Fakty i mity na temat metabolizmu. Może dlatego tyjesz?

Fakty i mity na temat metabolizmu. Może dlatego tyjesz?

Dodano: 
Posiłek
Posiłek Źródło: Unsplash / Atharva Lele
Co wiemy o metabolizmie? Okazuje się, że stosunkowo niewiele, a znaczna część naszej „wiedzy” nie do końca jest zgodna z rzeczywistością. Czym jest przemiana materii? Dlaczego jest tak ważna nie tylko dla osób, które chcą pozbyć się zbędnych kilogramów? Poznaj prawdy i mity na temat metabolizmu.

Metabolizm to modny ostatnio termin, który stał się tematem wielu kłótni ekspertów ze świata sportu, lekarzy, dietetyków, a także przeświadczonych o swojej wszechwiedzy trenerów oraz celebrytów. Tak naprawdę wiele z tego, o czym słyszymy lub czytamy, nie jest prawdą i możemy się o tym przekonać, wracając do podstawowych wiadomości z zakresu biologii i fizjologii człowieka.

Co to jest metabolizm?

Metabolizm nie jest trudnym do zrozumienia pojęciem. Zgodnie z definicją przemiana materii jest całością różnych reakcji biochemicznych, które zachodzą w naszym ciele nie tylko wówczas, gdy się jesteśmy aktywni, ale także w czasie spoczynku. Podstawowa przemiana materii jest najniższym poziomem przemian metabolicznych, który pozwala utrzymać nas przy życiu. Oznacza to, że ograniczając liczbę spożywanych kalorii poniżej wartości niezbędnej do podtrzymania procesów życiowych, wpływamy na pojawianie się wielu zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. Oprócz podstawowej przemiany materii mamy także każdego dnia do czynienia z ponadpodstawową przemianą materii, która uwzględnia wszystkie wydatki energetyczne organizmu, które związane są z codziennie wykonywanymi czynnościami, kiedy nie jesteśmy w spoczynku, czyli pracą fizyczną i umysłową oraz każdą inną czynnością. Ważny jest też termin całkowita przemiana materii, który określa sumę wydatków energetycznych niezbędnych do podstawowej i ponadpodstawowej przemiany materii. W sporym uproszczeniu przemiana materii jest sumą wydatków energetycznych, które następują w wyniku przebiegu wszystkich procesów biologicznych indukowanych pracą naszych narządów i układów oraz codzienną aktywnością, stanem fizjologicznym czy wpływem czynników zewnętrznych, do których możemy zaliczyć np. temperaturę otoczenia oraz stres.

Fakty i mity na temat metabolizmu

O przemianę materii trzeba dbać, bo choć tempo przemian metabolicznych dziedziczymy wraz z genami, to efektywność funkcjonowania naszego metabolizmu jest w dużej mierze uzależniona od naszego stylu życia i sposobu odżywiania. Poznaj częste mity na temat metabolizmu, które pozwolą uniknąć zaburzeń związanych z przemianami metabolicznymi.

1. Metabolizm jest taki sam przez całe życie

To jeden z głównych mitów na temat metabolizmu. Wprawdzie rodzimy się z określonym zestawem genów, w których zapisana jest nasza przemiana materii, ale nie jest ona taka sama na każdym etapie naszego życia. Najszybszą przemianę materii mają małe dzieci oraz młodzież w okresie dojrzewania. Później tempo metabolizmu stopniowo spada wraz z upływem kolejnych lat życia.

2. Na tempo metabolizmu ma wpływ nasz trym życia i sposób odżywiania

Jest to połowiczny mit, bo faktycznie to, jak żyjemy, ma wpływ na szybkość zachodzących w naszym organizmie przemian metabolicznych. U osób prowadzących siedzący tryb życia metabolizm jest znacznie wolniejszy niż u osób aktywnych fizycznie. Podobnie jest w przypadku osób, które z różnych względów nie mogą żyć aktywnie, bo np. zostały unieruchomione przez wypadek – w takim przypadku zmniejsza się dzienny wydatek energetyczny i konieczne jest też ograniczenie dostaw energii w postaci pożywiania w celu uniknięcia niekontrolowanego przybierania na wadze. Mitem jest jednak to, że na tempo naszego metabolizmu może wpłynąć chwilowa zmiana nawyków żywieniowych lub trybu życia. Jeżeli raz nie zjemy śniadania lub przez kilka dni nie będziemy pamiętali o aktywności, nasza przemiana materii nie ulegnie wielkiej zmianie. Zmiana ta nastąpi, dopiero gdy szkodliwe nawyki wejdą nam w krew i np. zaczniemy drastycznie ograniczać liczbę spożywanych kalorii lub całkowicie przestaniemy się ruszać i jednocześnie nie ograniczymy kaloryczności posiłków.

3. Metabolizmu nie da się przyśpieszyć

Można efektywnie przyśpieszyć metabolizm, ale trzeba widzieć, jak się do tego zabrać. Przede wszystkim podstawą jest zadbanie o prawidłowy skład naszego ciała, czyli równowagę pomiędzy tkanką tłuszczową i mięśniową. Procesy kataboliczne i anaboliczne powinny przebiegać w sposób zrównoważony, aby nasz organizm mógł osiągnąć stan homeostazy.

W celu przyśpieszenia metabolizmu można postawić na odpowiednią dietę, która będzie uwzględniała np. większą ilość białka i pokarmów o działaniu termogennym, a także na ćwiczenia siłowe, które pozwolą zbudować tkankę mięśniową.

Jakie jeszcze mity na temat metabolizmu warto obalić? Jednym z powszechnie funkcjonujących mitów jest przekonanie, że każdy człowiek ma taką samą przemianę materii, więc sposoby na jej przyśpieszenie są również uniwersalne. Jest to nieprawdą, dlatego trzeba zadbać o właściwe poznanie swojego organizmu oraz zdiagnozowanie coraz częstszych chorób, które mogą powodować spowolnienie lub nadmierne przyśpieszenie przemiany materii.

Czytaj też:
Podatki od cukru w napojach. Czy Polska dołączy?

Źródło: Zdrowie WPROST.pl