Morfologia krwi prywatnie – cena i wskazania do jej wykonania. Jak przygotować się do badania?
Systematycznie wykonywana morfologia krwi z rozmazem jest jednym ze sposobów monitorowania ogólnego stanu zdrowia. Wynik badania krwi może ujawnić m.in. obecność stanu zapalnego, wskazać prawdopodobną przyczynę zakażenia, wykryć niedokrwistość, a także zaburzenia krzepnięcia.
Morfologia krwi i badanie ogólne moczu zaliczane są do grupy podstawowych badań laboratoryjnych, które możemy wykonać nie tylko na NFZ, w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, ale także prywatnie w przychodni POZ i przychodniach NZOZ. Koszt wykonania prywatnie morfologii krwi oraz innych badań laboratoryjnych jest niewielki. Warto jednak pamiętać, że każda osoba, która ma ubezpieczenie zdrowotne, może wykonać badania profilaktyczne za darmo w przychodni POZ oraz specjalistycznym laboratorium np. w szpitalu.
Aby wykonać badanie morfologiczne krwi za darmo, musimy uzyskać skierowanie na badanie np. od lekarza rodzinnego. Skierowanie na morfologię nie jest potrzebne, gdy ponosimy koszty związane z wykonaniem badania. Zlecenie morfologii prywatnie pozwala uniknąć m.in. konieczności oczekiwania w kolejce do lekarza rodzinnego, a także nie wymaga wcześniejszego umawiania się na wizytę. Punkty pobrań krwi i innego materiału do podstawowych badań laboratoryjnych znajdują się w publicznych i niepublicznych przychodniach. W większości regionów Polski możemy odpłatnie i nieodpłatnie pobrać krew do badania w kilku, a nawet kilkunastu punktach.
Morfologia krwi – co warto wiedzieć na temat tego badania?
Do badań najczęściej pobierana jest krew z żyły łokciowej, jednak morfologię krwi można również wykonać, pobierając próbkę krwi np. z opuszka palca – w ten sposób materiał do badania pobierany jest m.in. od niemowląt i małych dzieci.
Przedmiotem badania może być zarówno zawierająca wszystkie składniki morfotyczne i składniki płynne tzw. krew pełna, jak i osocze oraz surowica krwi. W zależności od rodzaju badania diagnostycznego próbka krwi jest w odpowiedni sposób przygotowywana. Morfologia z rozmazem pozwala na uzyskanie bardziej szczegółowych parametrów krwi, niż w przypadku podstawowej morfologii.
Najczęściej wykonywane badanie hematologiczne, czyli morfologia krwi obwodowej z rozmazem, odbywa się z wykorzystaniem pełnej krwi. Badania serologiczne, biochemiczne i badania koagulacyjne wykonywane są po wcześniejszym przygotowaniu próbki, które uwzględnia m.in. oddzielenie surowicy krwi i osocza.
Jak często wykonywać morfologię?
Morfologia należy do grupy badań, które powinniśmy wykonywać raz w roku. Badanie krwi nie jest badaniem szczególnie nieprzyjemnym. Pobranie krwi trwa jedynie krótką chwilę, a jest bardzo ważne w celu monitorowania stanu zdrowia. Warto pamiętać, że wiele schorzeń rozwija się bezobjawowo. Dzięki analizie próbki krwi można dowiedzieć się nie tylko, czy ma ona właściwy skład ilościowy i jakościowy, ale także określić m.in. poziom: różnych hormonów, przeciwciał, witamin i minerałów (np. witaminy D, magnezu i potasu) oraz cholesterolu i trójglicerydów.
Wyniki badania krwi wskazują także na podłoże zakażenia i pozwalają wykryć obecność markerów nowotworowych. Jeżeli podstawowe badania krwi ujawnią nieprawidłowości, to niezbędna jest poszerzona diagnostyka. Często wykrywane zmiany w składzie krwi świadczą m.in. o niedokrwistości.
Warto wiedzieć, że każde laboratorium może stosować własne normy, co ma związek m.in. z kalibracją urządzeń, dlatego normy i w ich kontekście wyniki morfologii wykonanej w różnych placówkach mogą nieco się różnić. Ewentualne nieprawidłowości w morfologii krwi trzeba zawsze skonsultować z lekarzem.
Jakie badania ilościowe i jakościowe składają się na morfologię krwi?
Mikroskopowe badania morfologii krwi z rozmazem pozwalają na ocenę układu czerwonokrwinkowego i białokrwinkowego. Jakościowe badanie erytrocytów, czyli czerwonych krwinek uwzględnia, jaka jest:
- średnia objętość krwinki czerwonej (MCV),
- średnia masa hemoglobiny w erytrocycie (MCH),
- średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie (MCHC).
- jaka jest liczba erytrocytów (RBC),
- stężenie hemoglobiny (HGB).
- hematokryt (HCT).
Morfologia krwi z rozmazem uwzględnia również leukocyty – we krwi znajdują się nie tylko limfocyty, ale także określone ilości monocytów, eozynofilii, bazofili i innych leukocyty, których proporcje są jednym ze wskaźników diagnostycznych. Odchylenia od normy mogą być spowodowane różnymi zmianami w organizmie.
Inne parametry krwi, które sprawdzane są podczas morfologii to m.in.:
- parametry układu trombocytarnego – np. liczba płytek krwi (PLT) oraz hematokryt płytkowy (PCT),
- Odczyn Biernackiego (OB) – badanie określające szybkość opadania krwinek czerwonych,
- CRP – białko z grupy tzw. ostrej fazy, którego poziom wskazuje na podłoże stanów zapalnych,
- markery nowotworowe.
W zależności od objawów oraz celu badania, podczas morfologii może zostać również zbadana kreatynina, glukoza, cholesterol oraz trójglicerydy, a także poziom hormonów w organizmie.
Ile kosztuje morfologia krwi prywatnie?
Cennik badań laboratoryjnych może nieco różnić się w zależności od zakresu wykonywanej analizy laboratoryjnej, a także placówki, w której oddajemy krew do badania. Średni koszt podstawowego badania krwi to około 9-10 zł. Morfologia z rozmazem kosztuje średnio 13-15 zł.
Niepokojące objawy, które powinny skłonić do wykonania morfologii krwi
Podstawowe badanie krwi powinno być wykonywane raz w roku, jednak niektóre objawy wymagają wykonania dodatkowych badań krwi. Zaliczamy do nich m.in. objawy niedokrwistości, którą może spowodować niedobór żelaza.
Do wykonania badania krwi powinny nas skłonić:
- przewlekłe zmęczenie,
- zawroty głowy,
- osłabienie,
- bladość skóry i błon śluzowych,
- krwawienia z nosa i dziąseł,
- samoistne powstawanie siniaków,
- duszności,
- omdlenia.
Sama morfologia nie jest jednak wystarczająca, aby zdiagnozować chorobę. Odchylenia od normy są wskazówką diagnostyczną, a ewentualne schorzenia, na które wskazują wyniki krwi, muszą zostać potwierdzone dodatkowymi badaniami, np. podejrzenie białaczki jest wskazaniem, by pobrać do badania szpik kostny.
Jak przygotować się do pobrania krwi?
Morfologia krwi wykonywana jest na czczo – przed pobraniem krwi nie można przez 8-12 rodzin jeść. Nie należy także pić soków, kawy, herbaty i innych napojów. Wyjątek od tej reguły stanowi woda – przed badaniem krwi można wypić niedużą ilość wody. Na 2-3 dni przed pobraniem krwi trzeba odstawić alkohol i papierosy.
Nagła zmiana diety, stres, przemęczenie i brak snu mogą zafałszować wyniki badania krwi. Zanim udamy się na pobranie krwi, powinniśmy ustalić z lekarzem, czy mamy przed badaniem przyjąć dawkę stosowanych codziennie leków np. na choroby przewlekłe.
Źródła: