje się w wodzie pitnej, pokarmach i powietrzu, detergentach, a także w różnych przedmiotach codziennego użytku, które wykonane są z metalu np. stali nierdzewnej.

U kogo najczęściej diagnozowana jest alergia na nikiel?

Uczulenie na nikiel dotyczy około 15% Europejczyków. Częściej alergia na nikiel jest diagnozowana w krajach wysoko rozwiniętych. Uczulenie na nikiel dotyczy wszystkich grup wiekowych. Niektóre badania dowiodły, że alergia na nikiel może dotyczyć nawet 12-18% niemowląt, małych dzieci i młodzieży oraz 22% osób dorosłych.

Ryzyko rozwoju alergii na nikiel zwiększa wczesna ekspozycja na działanie tego pierwiastka, a także narażenie zawodowe. Inne czynniki ryzyka to płeć żeńska oraz atopia. Uczulenie na nikiel częściej występuje u kobiet, co ma związek m.in. z noszeniem zawierającej ten metal biżuterii.

Liczba osób uczulonych na nikiel systematycznie rośnie, bo pierwiastek ten występuje powszechnie w naszym otoczeniu, w postaci naturalnej, a także w postaci zanieczyszczenia np. żywności. Rozwój alergii na nikiel oraz innych reakcji alergicznych ma także związek z osłabieniem odporności organizmu na skutek m.in. stałego kontaktu z różnymi substancjami chemicznymi.

Uczulenie na nikiel – objawy alergii

Uczulenie na nikiel najczęściej wywołuje zmiany skórne, które rozwijają się w miejscu kontaktu z zawierającym metal przedmiotem. Alergia kontaktowa na nikiel może być także związana ze stosowaniem zanieczyszczonych tym metalem kosmetyków. Objawy skórne są bardzo charakterystyczne.

Skutkiem kontaktu z niklem jest zwykle alergia kontaktowa, jednak metal ten może również wywołać objawy typowe dla alergii pokarmowej i alergii wziewnej. Osoby z nadwrażliwością, które są narażone na częsty kontakt z tym pierwiastkiem, mogą odczuwać nasilone objawy ze strony układu pokarmowego oraz układu oddechowego, a także cierpieć na nawracające zapalenie spojówek.

Alergia kontaktowa objawia się zaczerwienieniem, świądem i pieczeniem skóry, na której pojawiają się wypełnione płynem surowiczym pęcherzyki. Po ich pęknięciu tworzą się niewielkie strupki. Rozdrapywanie zmian skórnych sprzyja zaostrzeniu się stanu zapalnego, a także może prowadzić do nadkażenia bakteryjnego i rozwoju infekcji grzybiczej. Objawem alergii na nikiel może być także przebiegające bez grudkowo-pęcherzykowej wysypki zaczerwienienie skóry, jej przesuszenie oraz łuszczenie się naskórka. Stan zapalny i zmiany skórne pojawiają się w miejscu, w którym doszło do kontaktu z alergenem.

Objawy uczulenia na nikiel, który dostaje się do organizmu wraz ze spożywanymi pokarmami oraz wodą, to m.in. ból brzucha, biegunka i wzdęcia. Na skutek uczulenia na nikiel dochodzi także do nieżytu nosa oraz rozwoju astmy o podłożu alergicznym.

Alergia na nikiel częściej diagnozowana jest u kobiet, co ma związek nie tylko z częstszym kontaktem z tym metalem, który znajduje się w biżuterii, ale także zmianami hormonalnymi w cyklu menstruacyjnym.

W czym występuje nikiel?

Nikiel naturalnie występuje w glebie, wodzie i powietrzu. Ilość niklu w środowisku oraz pokarmach zwiększa się na skutek stosowania nawozów sztucznych, środków ochrony roślin oraz przedostawania się do środowiska różnych substancji chemicznych.

Najczęściej uczula nikiel, który jest obecny w przedmiotach codziennego użytku. Metal ten występuje m.in. w sztucznej biżuterii, w kopertach zegarków, metalowych zamkach błyskawicznych, sprzączkach pasków, metalowych guzikach i napach. Nikiel mogą także zawierać oprawki okularów, elementy protez zębowych, monety. Od niedawna producenci redukują zawartość niklu m.in. w sztucznej biżuterii, dlatego warto sprawdzać, czy ozdoby, które chcemy kupić, są antyalergiczne.

Źródłem niklu są także różne detergenty oraz kosmetyki kolorowe, w których metal ten występuje w postaci zanieczyszczenia m.in. tlenku żelaza. Stosowanie niklu jako dodatku do kosmetyków jest niedozwolone, jednak badania dowiodły, że jego stężenie w wielu produktach np. cieniach do powiek i pudrach mineralnych jest bardzo wysokie.

Alergiczną reakcję organizmu może również wywołać spożywanie żywności, w której znajduje się nikiel. Pierwiastek ten jest obecny m.in. w zbożach z pełnego przemiału, nasionach roślin strączkowych, niektórych rybach i owocach morza, pomidorach i przygotowywanych z nich przetworach (przecier pomidorowy, ketchup), kukurydzy, czekoladzie, niektórych owocach, winie, piwie, herbacie, kawie oraz orzechach i migdałach. Nikiel może przenikać do pokarmów podczas ich obróbki w garnkach i innych naczyniach ze stali nierdzewnej. Zawartość niklu jest niższa w produktach pochodzenia zwierzęcego.

W celu redukcji uciążliwych objawów alergii na nikiel niezbędne jest stosowanie diety niskoniklowej, która pozwala ograniczyć objawy uczulenia. Nie jest możliwa całkowita eliminacja niklu z diety oraz naszego otoczenia. Warto wiedzieć, że objawy alergii na nikiel mogą pojawić się w po kilku lub kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu godzinach od kontaktu z alergenem, co utrudnia powiązanie niecharakterystycznych objawów np. nieżytu nosa z kontaktem z tym metalem.

Nikiel – alergia: Jak wygląda diagnostyka?

Do wizyty u lekarza skłaniają przede wszystkim objawy skórne, które są bardzo uciążliwe i utrzymują się przez dłuższy czas. Diagnostyka alergii na nikiel uwzględnia m.in. badanie fizykalne oraz wykonanie testów, które pozwalają określić, jakie alergeny wywołały wyprysk kontaktowy. W celu zdiagnozowania przyczyny zmian skórnych wykonywane są testy płytkowe. Podczas badania na skórę pleców przyklejane są specjalne plastry, na których znajdują się najczęściej uczulające alergeny. Jeżeli występuje alergia na nikiel, to pod plastrem rozwinie się stan zapalny. Aby testy skórne były wiarygodne, skóra misi mieć kontakt z alergenem przez 48 godzin.

Alergia na nikiel – leczenie

Leczenie alergii na nikiel uwzględnia postępowanie typowe dla wszystkich reakcji alergicznych. Osoby, u których występują objawy alergii na nikiel, muszą ograniczyć kontakt z tym metalem, rezygnując z korzystania z przedmiotów, w których się on znajduje. Niezbędne jest także unikanie spożywania produktów, które zawierają ten metal.

Pomimo profilaktyki nie można całkowicie wyeliminować ze swojego otoczenia oraz diety niklu, dlatego niezbędne jest wdrożenie leczenia, które uwzględnia przyjmowanie leków przeciwdziałających wydzielaniu przez organizm histaminy. Leki przeciwhistaminowe redukują objawy nieżytu nosa i zapalenie spojówek, a także uporczywy świąd skóry. Często stosowane w leczeniu alergii na nikiel są również leki działające miejscowo m.in. glikokortykosteroidy oraz leki immunosupresyjne.

Nieleczona alergia na nikiel, przy ciągłej ekspozycji na działanie tego pierwiastka, może doprowadzić do powikłań. Jednym z nich jest rozwój astmy oskrzelowej o podłożu alergicznym.